Chương 4. Điều này nữa sẽ qua

Dhammapada: Con đường của Phật
The Dhammapada: The way of the buddha
Osho
Tập 06

 

Chương 4. Điều này nữa sẽ qua

Câu hỏi thứ nhất:

Thưa Thầy kính yêu,

Mặc cho các thảm hoạ chính trị khủng khiếp, hành động chính trị dường như là phương tiện duy nhất để tranh đấu chống lại bất công trên thế giới. Việc tìm kiếm mà thầy đang gây cảm hứng có loại trừ hành động chính trị không?

Jean-Francois Held, tôi đang trong tình yêu với cuộc sống trong tính toàn bộ của nó. Tình yêu của tôi không loại trừ cái gì; nó bao hàm tất cả. Vâng, hành động chính trị nữa cũng được bao hàm trong nó. Đó là điều xấu nhất được bao hàm, nhưng tôi chẳng thể đừng được điều đó! Nhưng mọi thứ được bao hàm trong cách nhìn của tôi về cuộc sống là được bao hàm với sự khác biệt.

Trong quá khứ, con người đã sống mà không có nhận biết trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Con người đã yêu mà không có nhận biết và đã thất bại trong nó, và tình yêu chỉ đem tới khổ và không cái gì khác. Con người đã làm đủ mọi thứ trong quá khứ, nhưng mọi thứ đều đã chứng tỏ là địa ngục. Điều đó cũng xảy ra với hành động chính trị.

Từng cuộc cách mạng đều biến thành phản cách mạng. Đây là lúc chúng ta phải hiểu cách thức điều này xảy ra, tại sao điều này luôn xảy ra - rằng từng cuộc cách mạng, từng cuộc đấu tranh chống lại bất công, chung cuộc đều tự nó biến thành bất công, trở thành phản cách mạng.

Trong thế kỉ này điều đó đã xảy ra lặp đi lặp lại - tôi không nói về chuyện quá khứ xa xăm gì đâu. Nó đã xảy ra ở Nga, nó đã xảy ra ở Trung Quốc. Nó sẽ xảy ra nếu chúng ta tiếp tục vận hành theo cùng cách cũ. Vô nhận biết không thể đem lại nhiều hơn điều đó.

Khi bạn không có quyền lực, dễ dàng tranh đấu chống lại bất công; khoảnh khắc bạn trở nên có quyền, bạn quên mất tất cả về bất công. Thế thì những ham muốn bị kìm nén để chi phối tự khẳng định chúng. Thế thì vô ý thức của bạn tiếp quản, và bạn bắt đầu làm cùng những điều đã được kẻ thù làm trước đây để chống lại những người mà bạn đã từng tranh đấu cùng. Bạn đã đặt cược chính cuộc sống của mình cho nó!

Quận công Acton nói rằng quyền lực làm hư hỏng. Điều đó chỉ đúng theo một nghĩa, và theo nghĩa khác nó tuyệt đối không đúng. Nó là đúng nếu bạn nhìn vào bề mặt của mọi thứ: quyền lực chắc chắn làm hư hỏng, bất kì ai trở nên có quyền đều trở nên hư hỏng. Về mặt sự kiện điều đó là đúng, nhưng nếu bạn chìm sâu vào trong hiện tượng này thế thì nó không đúng.

Quyền lực không làm hư hỏng: chính những người bị hư hỏng, họ trở nên bị hấp dẫn tới quyền lực. Chính con người muốn làm mọi điều mà họ không thể làm được khi họ không có quyền lực. Khoảnh khắc họ có quyền, toàn thể tâm trí bị kìm nén của họ tự khẳng định nó. Bây giờ không có gì ngăn chặn họ, không cái gì ngăn cản họ; họ có quyền lực. Quyền lực không làm hư hỏng họ, nó chỉ đem hư hỏng của họ lên bề mặt. Hư hỏng đã có đó như hạt mầm rồi; bây giờ nó đã đâm chồi. Quyền lực đã chỉ chứng tỏ là mùa vụ đúng cho nó nhú ra. Quyền lực chỉ là mùa xuân cho hoa độc của hư hỏng và bất công trong bản thể họ.

Quyền lực không phải là nguyên nhân của hư hỏng, mà chỉ là cơ hội cho việc diễn đạt của nó. Do đó tôi nói: về căn bản, về nền tảng, Quận công Acton là sai.

Ai trở nên quan tâm tới chính trị? Vâng, với những khẩu hiệu đẹp đẽ mọi người đi vào trong nó, nhưng điều gì xảy ra cho những người này? Joseph Stalin đã tranh đấu chống lại bất công của sa hoàng. Điều gì đã xảy ra? Bản thân ông ta trở thành sa hoàng lớn nhất mà thế giới từng biết tới, còn tồi tệ hơn cả Ivan Khủng khiếp! Hitler thường nói về chủ nghĩa xã hội. Ông ta đã đặt tên cho đảng của mình là Đảng Quốc gia Xã hội (Quốc Xã). Điều gì đã xảy ra cho chủ nghĩa xã hội khi ông ta bước vào quyền lực? Tất cả những điều đó đã biến mất.

Cùng điều đó đã xảy ra ở Ấn Độ. Mahatma Gandhi và các tín đồ của ông ấy đã nói về bất bạo hành, tình yêu, an bình - tất cả những giá trị lớn lao được ca tụng suốt nhiều thời đại. Và khi quyền lực tới ông ấy trốn biệt. Bản thân Mahatma Gandhi đã trốn mất bởi vì ông ấy trở nên nhận biết rằng nếu ông ấy nắm quyền trong tay ông ấy sẽ không còn là mahatma, là hiền nhân nữa. Và những tín đồ đi vào quyền lực tất cả đều chứng tỏ đã bị hư hỏng như bất kì nơi nào khác - và họ tất cả đều là những người tốt trước khi họ nắm quyền, những người phục vụ nhân dân lớn lao. Họ đã hi sinh nhiều. Họ đã không phải là người xấu theo bất kì cách nào; theo mọi cách có thể họ đều là người tốt. Nhưng ngay cả người tốt cũng biến thành người xấu - đó là cái gì đó nền tảng cần được hiểu.

Tôi muốn các sannyasins của tôi sống trong tính toàn bộ của nó, nhưng với một điều kiện tuyệt đối, điều kiện rõ ràng: và điều kiện đó là nhận biết, thiền. Trước hết đi sâu vào thiền, để cho bạn có thể lau sạch vô ý thức của bạn khỏi mọi hạt mầm độc hại, để cho không có gì bị hư hỏng và không có gì bên trong bạn mà quyền lực có thể đem ra được. Và thế rồi làm bất kì điều gì bạn cảm thấy thích làm.

Nếu bạn muốn trở thành hoạ sĩ, trở thành hoạ sĩ đi. Tranh của bạn sẽ có khác biệt; nó sẽ không giống như Picasso. Tranh của Picasso là không lành mạnh - ông ấy không lành mạnh! Thực ra, nếu ông ấy mà bị ngăn cản không cho vẽ ông ấy chắc đã ở trong nhà thương điên. Qua tranh của mình ông ấy làm thanh tâm, tống cái điên khùng của mình lên vải vẽ, gạt bỏ nó ra. Vâng, ông ấy cảm thấy tốt hơn - nó là một loại nôn mửa! Sau khi nôn bạn cảm thấy tốt hơn, nhưng người khác thì sao khi nhìn vào bãi mửa của bạn! Nhưng thế giới này ngu xuẩn tới mức nếu Picasso nôn mửa, mọi người nói, 'Bức hoạ vĩ đại làm sao - cái gì đó chưa bao giờ được thấy trước đây, cái gì đó duy nhất!'

Vincent van Gogh thực sự đã phát điên, phải vào bệnh viện trong một năm, và thế rồi ông ấy tự tử. Và ông ấy còn chưa quá ba mươi bẩy tuổi. Bây giờ, con người này đã làm ra những bức tranh loại gì? Chắc chắn ông ấy có nghệ thuật, có kĩ xảo, nhưng nghệ thuật và kĩ xảo ở trong tay người điên, tự tử. Quan sát tranh ông ấy bạn sẽ cảm thấy bất ổn, không thoải mái. Để tranh của Picasso trong phòng ngủ của mình và bạn sẽ có ác mộng!

Thiền nhân có thể trở thành hoạ sĩ, nhưng thế thì cái gì đó khác toàn bộ sẽ bắt nguồn từ người đó - cái gì đó của cõi bên kia, bởi vì ông ấy sẽ có khả năng đón nhận Thượng đế. Ông ấy có thể trở thành vũ công; điệu vũ của ông ấy sẽ có phẩm chất mới của nó: nó sẽ cho phép điều thiêng liêng được diễn đạt. Ông ấy có thể trở thành nhạc sĩ... hay ông ấy có thể đi vào hành động chính trị, nhưng hành động chính trị của ông ấy sẽ được bắt rễ trong thiền. Do đó sẽ không có sợ hãi về một Joseph Stalin hay Adolf Hitler hay Mao Trạch Đông tới từ đó; điều đó là không thể được.

Tôi không bảo bất kì ai đi theo hướng nào đó; tôi để cho các đệ tử của tôi tự do toàn bộ. Tôi đơn giản dạy họ thiền. Tôi dạy họ tỉnh táo hơn, nhận biết hơn, và thế rồi mọi sự là tuỳ ở họ. Bất kì điều gì là tiềm năng tự nhiên của họ, họ sẽ tìm thấy nó, nhưng điều đó sẽ diễn ra cùng nhận biết. Thế thì không có nguy hiểm.

Jean-Francois Held, tôi không chống lại hành động chính trị - tôi không chống lại bất kì cái gì. Tôi không phải là người phủ định cuộc sống; tôi khẳng định cuộc sống, tôi trong tình yêu tuyệt đối với cuộc sống!

Và tất nhiên, khi hàng triệu người ở trên thế gian này, sẽ có loại chính trị này khác. Chính trị không thể biến mất đi được. Nó sẽ giống như việc làm mất đi cảnh sát, bưu điện, đường sắt - nó sẽ tạo ra hỗn độn.

Và tôi không phải là kẻ vô chính phủ và tôi không thiên về hỗn độn. Tôi muốn thế giới này đẹp hơn, hài hoà hơn, nhiều tính hoà hợp hơn là hỗn độn. Đôi khi tôi ca ngợi hỗn độn, chỉ để phá huỷ đi những cái mục nát. Tôi ca ngợi tính phá huỷ nữa, chỉ để sáng tạo. Vâng, đôi khi tôi mang tính rất phủ định - tôi chống lại những tập tục, tuân thủ, truyền thống - chỉ để làm cho bạn tự do để cho bạn có thể sáng tạo viễn kiến mới, thế giới mới, để cho bạn không cần vẫn còn bị cầm tù trong quá khứ, để cho bạn có thể có tương lai và hiện tại. Nhưng tôi không mang tính phá huỷ. Toàn thể nỗ lực của tôi là để giúp bạn mang tính sáng tạo.

Vài người trong các sannyasins của tôi nhất định đi vào hành động chính trị, nhưng tôi sẽ cho phép họ chỉ khi họ đã hoàn thành điều kiện cơ bản: khi họ tỉnh táo hơn, nhận biết hơn, khi bản thể bên trong của họ đầy ánh sáng. Thế thì làm bất kì cái gì bạn muốn làm - bạn không thể đem cái hại tới cho thế giới được. Bạn sẽ đem cái gì đó tốt lành, cái gì đó đẹp đẽ; bạn sẽ là phúc lành cho thế giới này. Không có nó, không có nhận biết đó, cho dù bạn làm điều gì đó tốt, nó cũng sẽ biến thành điều gì đó có hại.

Mới vài ngày trước đây, Mẹ Teresa ở Calcutta đã nhận được giải thưởng Nobel. Bây giờ đây là điều gì đó cực kì ngu xuẩn! Uỷ ban trao giải thưởng Nobel chưa bao giờ làm điều gì ngu xuẩn thế trước đây - nhưng trên bề mặt nó có vẻ như đẹp. Điều đó được ca ngợi trên khắp thế giới, rằng họ đã làm điều gì đó lớn lao.

J. Krishnamurti đã không nhận Giải thưởng Nobel - và ông ấy là một trong những con người hiếm hoi đó, vài người đó của chư phật, người thực sự đặt nền tảng cho hoà bình thế giới. Còn Mẹ Teresa đã nhận Giải thưởng Nobel vì hoà bình thế giới. Bây giờ, tôi không hiểu bà ấy đã làm gì cho hoà bình thế giới! George Gurdjieff đã không nhận Giải thưởng Nobel, và ông ấy đã làm việc vất vả để biến đổi cốt lõi bên trong của con người; Raman Maharshi đã không nhận Giải thưởng Nobel - bởi vì công việc của họ là vô hình: công việc của họ là công việc đem nhiều ý thức hơn tới mọi người. Khi bạn đem bánh mì tới cho mọi người điều đó là thấy được, khi bạn đem quần áo tới cho mọi người điều đó là thấy được, khi bạn đem thuốc men tới cho mọi người điều đó là thấy được. Khi bạn đem Thượng đế tới cho mọi người, điều đó tuyệt đối vô hình.

Mẹ Teresa đang làm cái gì đó tốt chỉ trên bề mặt: phục vụ người nghèo ở Calcutta, người ốm, người bị bệnh, người già, trẻ mồ côi, người goá, người hủi, người què, người mù. Điều quá hiển nhiên là bà ấy đang làm điều gì đó tốt! Nhưng về căn bản điều bà ấy làm là an ủi những người này. Và đem lời an ủi tới cho người nghèo, cho người mù, cho người hủi, cho trẻ mồ côi, là hành động phản cách mạnh. An ủi họ nghĩa là giúp cho họ vẫn còn được điều chỉnh với xã hội đang tồn tại, vẫn còn được hài hoà với nguyên trạng. Điều bà ấy làm là phản cách mạng. Nhưng các chính phủ lại sung sướng, người giàu sung sướng, kẻ có quyền sung sướng, bởi vì bà ấy thực sự không phục vụ người mù và người nghèo đâu. Bà ấy đang phục vụ những quyền lợi được đầu tư, bà ấy đang phục vụ các tu sĩ và chính khách và kẻ có quyền; bà ấy đang giúp cho họ vẫn còn trong quyền lực của họ. Bà ấy đang làm, đang tạo ra một bầu không khí mà cái cũ có thể tiếp tục.

Ở Ấn Độ không cuộc cách mạng nào đã từng xảy ra chống lại kẻ có quyền thế, người giầu, người có của cải, bởi một lẽ đơn giản chính nước này được gọi là có tính tôn giáo; có nhiều người an ủi thế. Năm mươi vạn sư Hindu đang an ủi mọi người, cho họ những giải thích tại sao họ nghèo, tại sao họ mù, tại sao họ què: bởi vì nghiệp quá khứ của họ! Họ đã làm cái gì đó xấu trong những kiếp sống quá khứ của mình, do đó họ chịu khổ. 'Im lặng mà chịu khổ đi, đừng phản ứng,' họ đi và dạy cho những người này, 'bởi vì nếu bạn phản ứng, nếu bạn lại làm điều gì đó, bạn sẽ lại khổ trong kiếp tiếp đấy. Đừng bỏ lỡ cơ hội này, để cho tài khoản được đóng lại. Lần này hành xử theo cách tốt lành!' Và tất nhiên, là người cách mạng không phải là điều gì đó tốt lành đâu! Vâng lời - cái đó là tốt - đừng bất phục tùng. Bất phục tùng là ác, nó là tội lỗi. Người Ki tô giáo gọi nó là tội lỗi nguyên thuỷ.

Tội của Adam và Eve là gì? - chỉ bởi vì họ đã không vâng lời Thượng đế. Dường như chẳng có mấy tội trong đó cả. Ăn quả của cây tri thức không phải là tội. Sao nó phải được gọi là tội lỗi nguyên thuỷ? Nó được gọi là tội lỗi nguyên thuỷ bởi vì họ đã không vâng lời. Không vâng lời là tội lỗi lớn nhất trong con mắt của tu sĩ.

Trong mười nghìn năm ở Ấn Độ các tu sĩ này và các sư đã từng dạy mọi người, 'Hãy vâng theo hệ thống đang nắm quyền. Đừng bất tuân lệnh; bằng không ông sẽ khổ trong tương lai của mình.' Do đó không cuộc cách mạng nào đã từng xảy ra, và các sư và các tu sĩ này được ca ngợi nhiều lắm.

Bây giờ các nhà truyền giáo Ki tô giáo đang làm cùng việc đó trên khắp thế giới: phục vụ người nghèo, người què. Họ bảo những người nghèo này, 'Chịu đựng một cách im lặng đi - đó có thể là phép thử cho con mà Thượng đế đã tạo ra. Con phải vượt qua ngọn lửa này, chỉ thế thì con mới trở thành vàng ròng.' Các nhà truyền giáo Ki tô giáo là những kẻ phản cách mạng.

Và tại sao họ đang phục vụ những người nghèo này? - bởi vì tham! Họ muốn được thiên đường, và cách duy nhất để được thiên đường là qua phục vụ. Bây giờ thỉnh thoảng tôi tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu không có ai què quặt, đui mù, nghèo khổ; điều gì sẽ xảy ra cho các nhà truyền giáo Ki tô giáo? Làm sao họ sẽ đạt tới thiên đường? Chính chiếc thang sẽ biến mất! Họ sẽ mất chiếc thuyền, sẽ không có khả năng nào để sang bờ bên kia cả. Những nhà truyền giáo Ki tô giáo này sẽ muốn nghèo nàn tiếp diễn, họ sẽ muốn những người nghèo này vẫn còn trên thế gian. Càng nhiều người nghèo, càng nhiều cơ hội để phục vụ, và tất nhiên, nhiều người có thể lên tới cõi trời.

Trao Giải thưởng Nobel cho Mẹ Teresa là trao giải thưởng Nobel cho hành động phản cách mạng.

Nhưng đó là cách điều đó bao giờ cũng xảy ra: bạn ca ngợi những người bằng cách nào đó củng cố cho cái cũ, cái chết, người giúp cho xã hội vẫn còn như nó vậy.

Công việc của tôi là vô hình. Thực ra, tôi đang dạy bạn, theo cách gián tiếp, cuộc cách mạng vĩ đại nhất có thể được. Tôi đang dạy các bạn nổi dậy, và việc nổi dậy này là đa chiều: dù bạn đi bất kì đâu, việc nổi dậy này đều có tác động của nó. Nếu bạn đi vào trong thơ ca bạn sẽ viết thơ ca mang tính nổi dậy. Nếu bạn đi vào âm nhạc bạn sẽ tạo ra một loại âm nhạc mới. Nếu bạn nhảy múa, điệu múa của bạn sẽ có hương vị khác. Và nếu bạn đi vào trong chính trị, bạn sẽ thay đổi toàn thể khuôn mặt của bản thân hành động chính trị.

Jean-Francois Held, tôi không chống lại hành động chính trị, nhưng cách thức nó đã là cho tới giờ là hoàn toàn vô nghĩa. Do đó trên bề mặt, không ai có thể thấy rằng tôi đang tham gia vào trong hoạt động chính trị nào, không ai có thể thấy rằng tôi đang tham gia vào bất kì loại hoạt động thế gian nào.

Tôi đang dạy mọi người ngồi im lặng, quan sát ý nghĩ của họ, thoát ra khỏi tâm trí của họ. Nhà cách mạng ngu xuẩn sẽ nghĩ rằng tôi chống lại hành động chính trị, rằng tôi là kẻ phản cách mạng. Chính điều ngược lại mới là hoàn cảnh. Từ sự ngu xuẩn của mình - mặc dầu người đó có thể nói về cách mạng - điều người đó sẽ làm sẽ là phản cách mạng. Người đó sẽ lôi xã hội tụt lại.

Tôi không làm cái gì có thể được gọi là mang tính chính trị, xã hội: tôi không ủng hộ cải cách xã hội hay hành động chính trị. Ít nhất trên bề mặt tôi trông như kẻ đào tẩu và tôi đang giúp mọi người trốn đi. Vâng, tôi đang giúp mọi người thoát tới bản thân họ.

Thoát ra khỏi đủ mọi loại hoạt động không thông minh đi. Trước hết mài sắc thông minh của bạn. Để vui vẻ lớn lao nảy sinh trong bạn. Trở nên nhiều tính quan sát hơn, nhiều tới mức thậm chí không một góc nào trong bản thể bạn còn tối nữa. Để vô ý thức của bạn được biến đổi thành ý thức.

Thế rồi làm bất kì cái gì bạn muốn làm. Thế thì nếu bạn muốn xuống địa ngục, đi với phúc lành của tôi, bởi vì bạn sẽ có khả năng biến đổi bản thân địa ngục.

Không phải là thiền nhân lên cõi trời đâu, không: bất kì chỗ nào họ tới họ đều ở cõi trời và bất kì điều gì họ làm đều thiêng liêng. Nhưng đây là cách tiếp cận mới tới mức nó sẽ cần thời gian để được hiểu. Tôi đang dùng một ngôn ngữ khác tới mức điều tự nhiên là tôi sẽ bị hiểu lầm.

Một người lập dị chống lại qui ước xã hội chạy vượt đèn đỏ. Cảnh sát kéo anh ta lại và nói, 'Anh không thấy đèn đỏ à?'

Người lập dị đáp, 'Này anh, tôi thậm chí còn không thấy cả nhà!'

Có những ngôn ngữ khác nhau!

Khi Harry đang cạo râu vào buổi sáng anh ta gọi với ra, 'Em biết đấy, em yêu, anh dường như không hợp lắm với mấy anh chàng khác ở văn phòng.'

Không có lời đáp lại.

'Em yêu, bọn nó coi anh như kẻ hơi hâm.' Vẫn không có lời đáp.

Anh ta cất dao cạo đi và bắt đầu chải đầu.

'Cưng ơi, bọn nó dường như coi anh là kẻ đồng dục.'

Vẫn chẳng có lời đáp lại anh ta cuối cùng hét lên, 'Lạy chúa, John, em không nghe à?'

Tôi đang nói ngôn ngữ này, và mọi người quen với một ngôn ngữ khác toàn bộ.

Chừng nào bạn còn chưa thiền bạn sẽ không có khả năng hiểu được điều đang xảy ra ở đây, điều tôi đang nói và điều tôi đang làm.

Ba người, người Anh, người A rập và người Mĩ, đang đứng trên góc phố ở Casablanca, thì một người đẹp phương đông kiêu kì bước qua họ.

'Trời ơi!' người Anh kêu lên.

'Lạy thánh A la!' người A rập thở dài. 'Đến đêm mai nhé!' người Mĩ nói.

Câu hỏi thứ hai:

Thưa Thầy kính yêu,

Với nhiều người ở phương Tây, mối quan hệ thầy/đệ tử là bên ngoài kinh nghiệm của họ. Nó bao hàm cái gì?

Chris Lister, Allen Jewhurst, Lesley Rogers, phương Đông đã đóng góp vài điều cực kì có ý nghĩa cho tâm thức con người. Một trong những điều đẹp đẽ đó là hiện tượng về mối quan hệ thầy/đệ tử. Nó là đóng góp phương Đông; cũng như khoa học là hiện tượng phương Tây, huyền môn là hiện tượng phương Đông. Khoa học là hướng ngoại, huyền môn là hướng nội. Khoa học cố biết thực tại khách quan, và huyền môn là thám hiểm thực tại chủ quan, lãnh thổ của bản thể bạn.

Trong thế giới của khoa học mối quan hệ thầy giáo/ học sinh tồn tại, bởi vì khoa học có thể được dạy - do đó có mối quan hệ thầy giáo/học sinh. Nhưng tôn giáo, huyền môn, không thể được dạy, nó chỉ có thể bị mắc vào. Do đó trong huyền môn không có mối quan hệ như mối quan hệ thầy giáo/học sinh. Một loại quan hệ khác toàn bộ tồn tại: thầy/đệ tử. Khác biệt là mênh mông, khác biệt là lớn lao.

Giữa học sinh và thầy giáo, hoài nghi là phương pháp. Thầy giáo có đó để giúp hoài nghi của bạn biến mất, thầy giáo có đó để trả lời câu hỏi của bạn; thầy giáo có đó để thông tin cho bạn, làm cho bạn thông thái hơn. Học sinh có đó với tất cả những câu hỏi của mình, tò mò, hoài nghi. Thực ra, học sinh càng thông minh, học sinh sẽ càng hoài nghi nhiều hơn. Học sinh giỏi nhất đầy những hoài nghi, và thầy giáo giỏi nhất là người giúp cho học sinh với những câu trả lời mới, tri thức mới, để cho hoài nghi của học sinh có thể bị vứt bỏ. Khoa học dùng hoài nghi làm phương pháp; đó là phương pháp nền tảng của truy vấn.

Trong thế giới của tôn giáo chính điều đối lập là hoàn cảnh: tin cậy là phương pháp, không phải hoài nghi; tình yêu là phương pháp, không phải logic; buông xuôi là phương pháp, không phải là chinh phục tri thức. Học sinh, khi về từ đại học, về với bản ngã lớn bởi vì người đó đã tích luỹ nhiều tri thức, người đó đã học nhiều. Nhưng đệ tử, khi người đó về từ thầy, về như không ai cả, vô ngã. Người đó không còn tồn tại như một thực thể tách biệt khỏi sự tồn tại. Người đó đã không học gì cả; ngược lại, người đó đã dỡ bỏ bất kì cái gì người đó đã từng biết trước đây.

Một triết gia lớn đã tới gặp Raman Maharshi - một triết gia Đức. Ông ấy hỏi Raman, 'Tôi đã tới từ xa, xa lắm, để học nhiều từ ông.'

Raman cười và ông ấy nói, 'Cuộc hành trình của ông đã là bài tập trong vô tích sự rồi. Ông đi tới tôi một cách không cần thiết, bởi vì tôi không ở đây để dạy ông cái gì cả - nếu ông đã tới để học, ông đã tới sai chỗ rồi - tôi giúp mọi người dỡ bỏ việc học!'

Thầy giúp cho bạn dỡ bỏ học. Thầy giúp bạn lại trở thành hồn nhiên, như đứa trẻ.

Jesus nói: Chừng nào ông còn chưa giống như đứa trