36. Kịch hay luôn ở sau sân khấu

ĐỨA TRẺ NỔI LOẠN - OSHO
Phi Tuyết dịch

 

36. Kịch hay luôn ở sau sân khấu

Bạn đã bao giờ đi xem một vở kịch chưa, không phải từ phía khán đài, nhưng là từ phía sau sân khấu - nơi mà các diễn viên chuẩn bị cho màn trình diễn của họ. Nếu bạn đã từng, bạn sẽ phải ngạc nhiên.

Nó như là một thú vui của tôi khi còn nhỏ, việc tìm cách đột nhập vào phía sau hậu trường. Ở làng tôi hàng năm người ta thường hay tổ chức trình diễn vở Ramleela, một câu chuyện nổi tiếng về Rama. Nếu bạn có thể thấy những gì người ta làm phía sau hậu trường bạn sẽ thấy vở kịch tuyệt hơn trên sân khấu rất nhiều.

Tôi đã thấy Rita - vợ của Rama... Ở Ấn Độ, Sita được thờ phượng như là người phụ nữ vĩ đại nhất từng được sinh ra, vô cùng đức hạnh, hoàn toàn tinh khiết. Bạn sẽ không thể nào hình dung được một người phụ nữ nào đức hạnh hơn với tình yêu tinh khiết hơn hay mang nhiều tính tôn giáo hơn được Sita. Đó là trên sân khấu, còn Sita mà tôi thấy phía sau hậu trường thì... Trước lúc diễn, cô ấy đã phải hút beedies và để lấy một chút tinh thần cho vở kịch, cô ấy phải cần tới một chút nicotine, đó là lý do cô ấy hút. Và điều đó thì quá ngược đời nên tôi đã thích thú rất nhiều.

Và Ravana, người đàn ông tội nhân trong vở kịch Rama, người mà bắt cóc Sita, người đại diện cho quỷ dữ ở Ấn Độ, thì đang nói với Rama: “Mày hãy coi chừng, tối qua mày vẫn tiếp tục nhìn trộm vợ tao khi cô ấy ngồi dưới sân khấu. Và nếu tao còn bắt gặp mày làm điều đó một lần nữa, tao sẽ cho mày một bài học.”

Giờ, Rama - một hiện thân của Thượng đế được đóng bởi một chàng trai trẻ - nhưng chàng trai cũng chỉ như mọi chàng trai trẻ. Và Ravana đang dạy dỗ anh ta, Quỷ dữ đang dạy dỗ Thượng đế rằng - không được nhìn vợ tao nữa. Thật là một vở kịch tuyệt vời!

Tôi thưởng thức những gì diễn ra phía sau sân khấu nhiều đến mức những gì diễn ra trên sân khấu xem ra thật nhàm chán và tầm thường.

Hãy trở thành một người quan sát hậu trường sân khấu phía sau cuộc đời và bạn sẽ thấy tất cả những điều ngớ ngẩn đang xảy ra. Bạn bắt đầu nhìn thấy mọi việc như chúng thực sự là. Tất cả đều vô lý làm sao, không có thứ gì ý nghĩa như chúng thể hiện ngoài sân khấu. Nhưng đó lại chính là vẻ đẹp của cuộc sống: rằng bạn không thể ngờ được, không thể đoán được bất cứ gì. Nếu mọi thứ đều được biết trước thế thì cuộc sống sẽ trở nên buồn chán vô cùng. Và chính bởi vì cuộc sống là thứ không thể ngờ, không thể đoán định được nên nó mới luôn là niềm vui, niềm hứng thú, luôn là những bất ngờ.

Tại làng tôi, như khắp miền Đông Ấn, hằng năm vở kịch Ramleela - đời của Rama - được diễn. Người đàn ông thường đóng vai Ravana - kẻ thù của Rama, kẻ đánh cắp vợ của Rama - là một tay đô vật có hạng. Anh ta là vô địch của toàn quận, và năm tới, anh ta sẽ thi đấu để tranh chức vô địch toàn quốc gia. Chúng tôi thường tắm trên sông hầu như cùng lúc vào buổi sáng, nên chúng tôi trở thành bạn của nhau.

Tôi bảo anh ta: "Hằng năm anh đóng vai Ravana, và hằng năm anh đều bị lừa gạt. Ngay lúc mà anh sắp bẻ gãy cây cung của Shiva để có thể cưới Sita, con gái của Janaka, thì một người đưa tin chạy đến báo tin rằng thủ đô Sri Lanka của anh đang bóc cháy. Cho nên anh phải đi, vội vã trở lại đất nước. Và trong khi đó, Rama bẽ gãy thành công cây cung và cưới cô gái. Anh không thấy chán sao khi mà năm nào cũng chừng đó chuyện xảy ra?”

