Chương 04: Tìm hoa luôn hiện diện
Chương 04: Tìm hoa luôn hiện diện
Câu hỏi thứ nhất:
Osho ơi,
Xin thầy giải thích cách hạt mầm có thể nở hoa mà không một chút gì ở giữa.
Hạt mầm có thể nở hoa mà không có lỗ hổng, không có lỗ hổng thời gian ở giữa, bởi vì hạt mầm đã nở hoa. Bạn đã là cái mà bạn có thể trở thành. Nếu nó không phải vậy, thế thì hạt mầm không thể nở hoa ngay bây giờ; thế thì thời gian sẽ được cần. Thế thì Thiền là không thể được, thế thì chỉ Patanjali là con đường. Nếu bạn đang trở thành cái gì đó, quá trình thời gian sẽ là điều phải có. Nhưng đây là điểm để hiểu: tất cả những người đã biết cũng đã biết rằng 'trở thành' là mơ. Bạn đã là con người rồi. Bạn là hoàn hảo như bạn vậy.
Bất toàn xuất hiện bởi vì bạn ngủ say. Hoa đã nở rồi, chỉ mắt bạn còn nhắm. Nếu hạt mầm phải đạt tới hoa thế thì nhiều thời gian sẽ được cần. Và đây không phải là hoa thường: Thượng đế phải nở hoa trong bạn. Thế thì ngay cả vĩnh hằng cũng sẽ không đủ, thế thì điều đó là gần như không thể được. Nếu bạn phải nở hoa, thế thì điều đó gần như là không thể được. Nó sẽ không xảy ra; nó không thể xảy ra được. Vĩnh hằng sẽ được cần.
Không, điều đó không phải là sự việc. Nó có thể xảy ra ngay bây giờ, chính khoảnh khắc này; thậm chí không một khoảnh khắc phải bị mất. Vấn đề không phải là việc hạt mầm trở thành hoa, vấn đề là việc mở mắt ra. Bạn có thể mở mắt ra ngay bây giờ và thế rồi bạn thấy hoa bao giờ cũng đã nở ra. Nó chưa bao giờ khác đi; nó không thể khác được.
Thượng đế bao giờ cũng có đó bên trong bạn; nhìn và nó được biểu lộ. Không phải là nó bị giấu kín trong hạt mầm; bạn không nhìn vào nó thôi. Cho nên chỉ ngần này là cần - rằng bạn nhìn vào nó. Dù bạn là bất kì cái gì, nhìn vào nó đi, trở nên nhận biết về nó. Đừng đi như người mộng du.
Đó là lí do tại sao điều có liên quan là nhiều Thiền sư, khi họ trở nên thức tỉnh, đã gầm lên bằng tiếng cười. Đệ tử của họ không thể hiểu được, bạn đồng hành của họ không thể hiểu được điều gì đã xảy ra: Sao họ gầm lên điên dại vậy? Sao có tiếng cười này? Họ cười vì toàn thể cái ngớ ngẩn này. Họ đã tìm kiếm cái mà đã được đạt tới rồi. Họ đã đuổi theo cái gì đó mà đã có đó bên trong họ. Họ đã tìm kiếm cái gì đó ở đâu đó khác cái được ẩn kín trong bản thân người tìm kiếm.
Người tìm kiếm là cái được tìm; khách lữ hành là mục đích. Bạn không đạt tới đâu đó khác, bạn đạt tới duy nhất bản thân bạn. Điều này có thể xảy ra trong một khoảnh khắc; thậm chí một phần của khoảnh khắc cũng là đủ. Nếu hạt mầm phải trở thành hoa, thế thì vĩnh hằng là không đủ bởi vì nó là hoa của Thượng đế. Nếu bạn đã là thượng đế, thế thì chỉ nhìn lại, chỉ nhìn vào trong và nó có thể xảy ra.
Thế thì tại sao lại Patanjali? Patanjali được cần tới bởi vì bạn. Bạn lấy thời gian lâu thế để thoát ra khỏi giấc ngủ của bạn, bạn lấy thời gian lâu thế để thoát ra khỏi giấc mơ của bạn; bạn dính líu thế vào trong mơ, bạn có nhiều đầu tư thế vào trong mơ của bạn - đó là lí do tại sao thời gian được cần. Thời gian không được cần bởi vì hạt mầm phải trở thành hoa; thời gian được cần bởi vì bạn không thể mở mắt ra. Bạn đã trở nên quen thuộc thế với mắt nhắm, nó đã trở thành thói quen sâu. Mà không chỉ thế đâu: bạn đã quên hoàn toàn rằng bạn đang sống với mắt nhắm. Bạn đã quên hoàn toàn điều đó. Bạn nghĩ, “Thầy nói điều vô nghĩa làm sao! Mắt tôi đã mở rồi” - và mắt bạn nhắm.
Nếu tôi nói, “Thoát ra khỏi mơ của bạn đi,” bạn nói, “Tôi thức đây này” - và điều này nữa là mơ. Bạn có thể mơ rằng bạn thức, bạn có thể mơ rằng mắt bạn mở; thế thì nhiều thời gian sẽ được cần - không phải là hoa đã không nở, nhưng khó thế cho bạn để thức dậy. Có nhiều đầu tư; những đầu tư đó phải được hiểu. Bản ngã là việc tham gia cơ bản. Nếu bạn mở mắt ra, bạn biến mất. Mở mắt có vẻ như cái chết. Nó vậy đấy. Cho nên bạn nói về nó, bạn lắng nghe, bạn nghĩ về nó, nhưng bạn chưa bao giờ mở mắt ra bởi vì nếu bạn thực sự mở mắt ra bạn cũng biết rằng bạn sẽ biến mất. Thế thì bạn sẽ là ai? Không ai cả! Cái không! Cái không này có đó nếu bạn mở mắt ra; cho nên tốt hơn cả là tin rằng mắt bạn đã mở rồi, và bạn vẫn còn là ai đó.
Bản ngã là dính líu đầu tiên. Bản ngã có thể tồn tại chỉ trong khi bạn ngủ, như mơ có thể tồn tại chỉ trong khi bạn ngủ. Bản ngã chỉ có thể tồn tại khi bạn ngủ - giấc ngủ siêu hình, giấc ngủ mang tính tồn tại. Mở mắt ra đi! Đầu tiên bạn biến mất, thế rồi Thượng đế xuất hiện: đây là vấn đề. Và bạn sợ rằng bạn có thể biến mất... nhưng đó là cánh cửa, cho nên bạn lắng nghe, bạn nghĩ về nó, nhưng bạn cứ trì hoãn - mai, mai và mai.
Đó là lí do tại sao Patanjali được cần tới. Patanjali nói không cần mở mắt ngay lập tức; có nhiều bước. Bạn có thể ra khỏi giấc ngủ của bạn trong các bước, theo mức độ. Những điều nào đó bạn có thể làm hôm nay, những điều nào đó làm ngày mai, thế rồi ngày kia... và nó sẽ cần thời gian lâu. Patanjali hấp dẫn bởi vì ông ấy cho bạn thời gian để ngủ. Ông ấy nói không cần ra khỏi giấc ngủ của bạn ngay bây giờ - chỉ lật người là có tác dụng. Thế rồi ngủ thêm chút ít nữa; thế rồi làm cái gì đó khác. Thế rồi dần dần, theo các mức độ....
Ông ấy là người thuyết phục giỏi. Ông ấy thuyết phục bạn ra khỏi giấc ngủ của bạn. Thiền gây choáng để bạn ra khỏi giấc ngủ của bạn. Đó là lí do tại sao Thiền sư có thể đánh vào đầu bạn; một Patanjali thì không bao giờ. Một Thiền sư có thể ném bạn ra khỏi cửa sổ; một Patanjali thì không bao giờ. Bởi vì các Thiền sư dùng cách đối xử gây choáng - bạn có thể bị làm choáng tỉnh ngủ, cho nên sao cứ cố thuyết phục bạn làm gì? Sao phí thời gian?
Patanjali đem bạn ra dần dần, dần dần. Ông ấy đem bạn ra và bạn thậm chí không nhận biết về điều ông ấy làm. Ông ấy giống như người mẹ. Ông ấy không đối lập, mà giống như người mẹ. Người mẹ khuyên nhủ đứa con vào giấc ngủ. Cô ấy có thể hát bài ru con để cho đứa con cảm thấy cô ấy ở đó, rằng không cần phải sợ. Lặp đi lặp lại cùng dòng đó đứa trẻ cảm thấy bị dụ dỗ vào giấc ngủ. Nó rơi vào trong giấc ngủ được bế trong tay mẹ, cảm thấy không cần lo nghĩ. Mẹ có đó và cô ấy hát, và việc hát là hay. Và mẹ không nói, “Đi ngủ đi,” bởi vì điều đó sẽ gây rối loạn. Cô ấy đơn giản thuyết phục một cách gián tiếp. Và thế rồi dần dần cô ấy sẽ bỏ tay ra và cô ấy sẽ đắp cho đứa con chiếc chăn và đi khỏi phòng, và đứa con ngủ say.
Patanjali làm cùng điều đó theo trật tự ngược lại. Dần dần ông ấy đem bạn ra khỏi giấc ngủ của bạn. Đó là lí do tại sao thời gian được cần; bằng không hoa đã nở rồi. Nhìn đấy, nó đã có đó rồi! Mở mắt bạn ra và nó có đó; mở cửa ra và ông ấy đứng đó chờ bạn. Ông ấy bao giờ cũng đứng đó.
Điều đó tuỳ vào bạn. Nếu bạn thích trị liệu choáng, thế thì Thiền là con đường. Nếu bạn thích quá trình rất từ từ, thế thì yoga là con đường. Chọn đi! Trong chọn lựa bạn rất lừa dối. Bạn nói với tôi, “Làm sao tôi có thể chọn?” Điều đó nữa là thủ đoạn thôi. Mọi thứ đều rõ ràng. Nếu bạn cần thời gian, chọn Patanjali. Nếu bạn sợ choáng, chọn Patanjali. Nhưng chọn đi! Bằng không, không chọn lựa sẽ trở thành việc trì hoãn. Thế thì bạn nói, “Khó chọn lắm và chừng nào tôi chưa chọn làm sao tôi có thể chuyển động được?”
Trị liệu choáng là ngay lập tức; nó đem bạn xuống đất ngay lập tức. Phương pháp riêng của tôi là trị liệu choáng, chúng không dần dần. Với tôi bạn có thể hi vọng đạt tới trong kiếp này; với Patanjali nhiều kiếp sẽ được cần tới. Với tôi bạn có thể hi vọng đạt tới ngay bây giờ nữa, nhưng bạn có nhiều thứ cần làm trước khi bạn đạt tới.
Bạn biết bản ngã sẽ biến mất, bạn biết dục sẽ biến mất. Không có khả năng của dục một khi bạn đạt tới; nó trở thành ngớ ngẩn, ngu xuẩn. Cho nên bạn nghĩ, “Thêm một chút nữa... cái gì sai trong chờ đợi? Để mình tận hưởng thêm chút nữa.” Giận sẽ là không thể được, bạo hành sẽ là không thể được, ghen tị sẽ là không có đó; sở hữu, thao túng - tất cả chúng sẽ biến mất.
Bạn đột nhiên cảm thấy, “Nếu tất cả những điều này biến mất, thế thì mình sẽ là cái gì?” - bởi vì bạn không là gì ngoài tổ hợp của tất cả những cái này, một chùm của tất cả những cái này, và nếu tất cả những cái này biến mất thế thì chỉ cái không còn lại. Cái không đó làm bạn sợ. Nó có vẻ giống như vực thẳm. Bạn muốn nhắm mắt lại và mơ thêm chút nữa, cũng như buổi sáng bạn thức tỉnh nhưng bạn muốn lật mình trong năm phút và có mơ thêm chút ít - nó đẹp thế.
Một đêm Mulla Nasruddin đánh thức vợ dậy và bảo cô ấy, “Đem kính lại cho anh ngay. Anh vừa có giấc mơ đẹp thế và nhiều điều được hứa hẹn.”
Và ham muốn cứ hứa mãi - nhiều thứ bao giờ cũng được hứa - và chúng nói, “Làm cái này và cái nọ đi, và tại sao lại vội vàng khi chứng ngộ bao giờ cũng là có thể? Mình có thể đạt tới vào bất kì lúc nào; không có vội vàng. Mình có thể trì hoãn nó. Đó là vấn đề vĩnh hằng, mối quan tâm vĩnh hằng; sao không tận hưởng khoảnh khắc này?'
Bạn không tận hưởng, nhưng tâm trí nói, “Sao không tận hưởng khoảnh khắc này?” Và bạn chưa bao giờ tận hưởng cả, bởi vì người không có hiểu biết bên trong không thể tận hưởng được cái gì. Người đó đơn giản khổ; mọi thứ trở thành khổ cho người đó. Yêu - người đó khổ ngay cả với một điều như yêu. Hiện tượng đẹp nhất có thể có cho người ngủ là yêu, nhưng người đó khổ ngay cả qua điều đó. Không cái gì tốt hơn là có thể khi bạn đang ngủ. Yêu là khả năng lớn nhất, nhưng bạn khổ ngay cả từ điều đó. Bởi vì vấn đề không phải là yêu hay cái gì đó khác - ngủ là khổ, cho nên bất kì cái gì xảy ra bạn đều sẽ khổ. Ngủ biến mọi mơ thành ác mộng. Nó bắt đầu đẹp, nhưng cái gì đó bao giờ cũng đi sai. Đến cuối bạn đạt tới địa ngục.
Mọi ham muốn đều dẫn tới địa ngục. Họ nói mọi con đường đều dẫn tới Rome - tôi không biết, nhưng một điều tôi chắc chắn: mọi ham muốn đều dẫn tới địa ngục. Lúc ban đầu ham muốn cho bạn nhiều hi vọng, mơ mộng: đó là thủ đoạn. Đó là cách bạn bị mắc bẫy. Nếu ham muốn ngay từ đầu nói, “Tỉnh táo đi: Ta đang dẫn ông tới địa ngục,” bạn sẽ không theo nó đâu. Ham muốn hứa hẹn bạn về cõi trời, và hứa với bạn, “Chỉ vài bước thôi và ông sẽ đạt tới nó; cứ đi cùng ta.” Nó cám dỗ bạn, thôi miên bạn và hứa với bạn nhiều điều, còn bạn, đang khổ, lại nghĩ, “Cái gì sai đâu trong việc thử? Ta thử một chút ham muốn này xem sao.”
Điều đó nữa sẽ dẫn bạn tới địa ngục, bởi vì ham muốn như vậy là con đường tới địa ngục. Do đó, Phật nói, “Chừng nào các ông còn chưa trở thành vô ham muốn các ông không thể phúc lạc được.” Ham muốn là khổ, ham muốn là mơ và ham muốn tồn tại chỉ khi bạn ngủ. Khi bạn thức và tỉnh táo, ham muốn không thể lừa bạn được. Thế thì bạn thấy qua chúng; thế thì mọi thứ là rõ ràng tới mức bạn không thể bị lừa. Làm sao tiền có thể lừa được bạn và nói rằng bạn sẽ rất, rất hạnh phúc khi có tiền? Thế thì nhìn vào người giầu mà xem: họ cũng trong địa ngục đấy - có thể địa ngục giầu, nhưng điều đó chả khác biệt gì. Địa ngục giầu hơn sẽ còn tồi tệ hơn địa ngục nghèo. Bây giờ họ đã đạt tới tiền và họ đơn giản trong trạng thái thần kinh thường xuyên.
Mulla Nasruddin tích luỹ nhiều của cải. Thế rồi anh ta vào bệnh viện vì anh ta không thể ngủ được và anh ta bị thần kinh và thường xuyên run rẩy và sợ hãi - sợ mà chẳng về cái gì đặc biệt. Người nghèo sợ cái gì đó đặc biệt; người giầu đơn giản sợ. Nếu bạn sợ cái gì đó đặc biệt, cái gì đó có thể được làm. Nhưng người đó đơn giản sợ - người đó không biết tại sao, bởi vì người đó có mọi thứ; không cần sợ, nhưng người đó đơn giản sợ và run rẩy.
Anh ta vào bệnh viện và vài thứ được đem tới cho bữa sáng, và một trong những thứ đó là một bát thạch lỏng sóng sánh. Anh ta nói, “Không. Tôi không thể ăn được thứ này đâu.”
Bác sĩ hỏi, “Sao anh cứng rắn thế về món đó?”
Anh ta nói, “Tôi không thể ăn được cái gì thần kinh hơn tôi.”
Nhưng người giầu bị thần kinh. Thần kinh này là gì, sợ sao? Sao người đó sợ thế? Bởi vì mọi ham muốn được hoàn thành và thất vọng vẫn còn lại. Bây giờ người đó thậm chí không thể mơ được bởi vì người đó đã trải qua mọi giấc mơ rồi; chúng chẳng dẫn tới đâu cả. Người đó không thể mơ được và người đó không thể thu được dũng cảm để mở mắt ra, bởi vì có những mắc míu. Người đó đã hứa nhiều điều trong giấc ngủ của mình.
Một đêm khi Phật biến mất khỏi lâu đài, ông ấy muốn nói với vợ mình, “Anh đi đây.” Ông ấy muốn chạm vào đứa con mới sinh ngày hôm trước vì ông ấy sẽ không quay lại nữa. Ông ấy đi tới chính cửa phòng. Ông ấy nhìn vợ - cô ấy đang ngủ say, chắc phải đã mơ. Khuôn mặt cô ấy thật đẹp, mỉm cười với đứa con đang ôm trong tay. Ông ấy đợi vài giây ở cửa, thế rồi ông ấy quay đi. Ông ấy muốn nói, nhưng thế rồi ông ấy trở nên sợ. Nếu ông ấy mà nói cái gì đó, thế thì vợ nhất định kêu khóc và tạo ra hoàn cảnh.
Và ông ấy sợ bản thân mình nữa, vì nếu cô ấy kêu khóc, thế thì ông ấy có thể trở nên nhận biết về lời hứa riêng của mình: “Anh sẽ yêu em mãi mãi, và anh sẽ ở cùng em mãi mãi.” Và với đứa con mới một ngày tuổi thì sao? Và cô ấy tất nhiên sẽ đem đứa bé ra trước ông ấy và cô ấy sẽ nói, “Nhìn điều anh đã làm cho em. Thế thì sao chúng ta đã cho sinh ra đứa trẻ này? Và bây giờ ai sẽ là bố nó? Em một mình chịu trách nhiệm cho nó sao? - và anh trốn đi như kẻ hèn nhát.” Tất cả những ý nghĩ này tới với ông ấy vì trong giấc ngủ mọi người đều hứa. Mọi người cứ cho những lời hứa mà không biết làm sao mình có thể hoàn thành được chúng, nhưng điều đó xảy ra trong giấc ngủ bởi vì không ai có ý thức về điều đang xảy ra.
Đột nhiên ông ấy trở nên nhận biết rằng những điều này sẽ nảy ra và rằng thế thì gia đình sẽ tụ tập lại - bố và mọi người khác - và ông ấy là con trai duy nhất của bố và bố đang nhìn vào ông ấy, và trong giấc ngủ của mình ông ấy đã hứa cả với bố nữa. Thế rồi ông ấy đơn giản trốn đi: ông ấy đơn giản trốn đi như kẻ cắp.
Khi ông ấy quay về sau mười hai năm, vợ hỏi ông ấy về điều đầu tiên đã xảy tới cho tâm trí ông ấy khi ông ấy ra đi. Vợ hỏi, “Sao anh không nói cho em? Điều đầu tiên em muốn hỏi - trong mười hai năm ấy em đã chờ đợi anh - sao anh đã không nói với em? Đây là kiểu tình yêu gì vậy? Anh đơn giản bỏ em. Anh là kẻ hèn.”
Và Phật lắng nghe một cách im lặng. Và vợ im lặng và ông ấy nói, “Tất cả những ý nghĩ này đã tới với anh. Anh đã đi tới cửa phòng, anh thậm chí đã mở cửa ra, anh đã nhìn em.... Trong giấc ngủ anh đã hứa nhiều điều.
Nhưng nếu anh định thức dậy, nếu anh định thoát ra khỏi giấc ngủ, thế thì anh không thể giữ những lời hứa đã cho trong giấc ngủ được, và nếu anh cố giữ những lời hứa đó thế thì anh không thể thức dậy được.
“Cho nên em đúng. Em có thể nghĩ anh là đồ hèn. Em có thể nghĩ rằng anh đã trốn khỏi cung điện như kẻ ăn cắp chứ không như chiến binh, không như con người của dũng cảm. Nhưng anh bảo em, đích xác điều đối lập là hoàn cảnh. Bởi vì khi anh trốn đi, với anh ở khoảnh khắc đó, đó là khoảnh khắc của bạo dạn lớn lao nhất bởi vì toàn thể con người anh nói, ‘Điều này là không tốt, đừng là kẻ hèn nhát.’ Và nếu anh dừng lại, nếu anh nghe theo con người ngủ của anh, thế thì không có khả năng nào cho anh thức tỉnh cả.
“Và bây giờ anh tới em; bây giờ anh có thể hoàn thành cái gì đó bởi vì chỉ người chứng ngộ mới có thể hoàn thành được. Người dốt nát, làm sao người đó có thể hoàn thành được cái gì? Bây giờ anh tới với em. Nếu như anh mà dừng lại vào khoảnh khắc đó anh đã không thể cho em được cái gì, nhưng bây giờ anh mang một kho báu vĩ đại cùng anh, và bây giờ anh có thể trao nó cho em. Đừng khóc, đừng kêu; mở mắt ra và nhìn anh đây. Anh không phải là cùng người đã bỏ đi đêm đó. Một con người khác toàn bộ đã tới cửa phòng em. Anh không phải là chồng em. Em có thể là vợ anh, bởi vì đó là thái độ của em. Nhìn anh đây - anh là người khác toàn bộ. Bây giờ anh đem kho báu cho em. Anh có thể làm cho em cũng nhận biết và chứng ngộ.”
Vợ lắng nghe. Cùng vấn đề này xảy tới với mọi người. Cô ấy bắt đầu nghĩ về đứa con: nếu cô ấy trở thành sannyasin và đi với người ăn xin này - chồng cũ của cô ấy, bây giờ ai là kẻ ăn xin - nếu cô ấy đi cùng ông ấy, điều gì sẽ xảy ra cho đứa con? Cô ấy đã không nói gì nhưng Phật nói, “Anh biết điều em đang nghĩ vì anh đã trải qua thời kì đó nơi những lời hứa được đưa ra trong trạng thái ngủ tất cả chen chúc cùng nhau và nói, ‘Mình đang làm gì đây? - con mình....’ Em đang nghĩ, ‘Để con lớn lên thêm chút ít, để nó lấy vợ; thế thì nó có thể tiếp quản cung điện và vương quốc’ - và thế rồi em sẽ đi theo. Nhưng em nhớ, không có tương lai, không có ngày mai. Hoặc em theo anh ngay bây giờ hoặc em không theo anh.”
Và tâm trí nữ tính ngủ hơn tâm trí nam tính. Có lí do cho điều đó... bởi vì đàn bà là người mơ lớn hơn, cô ấy sống trong hi vọng và mơ mộng. Cô ấy phải là người ngủ lớn hơn, bằng không sẽ khó cho tự nhiên dùng cô ấy làm người mẹ. Đàn bà phải trong trạng thái thôi miên sâu sắc, chỉ thế thì cô ấy mới mang được đứa trẻ trong chín tháng trong bụng và chịu đựng, và thế rồi cho sinh thành và chịu đựng, và thế rồi nuôi lớn đứa trẻ này và chịu đựng. Và thế rồi một ngày nào đó đứa trẻ này đơn giản bỏ cô ấy và đi với người đàn bà khác... và cô ấy chịu đựng.
Đó là việc chịu đựng lâu dài thế, đàn bà nhất định là những người ngủ vĩ đại hơn đàn ông. Bằng không làm sao bạn có thể chịu đựng được nhiều thế? Và cô ấy bao giờ cũng hi vọng. Thế rồi cô ấy hi vọng với đứa con khác, thế rồi với đứa con khác nữa - và cả đời cô ấy bị phí hoài.
Cho nên Phật nói, “Anh biết điều em nghĩ và anh biết em là người mơ hơn anh. Nhưng bây giờ anh đã đi tới chặt hết mọi rễ của giấc ngủ của em. Đem con lại đây. Con anh đâu? Đem nó lại.” Tâm trí nữ tính lại giở thủ đoạn nữa. Cô ấy đem Rahul lại, đứa trẻ bây giờ đã mười hai tuổi, và cô ấy nói, “Đây là bố của con. Nhìn bố đi - bố đã trở thành người ăn xin! - và hỏi bố di sản kế thừa của con là gì, bố có thể cho con cái gì. Đây là bố của con; bố là kẻ hèn nhát! Bố đã trốn đi như kẻ cắp mà thậm chí không nói với mẹ và bố đã bỏ con mới một tuổi. Hỏi bố về tài sản kế thừa của con đi!”
Phật cười và ông ấy nói với Ananda, “Đem bình bát ăn xin của ta lại đây.” Và ông ấy đưa bình bát ăn xin cho Rahul, và ông ấy nói, “Đây là tài sản kế thừa của ta: ta làm con thành kẻ ăn xin. Con được thụ giáo, con trở thành một sannyasin.” Và ông ấy nói với vợ mình, “Anh đã chặt tận rễ, bây giờ không cần mơ nữa. Em cũng thức tỉnh, bởi vì đây là gốc rễ. Rahul đã là một sannyasin; em cũng thức tỉnh. Yashodhara, em cũng thức tỉnh và trở thành một sannyasin đi.”
Khoảnh khắc này bao giờ cũng tới khi bạn ở trong thời kì chuyển tiếp từ chỗ ngủ biến thành thức tỉnh. Toàn thể quá khứ sẽ kìm giữ bạn lại, và quá khứ là mạnh mẽ. Tương lai là không có sức mạnh cho người ngủ. Với người không ngủ, tương lai là mạnh mẽ; với người ngủ say, quá khứ là mạnh mẽ, bởi vì người đang ngủ say chỉ biết giấc mơ mà người đó đã mơ trong quá khứ. Người đó không nhận biết về tương lai nào. Cho dù người đó nghĩ về tương lai, nó không là gì ngoài quá khứ được phản xạ lại; nó chỉ là quá khứ được phóng chiếu lại. Chỉ người nhận biết mới trở nên nhận biết về tương lai. Thế thì quá khứ là cái không.
Nhớ điều đó trong tâm trí. Bạn có thể không có khả năng hiểu ngay bây giờ, nhưng một ngày nào đó bạn có thể hiểu. Với người ngủ, nhân là mạnh hơn quả; hạt mầm là mạnh hơn hoa. Với người thức, quả là mạnh hơn nhân, hoa là mạnh hơn hạt mầm. Logic của ngủ là: nhân tạo ra quả, hạt mầm tạo ra hoa. Logic của thức tỉnh chính là cái đảo ngược: chính hoa tạo ra hạt mầm; chính quả tạo ra nhân. Chính tương lai tạo ra quá khứ, không phải quá khứ tạo ra tương lai. Nhưng với tâm trí ngủ, quá khứ, cái chết, cái đã mất đi, là mạnh hơn. Nó không phải vậy.
Cái chưa hiện hữu là mạnh hơn: cái chưa sinh ra là mạnh hơn bởi vì cuộc sống có đó. Quá khứ không có cuộc sống; làm sao nó có thể mạnh được? Quá khứ đã là bãi tha ma rồi. Cuộc sống đã đi khỏi đó: đó là lí do tại sao nó là quá khứ. Cuộc sống đã rời bỏ nó. Nhưng bãi tha ma là rất mạnh với bạn. Cái chưa hiện hữu, cái chưa sinh ra, cái tươi mát, cái sắp sửa xảy ra - với người thức tỉnh điều đó trở thành mạnh hơn. Quá khứ không thể kìm người đó lại được.
Quá khứ kìm bạn lại. Bạn bao giờ cũng nghĩ về cam kết quá khứ; bạn bao giờ cũng nấn ná quanh bãi tha ma. Bạn cứ đi đi lại lại để tới thăm bãi tha ma và bầy tỏ sự kính trọng với những người đã chết. Bao giờ cũng kính trọng cái chưa sinh ra đi, bởi vì cuộc sống là ở đó.
“Xin thầy giải thích cách hạt mầm có thể nở hoa mà không một chút gì ở giữa.”
Vâng, nó có thể nở hoa bởi vì nó đã là việc nở hoa rồi. Hoa tạo ra hạt mầm, không phải hạt mầm tạo ra hoa. Chính hoa sẽ là cái đã tạo ra toàn thể hạt mầm. Nhưng điều dành cho bạn nhớ là: chỉ việc mở ra là được cần. Mở cửa ra; mặt trời có đó đang đợi bạn đấy. Cuộc sống, thực ra, là quá trình trong thực tại. Nó có vẻ như quá trình trong giấc ngủ.
Việc hiện hữu đã có đó rồi. Mọi thứ đã hoàn hảo như nó vậy - tuyệt đối, cực lạc. Không cái gì có thể được
thêm vào, không có cách nào để cải tiến nó. Thế thì cái gì được cần? Chỉ một điều, rằng bạn trở nên có ý thức và nhìn nó. Điều này có thể xảy ra theo hai cách: hoặc bạn có thể bị gây choáng ra khỏi giấc ngủ của bạn - đó là Thiền; hoặc bạn có thể được đem tới, được khuyên nhủ, ra khỏi giấc ngủ của bạn - đó là yoga. Chọn đi! Chỉ đừng treo lơ lửng ở giữa.
Câu hỏi thứ hai:
Osho ơi,
Buông xuôi theo Ishwara, Thượng đế, và buông xuôi theo guru có là một không?
Buông xuôi không phụ thuộc vào đối thể, nó là phẩm chất bạn mang trong bản thể của bạn. Bạn buông xuôi với ai là không liên quan. Bất kì đối thể nào cũng có tác dụng. Bạn có thể buông xuôi theo cây, bạn có thể buông xuôi theo sông, bạn có thể buông xuôi theo bất kì cái gì - theo vợ bạn, theo chồng bạn, theo con bạn. Vấn đề không phải là ở đó trong đối thể; bất kì đối thể nào cũng có tác dụng. Vấn đề là việc buông xuôi.
Việc xảy ra xảy ra bởi vì việc buông xuôi, không bởi vì người bạn đã buông xuôi theo. Và đây là điều đẹp nhất cần hiểu: bất kì ai bạn buông xuôi theo, đối thể đó trở thành Thượng đế. Không có vấn đề về buông xuôi theo Thượng đế: bạn sẽ tìm ra Thượng đế ở đâu để buông
xuôi? Bạn sẽ không bao giờ tìm ra ngài. Buông xuôi đi! Và với bất kì ai bạn buông xuôi, Thượng đế đều có đó. Đứa trẻ trở thành Thượng đế, chồng trở thành Thượng đế, vợ trở thành Thượng đế, guru trở thành Thượng đế, ngay cả tảng đá cũng có thể trở thành Thượng đế.
Ngay cả qua tảng đá người ta đã đạt tới, bởi vì không thành vấn đề chút nào về bạn buông xuôi theo cái gì. Bạn buông xuôi, và điều đó mang tới toàn thể mọi sự, điều đó mở ra cánh cửa. Buông xuôi, nỗ lực buông xuôi, đem việc mở tới bạn. Và nếu bạn mở với hòn đá bạn trở nên mở với toàn thể sự tồn tại, bởi vì vấn đề duy nhất là về việc mở. Làm sao bạn có thể mở với hòn đá và không mở với cây được? Một khi bạn biết việc mở, một khi bạn tận hưởng vui sướng lâng lâng mà nó đem tới, cực lạc xảy ra chỉ bằng việc mở với hòn đá... thế thì bạn không thể tìm được người ngu thế, người lập tức đóng với sự tồn tại còn lại. Ngay cả khi mở với hòn đá cho kinh nghiệm cực lạc thế, vậy thì sao không mở với tất cả?
Lúc đầu người ta buông xuôi theo cái gì đó và thế rồi người ta buông xuôi với tất cả. Đó là nghĩa, rằng nếu bạn buông xuôi theo thầy, trong kinh nghiệm về việc buông xuôi bạn đã biết được manh mối; bây giờ bạn có thể buông xuôi theo tất cả. Thầy trở thành chỉ là lối chuyển để được đi qua. Thầy trở thành cánh cửa và qua cánh cửa đó bạn có thể nhìn vào toàn thể bầu trời. Nhớ lấy, bạn không thể tìm ra Thượng đế để buông xuôi được, nhưng nhiều người nghĩ theo cách đó; họ là những người rất thủ đoạn. Họ nghĩ, “Khi Thượng đế có đó, chúng tôi sẽ buông xuôi.” Bây giờ điều này là không thể được bởi vì Thượng đế chỉ có đó nếu bạn buông xuôi. Buông xuôi làm cho bất kì cái gì đều thành Thượng đế. Buông xuôi cho bạn con mắt, và mọi thứ mà là thiêng liêng, đều có phẩm chất được cho bởi việc buông xuôi.
Ở Ấn Độ, người Ki tô giáo, người Do Thái và người Mô ha mét giáo cười người Hindu, bởi vì họ có thể tôn thờ cây hay họ có thể tôn thờ hòn đá - thậm chí không được chạm khắc, thậm chí không phải là tượng. Họ có thể tìm ra một hòn đá bên vệ đường và họ có thể làm ra thượng đế từ nó ngay lập tức. Không nghệ sĩ nào được cần bởi vì buông xuôi là nghệ thuật. Không chạm khắc, không hòn đá có giá trị nào được cần, thậm chí không phải đá cẩm thạch; bất kì hòn đá bị vứt đi nào, nằm đó bên vệ đường bởi vì nó không thể được bán ở chợ - người Hindu có thể lập tức làm ra thượng đế từ nó. Nếu bạn có thể buông xuôi, nó trở thành thiêng liêng. Con mắt của người buông xuôi không thể tìm ra bất kì cái gì khác hơn điều thiêng liêng.
Người khác cười; họ không thể hiểu được. Họ nghĩ rằng những người này là người tôn thờ đá, người tôn thờ thần tượng. Họ không phải vậy! Người Hindu đã bị hiểu lầm. Họ không phải là người tôn thờ thần tượng; họ đã tìm ra chìa khoá là bạn có thể làm bất kì cái gì thành thiêng liêng nếu bạn buông xuôi. Và nếu bạn không buông xuôi, thế thì bạn có thể cứ tìm Thượng đế trong hàng triệu kiếp. Bạn sẽ không bao giờ gặp ngài bởi vì bạn không có phẩm chất đáp ứng, điều có thể đáp ứng, điều có thể tìm ra. Cho nên vấn đề là ở người buông xuôi, ở chủ thể, không ở đối thể theo đó mà buông xuôi.
Nhưng tất nhiên có vấn đề. Bạn không thể đột nhiên buông xuôi theo hòn đá được bởi vì tâm trí bạn cứ nói, “Đây chỉ là hòn đá - mình làm gì ở đây?” Và nếu tâm trí cứ nói, “Đây là hòn đá, mình làm gì ở đây?”, thế thì bạn không thể buông xuôi được, bởi vì buông xuôi cần tính toàn bộ của bạn.
Do đó mới có ý nghĩa của thầy. Thầy nghĩa là ai đó đang đứng ở biên giới - biên giới của con người và điều thiêng liêng. Người đã từng là con người như bạn nhưng không còn như bạn nữa - cái gì đó khác đã xảy ra - người là việc cộng thêm, con người cộng thêm. Cho nên nếu bạn nhìn vào quá khứ của thầy, thầy hệt như bạn - nhưng nếu bạn nhìn vào hiện tại và tương lai của thầy, thế thì bạn nhìn vào phần cộng thêm. Thế thì thầy là điều thiêng liêng.
Khó buông xuôi theo hòn đá, theo dòng sông - rất, rất khó. Ngay cả buông xuôi theo thầy cũng khó thế. Thế thì buông xuôi theo hòn đá nhất định là rất khó, bởi vì bất kì khi nào bạn nhìn thầy, thế thì tâm trí bạn lại nói rằng đây là con người như bạn thôi, cho nên tại sao buông xuôi theo người đó? Và tâm trí bạn không thể thấy được hiện tại; tâm trí chỉ có thể thấy được quá khứ - rằng người này được sinh ra như bạn, người này ăn và ngủ như bạn, cho nên tại sao buông xuôi theo người này? Người này chỉ hệt như bạn thôi.
Thầy là vậy, vậy mà thầy không là vậy. Thầy là cả Jesus và Christ: Jesus người này, con của con người, và Christ điểm cộng thêm. Nếu bạn quan sát chỉ cái thấy được thế thì ông ấy là hòn đá; bạn không thể buông xuôi được. Nếu bạn yêu, nếu bạn trở nên thân thiết, nếu bạn cho phép sự hiện diện của ông ấy đi sâu vào trong bạn, nếu bạn có thể tìm được hoà hợp - đó chính là từ này, ‘rapport-hoà hợp’ - với bản thể của ông ấy, thế thì đột nhiên bạn trở nên nhận biết về phần cộng thêm. Ông ấy còn nhiều hơn con người. Theo một cách không biết nào đó ông ấy có cái gì đó mà bạn không có. Theo cách vô hình nào đó ông ấy đã xuyên ra ngoài biên giới của con người. Nhưng điều này bạn có thể cảm thấy chỉ nếu có hoà hợp.
Đó là điều Patanjali nói: shraddha, tin cậy tạo ra hoà hợp. Hoà hợp là hài hoà bên trong của hai cái không thấy được; tình yêu là sự hoà hợp. Với ai đó bạn đơn giản khớp cứ dường như bạn cả hai đã được sinh ra cho nhau. Bạn gọi nó là tình yêu. Trong một khoảnh khắc, thậm chí ở cái nhìn đầu tiên, ai đó đơn giản khớp với bạn cứ dường như bạn đã được tạo ra cho nhau và bị tách ra; bây giờ các bạn đã gặp lại.
Trong các huyền thoại cổ trên khắp thế giới đều có nói rằng đàn ông và đàn bà đã được tạo ra cùng nhau. Trong huyền thoại Ấn Độ họ có một chuyện thần thoại rất hay. Thần thoại này là ở chỗ vợ và chồng đã được tạo ra ngay lúc ban đầu như anh em sinh đôi, như anh và chị. Họ được sinh ra cùng nhau - vợ và chồng là sinh đôi, khớp với nhau từ trong bụng mẹ. Đã có hoà hợp từ chính lúc đầu. từ khoảnh khắc đầu đã có hoà hợp. Họ ở cùng nhau trong bụng mẹ ôm lẫn nhau, và đó là hoà hợp. Thế rồi, do không may nào đó, hiện tượng đó biến mất khỏi thế gian.
Nhưng chuyện thần thoại này nói rằng dầu vậy vẫn có quan hệ giữa đàn ông và đàn bà. Đàn ông có thể được sinh ra ở đây và đàn bà có thể được sinh ra đâu đó ở châu Phi, ở Mĩ, nhưng có hoà hợp, và chừng nào họ chưa tìm được nhau sẽ có khó khăn. Và rất khó để tìm nhau. Thế giới là bao la thế, và bạn không biết tìm ở đâu và kiếm ở đâu. Nếu điều đó xảy ra nó xảy ra một cách ngẫu nhiên.
Bây giờ các nhà khoa học cũng tin rằng sớm hay muộn chúng ta sẽ có khả năng phán xét sự hoà hợp bằng dụng cụ khoa học và, trước khi ai đó đi tới hôn nhân, đôi này phải đi tới phòng thí nghiệm để cho họ có thể tìm xem liệu năng lượng sinh học của họ có khớp hay không. Nếu nó không khớp, thế thì họ đang trong ảo tưởng. Họ có thể nghĩ rằng họ sẽ rất hạnh phúc, nhưng họ không thể hạnh phúc được bởi vì năng lượng sinh học bên trong không khớp.
Cho nên bạn có thể thích cái mũi của người đàn bà và người đàn bà có thể thích mắt bạn, nhưng điều đó không phải là vấn đề. Thích mắt chẳng ích gì, thích mũi chẳng ích gì, bởi vì sau hai ngày không ai nhìn vào mũi và không ai nhìn vào mắt. Thế thì vấn đề là của năng lượng sinh học - năng lượng bên trong gặp gỡ và trộn lẫn với nhau; bằng không chúng sẽ đẩy ra. Nó cũng giống như bạn truyền máu: hoặc thân thể của bạn chấp nhận hoặc nó bác bỏ máu, bởi vì có các kiểu máu.... Nếu nó là cùng kiểu máu chỉ thế thì thân thể mới chấp nhận nó; bằng không thân thể đơn giản bác bỏ.
Cùng điều đó xảy ra trong hôn nhân. Nếu năng lượng sinh học chấp nhận, nó chấp nhận, và không có cách thức có ý thức nào để biết về điều đó. Tình yêu là rất sai lầm bởi vì tình yêu bao giờ cũng hội tụ vào cái gì đó. Giọng nói của đàn bà là hay và bạn bị quyến rũ. Nhưng đó không phải là vấn đề; đó là thứ bộ phận thôi. Cái toàn thể phải khớp. Năng lượng sinh học của bạn phải chấp nhận lẫn nhau toàn bộ tới mức sâu bên dưới bạn trở thành một người. Đây là hoà hợp. Nó cũng có thể xảy ra trong tình yêu một cách hiếm hoi - nhưng làm sao tìm được nó? Điều đó vẫn là khó. Chỉ rơi vào tình yêu không phải là tiêu chí chắc chắn. Trong cả nghìn lần, chín trăm chín mươi chín lần nó thất bại. Tình yêu đã chứng tỏ là thất bại.
Hài hoà thậm chí còn lớn hơn xảy ra với thầy. Nó lớn hơn tình yêu. Nó là shraddha, tin cậy. Không chỉ năng lượng sinh học của bạn gặp gỡ và khớp mà chính linh hồn bạn khớp. Đó là lí do tại sao, bất kì khi nào ai đó trở thành đệ tử, toàn thế giới nghĩ người đó là điên, bởi vì toàn thế giới không thể thấy được vấn đề. Sao bạn phát điên mà đi theo người này? Và bạn cũng không thể giải thích được nó bởi vì nó không thể được giải thích. Bạn thậm chí không thể nhận biết một cách có ý thức điều gì đã xảy ra nhưng với một người, đột nhiên, bạn ở trong tin cậy. Đột nhiên cái gì đó gặp gỡ, trở thành một. Cái đó là hoà hợp.
Khó mà có sự hoà hợp đó với hòn đá... bởi vì thậm chí có hoà hợp với thầy sống còn khó nữa là, làm sao bạn có thể có hoà hợp với hòn đá được? Nhưng nếu nó xảy ra, ngay lập tức thầy trở thành thượng đế. Với đệ tử thầy bao giờ cũng là thượng đế. Thầy có thể không là thượng đế cho người khác; điều đó không phải là vấn đề. Nhưng với đệ tử thầy là Thượng đế, và qua thầy những cánh cửa của tính thiêng liêng mở ra. Thế thì bạn có chìa khoá - rằng sự hoà hợp bên trong này là chìa khoá, việc buông xuôi này. Thế thì bạn có thể thử nó: bạn có thể buông xuôi theo dòng sông.
Bạn phải đã đọc Siddhartha của Hermann Hesse. Ông ấy học nhiều điều từ dòng sông, điều bạn không thể học được từ vị Phật; chỉ quan sát dòng sông - biết bao nhiêu tâm trạng của sông. Ông ấy trở thành người lái phà chỉ quan sát cả nghìn khí hậu quanh nó. Đôi khi sông hạnh phúc và múa, và đôi khi rất, rất buồn, cứ dường như không chuyển động chút nào - đôi khi rất giận và gầm gào, chống lại toàn thể sự tồn tại, và đôi khi bình thản và an bình như vị Phật. Và Siddhartha đơn giản là người lái phà - qua sông, sống gần sông, quan sát sông mà không làm cái gì khác. Nó trở thành việc thiền sâu và sự hoà hợp, và qua dòng sông và 'tính sông chảy' của nó ông ấy đã đạt tới: ông ấy đạt tới cùng thoáng nhìn như Heraclitus.
Bạn có thể bước vào cùng dòng sông... và bạn không thể bước vào được. Dòng sông là vẫn thế và không thế. Nó là luồng chảy, và qua dòng sông và sự hoà hợp với nó ông ấy đi tới biết toàn thể sự tồn tại như dòng sông - ‘tính sông chảy’.
Điều đó có thể xảy ra với bất kì cái gì. Điều cơ bản cần nhớ là buông xuôi.
“Buông xuôi theo Ishwara, Thượng đế, và buông xuôi theo guru có là một không?”
Có. Buông xuôi bao giờ cũng là một. Tuỳ ở bạn mà bạn có khả năng buông xuôi theo ai. Tìm ra người, kiếm dòng sông và buông xuôi đi: nó là mạo hiểm - mạo hiểm lớn nhất có thể có. Đó là lí do tại sao buông xuôi lại khó thế: nó là mạo hiểm! Bạn đang đi vào trong lãnh thổ không biết và bạn đang trao nhiều quyền thế cho một người hay cho cái gì đó bạn buông xuôi.
Nếu bạn buông xuôi theo tôi, bạn đang trao toàn quyền cho tôi. Thế thì có của tôi là có của bạn, thế thì không của tôi là không của bạn. Cho dù ban ngày tôi nói nó là đêm, bạn nói, “Vâng, đang đêm.” Bạn đang trao toàn quyền cho ai đó. Bản ngã chống lại. Tâm trí nói, “Điều này là không tốt. Bản thân mình phải giữ điều khiển chứ. Ai biết liệu người này sẽ dẫn mình tới đâu? Ai biết, người đó có thể nói, ‘Nhảy từ đỉnh núi xuống đi,’ và thế thì mình sẽ chết. Ai biết, người này có thể thao túng mình, kiểm soát mình, khai thác mình.” Tâm trí sẽ đem tới tất cả những điều này. Điều đó là mạo hiểm, và tâm trí đang lấy mọi biện pháp an ninh.
Tâm trí đang nói, “Phải canh chừng. Canh chừng người này thêm chút ít.” Nếu bạn nghe theo tâm trí, buông xuôi là không thể được. Tâm trí là đúng! Điều đó là mạo hiểm! Nhưng bất kì khi nào bạn nhận nó, nó sẽ là mạo hiểm. Canh chừng chả ích gì mấy. Bạn có thể canh chừng mãi mãi và có thể không có khả năng quyết định được bởi vì tâm trí không bao giờ có thể quyết định được. Tâm trí là lẫn lộn; nó chưa bao giờ có tính quyết định. Bạn phải bỏ qua tâm trí một ngày nào đó này khác và bạn phải nói với tâm trí, “Mày đợi đấy. Tao sẽ đi. Tao sẽ lấy cú nhảy và xem điều gì xảy ra.”
Thực sự bạn đã mất gì? Tôi bao giờ cũng tự hỏi bạn có gì mà bạn sợ mất thế, đích xác bạn đang mang cái gì khi bạn buông xuôi. Bạn chẳng có gì cả! Bạn có thể được từ nó, nhưng bạn không thể mất bởi vì bạn chẳng có gì cả. Bạn bao giờ cũng có thể được lợi từ nó, nhưng không có khả năng nào của bất kì mất gì bởi vì bạn không có gì để mất cả.
Bạn phải đã nghe nói tới câu châm ngôn nổi tiếng của Karl Marx, “Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại vì các bạn không có gì để mất ngoài xiềng xích.” Điều đó có thể đúng, có thể không đúng, nhưng với người tìm kiếm điều này đích xác là vấn đề. Bạn có gì để mất ngoại trừ xiềng của bạn, dốt của bạn, khổ của bạn? Nhưng mọi người trở nên bị gắn bó rất nhiều với khổ của họ nữa - họ níu bám lấy chính khổ của họ cứ dường như nó là kho báu. Nếu bạn muốn lấy khổ của họ đi, họ tạo ra đủ mọi loại rào cản.
Tôi đã từng quan sát những rào cản này và những thủ đoạn này với hàng nghìn người. Cho dù bạn muốn lấy đi khổ của họ, họ níu bám. Họ chỉ ra điều nào đó: rằng họ không có gì khác cả; đây là kho báu duy nhất họ có. Họ không muốn nó bị lấy đi bởi vì có cái gì đó bao giờ cũng tốt hơn là không có gì. Đó là logic của họ: có cái gì đó bao giờ cũng là tốt - ít nhất là có khổ này - hơn là không có gì, hơn là trống rỗng hoàn toàn, hơn là không ai cả.
Cho dù bạn khổ bạn vẫn là ai đó. Cho dù bạn có địa ngục bên trong bạn, ít nhất bạn cũng có cái gì đó. Nhưng theo dõi điều này, quan sát nó, và khi bạn buông xuôi, nhớ bạn không có gì khác để cho. Thầy đang lấy đi khổ của bạn, không gì khác. Thầy không lấy cuộc sống của bạn vì bạn không có gì cả; thầy chỉ lấy cái chết của bạn. Thầy không lấy cái gì có giá trị từ bạn vì bạn không có cái gì. Thầy chỉ lấy đi rác rưởi, đồ đồng nát mà bạn đã thu thập qua nhiều kiếp; và bạn đang ngồi trên đống đồng nát và bạn nghĩ đây là vương quốc của bạn.
Thầy không lấy đi cái gì. Nếu bạn sẵn sàng trao khổ của bạn cho thầy, bạn sẽ trở nên có khả năng nhận phúc lạc của thầy. Đây là buông xuôi, và thế thì thầy trở thành thượng đế. Bất kì cái gì, bất kì ai mà bạn buông xuôi theo đều trở thành thiêng liêng. Buông xuôi làm ra tính thiêng liêng, buông xuôi tạo ra tính thiêng liêng. Buông xuôi là lực sáng tạo.
Câu hỏi thứ ba:
Osho ơi,
Sau tỏ ngộ có cần thầy không?
Có! Thậm chí còn cần nhiều hơn thế, bởi vì tỏ ngộ chỉ là thoáng nhìn, và thoáng nhìn là nguy hiểm bởi vì bây giờ bạn đi vào lãnh thổ của cái không biết. Trước nó, thầy là không cần thiết. Trước đó bạn đã đi trong thế giới đã biết. Chỉ sau tỏ ngộ thầy mới trở thành tuyệt đối cần thiết, bởi vì bây giờ ai đó cần để cầm tay bạn và để dẫn bạn hướng tới cái mà không đơn giản là thoáng nhìn mà là thực tại tuyệt đối. Sau tỏ ngộ bạn phải nếm trải, và việc nếm trải tạo ra nhiều ham muốn hơn. Và việc nếm trải trở thành có sức quyến rũ tới mức bạn sẽ muốn xô vào trong nó một cách điên khùng. Bây giờ thầy được cần tới.
Sau tỏ ngộ nhiều điều nữa sắp xảy ra. Tỏ ngộ giống như nhìn thấy đỉnh Gourishankar, Everest, từ đồng bằng. Một ngày nào đó, một sáng trong trời, một sáng đầy ánh mặt trời, và sương không có đó, bạn có thể thấy từ xa nghìn dặm đỉnh Gourishankar đẹp chói sáng cao trên trời. Đây là tỏ ngộ. Bây giờ việc du hành thực tế bắt đầu. Bây giờ toàn thế giới có vẻ vô dụng.
Đây là điểm ngoặt. Bây giờ mọi điều bạn biết trở thành vô dụng, mọi điều bạn có đã trở thành gánh nặng. Bây giờ thế giới, cuộc sống mà bạn đã từng sống cho tới giờ, đơn giản biến mất như giấc mơ vì điều vĩ đại hơn đã xảy ra. Và đây là tỏ ngộ, thoáng nhìn. Chẳng mấy chốc sương mù sẽ có đó, và đỉnh núi sẽ không còn thấy được. Mây sẽ tới và đỉnh núi sẽ biến mất. Bây giờ bạn sẽ ở trong trạng thái tuyệt đối không chắc chắn của tâm thức.
Điều thứ nhất sẽ là liệu bất kì điều gì bạn đã thấy là thực hay chỉ là mơ, bởi vì bây giờ nó đâu? Nó đã biến mất. Nó chỉ là một đột phá, chỉ là lỗ hổng, và bạn trở lại - bị ném về với thế giới riêng của bạn.
Nghi ngờ sẽ nảy sinh: bất kì cái gì bạn đã thấy, nó có thật không? Nó thực có đó hay bạn đã mơ về nó hay tưởng tượng về nó? Và có các khả năng. Nhiều người tưởng tượng, cho nên nghi ngờ này không phải là sai. Nhiều lần bạn sẽ tưởng tượng, và bạn không thể phân biệt được cái gì là thực và cái gì không thực. Chỉ thầy mới có thể nói, “Vâng, đừng lo. Nó là thực,” hay thầy có thể nói, “Bỏ nó đi! Vứt nó đi! Nó chỉ là tưởng tượng.”
Chỉ người đã biết tới đỉnh núi - không từ đồng bằng - chỉ người đã đạt tới đỉnh núi, chỉ người bản thân mình đã trở thành đỉnh núi, chỉ người đó mới có thể nói cho bạn bởi vì người đó có tiêu chí, người đó có hòn đá thử. Người đó có thể nói, “Vứt nó đi! Rác rưởi! Đó chỉ là tưởng tượng của bạn,” bởi vì khi người tìm kiếm cứ nghĩ về những điều này, tâm trí bắt đầu mơ.
Nhiều người tới tôi. Chỉ một phần trăm số họ có điều thực; chín mươi chín phần trăm đem tới những điều không thực. Nhưng khó cho họ quyết định - không thể được, không chỉ khó - họ không thể quyết định được. Bạn đột nhiên cảm thấy việc dâng lên của năng lượng trong xương sống, trong cột sống: làm sao bạn sẽ quyết định được liệu nó là thực hay không thực? Bạn đã từng nghĩ quá nhiều về nó; bạn cũng đã từng ham muốn. Một cách vô ý thức bạn đang gieo hạt mầm mà nó phải xảy ra, kundalini phải dâng lên. Thế rồi bạn đã từng đọc Patanjali; thế rồi bạn đã từng nói về nó; thế rồi bạn gặp gỡ những người nói kundalini của họ đã lên. Bản ngã của bạn tới và thế rồi mọi sự bị trộn lẫn....
Đột nhiên một ngày nào đó bạn cảm thấy bùng phát; nó không là gì ngoài việc bịa đặt của tâm trí bạn chỉ để thoả mãn bạn: “Đừng lo nghĩ - đừng lo nghĩ thế. Trông đấy! Kundalini của mình đã lên.” Đó chỉ là tưởng tượng của tâm trí. Thế thì ai sẽ quyết định? Và làm sao bạn sẽ quyết định? - bởi vì bạn không biết cái thực. Chỉ chân lí mới có thể trở thành tiêu chí để quyết định liệu điều này là thực hay không thực.
Thầy được cần thậm chí còn nhiều hơn sau tỏ ngộ đầu tiên. Có ba tỏ ngộ. Tỏ ngộ thứ nhất chỉ là một thoáng nhìn. Điều này là có thể ngay cả thỉnh thoảng qua ma tuý; điều này là có thể qua nhiều thứ khác - đôi khi là tai nạn. Đôi khi bạn trèo lên cây và bạn bị ngã xuống, và chính vì cú choáng như thế mà tâm trí dừng lại trong một khoảnh khắc và thoáng nhìn có đó; và bạn cảm thấy vui sướng lâng lâng tới mức bạn được đưa ra khỏi thân thể bạn. Bạn đã biết cái gì đó.
Trong vòng một giây bạn quay trở lại và tâm trí bắt đầu vận hành: nó đơn giản là cú choáng. Qua choáng điện điều đó là có thể; qua choáng insulin điều đó là có thể; qua ma tuý điều đó là có thể. Ngay cả thỉnh thoảng trong ốm bệnh, việc xảy ra là bạn yếu tới mức tâm trí không thể vận hành được; đột nhiên bạn có thoáng nhìn. Qua dục điều đó là có thể. Trong cực thích, khi toàn thân rung động, điều đó là có thể.
Thoáng nhìn thứ nhất là không nhất thiết qua nỗ lực tôn giáo. Đó là lí do tại sao LSD, mescaline, cần sa, đã trở thành quan trọng và hấp dẫn thế. Thoáng nhìn thứ nhất là có thể, và bạn có thể bị bắt bởi vì thoáng nhìn thứ nhất trong ma tuý. Nó có thể trở thành việc dùng thuốc thường hằng; thế thì nó rất nguy hiểm bởi vì những thoáng nhìn này sẽ không giúp gì. Chúng có thể giúp, nhưng không nhất thiết giúp đỡ tới từ chúng. Chúng có thể giúp chỉ ở quanh thầy, bởi vì thế thì thầy sẽ nói, “Bây giờ đừng đi theo thoáng nhìn này nữa. Ông đã có thoáng nhìn, bây giờ bắt đầu du hành để đạt tới đỉnh.” Bởi vì vấn đề không chỉ là đạt tới đỉnh; chung cuộc người ta phải trở thành đỉnh.
Đây là ba giai đoạn: giai đoạn thứ nhất là thoáng nhìn này - điều này là có thể qua nhiều cách, không nhất thiết qua tôn giáo. Ngay cả người vô thần cũng có thể có thoáng nhìn, người không quan tâm tới tôn giáo cũng có thể có thoáng nhìn. Ma tuý, hoá chất có thể cho bạn thoáng nhìn. Thậm chí sau cuộc mổ, khi bạn ra khỏi gây mê, bạn có thể có thoáng nhìn. Hay khi thuốc mê được cho bạn và bạn đang đi ngày càng sâu hơn, bạn có thể có thoáng nhìn.
Nhiều người đã đạt tới tỏ ngộ thứ nhất; điều đó không có ý nghĩa lắm đâu. Nó có thể được dùng làm bậc đi lên tỏ ngộ thứ hai. Tỏ ngộ thứ hai là để đạt tới đỉnh. Điều đó chưa bao giờ xảy ra một cách ngẫu nhiên. Điều đó chỉ xảy ra qua phương pháp, kĩ thuật, trường phái vì chính nỗ lực lâu dài là để đạt tới tỏ ngộ thứ hai.
Và thế rồi có tỏ ngộ thứ ba, điều Patanjali gọi là samadhi: tỏ ngộ thứ ba đó là trở thành đỉnh. Bởi vì từ tỏ ngộ thứ hai bạn cũng có thể đi xuống. Bạn đạt tới đỉnh; điều đó có thể là không chịu đựng được. Phúc lạc cũng là cái gì đó không chịu đựng nổi - không chỉ có đau, phúc lạc nữa. Nó quá nhiều; người ta quay lại đất bằng.
Sống trên đỉnh cao là khó - rất khó - và người ta muốn đi xuống. Chừng nào bạn chưa trở thành bản thân đỉnh núi, chừng nào người kinh nghiệm chưa trở thành kinh nghiệm, nó có thể bị mất. Và mãi cho tới tỏ ngộ thứ ba, samadhi, thầy là cần có. Chỉ khi samadhi cuối cùng, điều tối thượng đã xảy ra, thầy mới không được cần tới.
Câu hỏi cuối cùng:
Osho ơi,
Trong khi nghe thầy, nhiều lần những lời nào đó đi rất sâu và có sáng tỏ và hiểu biết bất thần. Điều này dường như chỉ xảy ra khi tôi tham dự vào những lời được thầy nói ra. Nhưng an bình giáng xuống khi nghe thầy mà không có chú ý nào đặc biệt về lời của thầy là tương đương với phúc lạc; nhưng thế rồi lời và nghĩa của chúng bị mất. Xin thầy cho hướng dẫn về nghệ thuật lắng nghe thầy, vì nó là một trong những cách thiền tốt nhất của thầy.
Đừng bị bận tâm nhiều với lời và nghĩa. Nếu bạn chú ý nhiều tới lời và nghĩa, nó trở thành thứ trí tuệ. Tất nhiên, thỉnh thoảng bạn sẽ đạt tới sáng tỏ. Đột nhiên mây biến mất và mặt trời có đó, nhưng những điều này sẽ chỉ là những thứ nhất thời và sáng tỏ này sẽ không ích gì mấy; khoảnh khắc tiếp nó mất đi rồi. Về mặt trí tuệ sáng tỏ là không có ích gì mấy.
Nếu bạn nghe các lời và nghĩa của chúng bạn có thể hiểu nhiều điều, nhưng bạn sẽ không hiểu tôi và bạn sẽ không hiểu bản thân bạn nữa. Nhiều điều đó là không xứng đáng - đừng bận tâm về lời và nghĩa; nghe tôi cứ dường như tôi không là người nói mà là ca sĩ, cứ dường như tôi không nói với bạn trong lời mà nói với bạn trong âm thanh, dường như tôi là nhà thơ!
Không cần cố về nghĩa - điều tôi ngụ ý. Chỉ nghe tôi thôi, không chú ý gì tới lời và nghĩa, một phẩm chất khác của sáng tỏ sẽ tới với bạn. Bạn sẽ cảm thấy phúc lạc: đó là sáng tỏ thực. Bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc; bạn sẽ cảm thấy an bình và im lặng và bình thản. Đó là nghĩa thực.
Tôi ở đây không để giải thích cái gì đó cho bạn mà để tạo ra phẩm chất nào đó bên trong bản thể bạn. Tôi đang nói không để giải thích: việc nói của tôi là hiện tương sáng tạo. Tôi không cố giải thích cho bạn cái gì đó - điều đó bạn có thể làm qua sách vở, và có cả triệu cách khác để hiểu những điều này - tôi ở đây để biến đổi bạn.
Nghe tôi đi - một cách đơn giản, hồn nhiên, không tạo ra lo nghĩ nào về lời và nghĩa của chúng. Vứt cái sáng tỏ kia đi; cái đó không hữu dụng gì mấy đâu. Khi bạn đơn giản lắng nghe tôi, trong suốt, trí tuệ không còn đó - tim sang tim, chiều sâu sang chiều sâu, bản thể sang bản thể - thế thì người nói biến mất và người nghe cũng biến mất. Thế thì tôi không ở đây và bạn cũng không ở đây. Hài hoà tồn tại; người nghe và người nói đã trở thành một. Trong cái một đó bạn sẽ được biến đổi. Đạt tới cái một đó là thiền. Làm nó thành thiền không phải là suy tư, không phải là suy ngẫm. Thế thì cái gì đó lớn hơn lời được trao đổi - cái gì đó bên ngoài nghĩa. Nghĩa thực, nghĩa tối thượng, được truyền đạt - cái gì đó mà không có trong kinh sách và không thể có được.
Bạn có thể tự mình đọc Patanjali. Chút ít nỗ lực và bạn sẽ hiểu ông ấy. Tôi không nói ở đây để cho bạn trở nên có khả năng hiểu Patanjali; không, điều đó không phải là vấn đề chút nào. Patanjali chỉ là cái cớ, cái móc. Tôi đang treo cái gì đó mà bên ngoài kinh sách về ông ấy.
Nếu bạn lắng nghe lời tôi bạn sẽ hiểu Patanjali; sẽ có sáng tỏ. Nhưng nếu bạn lắng nghe âm thanh của tôi, nếu bạn lắng nghe không phải là lời mà là tôi, thế thì nghĩa thực sẽ được khải lộ cho bạn và nghĩa đó chẳng liên quan gì tới Patanjali. Nghĩa đó là viêc truyền bên ngoài kinh sách.
Đủ cho hôm nay.
Nhận xét
Đăng nhận xét