Anh ta nói: “Nhưng câu chuyện nó như vậy mà.”

Tôi nói: "Câu chuyện nằm ở trong tay chúng ta nếu anh nghe theo những gợi ý của em. Anh hẳn đã thấy hầu hết mọi người đều ngủ gục bởi vì họ đã xem đi xem lại cùng một điều, năm này sang năm nọ, thế hệ này sang thế hệ nọ - hãy làm cho nó thú vị một chút đi.”

Anh ta nói: "Ý cậu là gì?”

Tôi nói: "Lần này, anh làm điều mà em bảo ..." Và anh ta đã làm đúng như thế!

Khi người đưa tin đến với với thông điệp: "Thủ đô của ngài, Sri Lanka vàng son, đang bốc cháy; ngài phải về ngay." Thì anh ta nói: "You shut up, idiot" (im mồm đi, đồ ngốc) - anh ta nói bằng tiếng Anh.

Đó là cái mà tôi đã xúi anh ta làm! Tất cả những người đang ngủ gật đều tỉnh dậy: "Ai đang nói tiếng Anh trong vở Ramleela thế nhỉ?”

Và Ravana nói: "Ngươi hãy đi đi. Ta không quan tâm. Ngươi đã lừa gạt ta hằng năm rồi. Lần này, ta sẽ cưới Sita.”

Rồi anh ta đi và bẻ gãy cây cung của Shiva thành từng mảnh, và ném nó vào những ngọn núi - nó chỉ là một cây cung bằng tre. Và anh ta hỏi Jankana: "Con gái ngươi đâu? Hãy mang lại đây! Máy bay phản lực của ta đang đợi!”

Thật là buồn cười, thật là vui nhộn! Ngay cả sau 40 năm, bất cứ khi nào tôi gặp một ai đó từ làng tôi, họ đều nhớ cái vở kịch Ramleela đó. Họ nói: "Chưa từng có cái gì như thế xảy ra.”

Người quản lý phải cho hạ màn ngay lập tức. Và tay Ravana ấy, anh ta là một nhà đô vật to con, ít nhất 12 người đã phải góp sức để khiêng anh ta ra ngoài.

Ngày đó, vở Ramleela không thể được diễn tiếp. Và ngày kế, họ đã phải đổi Ravana; họ tìm ra một người khác.

Bên bờ sông: "Ravana" gặp tôi. Anh ta nói: "Cậu làm xáo trộn hết mọi sự.”

Tôi nói: "Nhưng anh có thấy người ta vỗ tay thích thú và la hét thế nào không? Trong nhiều năm anh đã diễn vai đó, nhưng không ai vỗ tay, không ai cười lớn. Điều đó thật là xứng đáng.”

Tôn giáo hiện tại thiếu một số phẩm chất và hài hước là một trong những phẩm chất đó.

Năm sau đó người ta ngăn không cho tôi gặp những người diễn viên. Họ làm rõ với mọi diễn viên rằng nếu bất cứ ai nói chuyện với tôi hay gặp tôi, thì người đó sẽ không được phép diễn nữa. Nhưng họ quên nói với một người, anh ta không phải là một diễn viên.

Anh ta là thợ mộc. Anh cũng thường đến làm một vài công việc nào đó cho nhà tôi. Do vậy, tôi nói với anh: "Em không thể đến gần những diễn viên năm nay. Năm ngoái là đủ! Mặc dù em không làm hại ai cả và mọi người yêu thích vở kịch đó, cả thành phố đánh giá cao nó. Nhưng bây giờ họ đang canh gác mọi diễn viên, và họ không cho phép em đến gần nữa. Nhưng anh không là diễn viên, chức năng của anh là công việc khác. Anh có thể giúp em.”

Anh ta nói: "Bất cứ cái gì tôi làm được, tôi sẽ làm, bởi vì năm ngoái nó thật là tuyệt. Tôi có thể giúp một chút đúng không?” Tôi nói: "Chắc chắn rồi." Và anh ta đã làm nó!

Trong chiến tranh, Lakshmana, em trai của Rama, bị thương bởi một mũi tên độc. Rất nguy kịch. Những y sĩ nói rằng, nếu không mang về một loại dược thảo đặc biệt từ núi Arunachal, thì anh ta không thể được cứu sống, và vào trước buổi sáng anh ta sẽ chết. Anh ta đang nằm xuống bất tỉnh trên sân khấu. Rama đang kêu khóc.

Hanuman - kẻ thuộc hạ tận tụy nhất - nói: "Đừng lo lắng. Tôi sẽ đi ngay lập tức đến Arunachal, tìm dược thảo đó và mang về trước buổi sáng. Tôi chỉ cần một y sĩ chỉ dẫn làm thế nào đế tìm nó, hình dáng nó ra sao. Có thể có quá nhiều loại dược thảo trên núi Arunachal, và thời gian thì quá gấp rút, sắp tối rồi.”

Vị y sĩ nói: "Không có gì khó khăn. Loại dược thảo đặc biệt đó có một tính chất độc đáo: Ban đêm nó phát xạ và rực sáng đến mức ngươi có thể thấy nó. Do vậy, bất cứ nơi nào ngươi thấy một loại cỏ phát sáng, ngươi có thể mang về.”

Hanuman đi tới núi Arunachal, nhưng hắn bị bối rối, bởi vì toàn bộ núi Arunachal đầy những dược thảo phát sáng. Không chỉ một loại cỏ có tính chất đặc biệt đó. Nhiều loại cỏ khác cũng đang phát sáng trong đêm.

Bây giờ Hanuman đáng thương - hắn chỉ là một con khỉ - bối rối không biết phải làm gì. Do vậy, hắn quyết định mang toàn bộ ngọn núi về, và đặt núi ở đó, đằng trước vị y sĩ để ông tìm ra thứ dược thảo cần thiết. Ngọn núi này được làm bằng bìa các-tông và trên đó gắn những cây nến đang cháy - là những loài thảo dược phát sáng.

Người thợ mộc đang ở trên chóp mái nhà, công việc của anh ta là kéo sợi dây thừng mà trên đó treo Hanuman đang bay về cùng với ngọn núi. Và trước đó, tôi đã bảo anh ta: "Hãy ngừng ngay giữa chừng. Hãy để cho nó treo lủng lẳng ở đó, với ngọn núi và mọi thứ." Và anh ta làm đúng như thế.

Người quản lý lao vụt ra sân khấu. Toàn bộ đám đông xôn xao hào hứng trước những gì đang xảy ra. Và Hanuman đang đầm đìa mổ hôi, bởi vì anh ta đang bị treo lủng lẳng trên cao bằng những sợi dây thừng - cùng với ngọn núi ở bàn tay kia. Anh ta hẳn nghĩ có thứ gì đó bị kẹt trong bánh xe ròng rọc cuốn sợi dây thừng. Người quản lý lao vụt lên và hỏi người thợ mộc, và anh ta nói: "Tôi không biết cái gì bị trục trặc. Sợi dây thừng bị kẹt ở một nơi nào đó.”

Đang cuống cuồng vội vã lại không tìm thấy gì, người quản lý đó liền cắt những sợi dây thừng và Hanuman tội nghiệp với ngọn núi của hắn rơi xuống trên sân khấu. Và đương nhiên anh ta cực kì giận dữ. Nhưng hằng ngàn người bên dưới thì vô cùng vui sướng. Điều đó càng làm cho anh ta thêm tức giận bội phần.

Rama tiếp tục lặp lại những lời thoại của vai diễn. Anh ta nói: "Hanuman, người bạn tận tụy của ta...”

Hanuman nói: "Quỷ tha ma bắt những người bạn của ngươi! Có lẽ tôi bị gãy xương rồi.”

Rama tiếp tục nói: "Em trai tôi đang hấp hối".

Hanuman nói: "Anh ta muốn chết lúc nào cứ việc chết! Cái mà tôi muốn biết, là ai đã cắt sợi dây thừng? Tôi sẽ giết hắn ta.”

Một lần nữa, màn phải được hạ xuống, Ramleela phải dừng lại. Và người quản lý và những người đang tổ chức cho vở diễn, tất cả đến gặp cha tôi và nói: "Con trai ông đang phá hủy mọi sự. Nó đang bêu rếu tôn giáo của chúng tôi."

Tôi nói: "Tôi không bêu rếu tôn giáo của quý vị. Tôi chỉ đơn giản đem lại cho nó một chút hài hước.”

Tôi muốn mọi người cười lớn. Cứ lặp lại hằng năm một câu chuyện cổ để làm gì? Rồi thì, mọi người đều ngủ gật bởi vì họ biết rõ câu chuyện, họ biết mọi lời thoại của nó. Nó hoàn toàn vô nghĩa.

Nhưng thật khó cho những kẻ theo chủ nghĩa truyền thống già nua, những người chính thống, họ không thể chấp nhận được một điểu đơn giản như tiếng cười. Bạn không thể cười lớn trong một nhà thờ, trong đền chùa và thế rồi bạn cũng khó lòng cười lớn ở bất cứ đâu được nữa. Tiếng cười lớn của bạn nếu có, cũng chỉ là một nụ cười nửa chừng, một nụ cười giả vờ, không có chiều sâu. Vì bất cứ nơi nào bạn cũng được dạy phải nghiêm tí tức là thứ giết chết niềm vui của con người.

Mục lục chính.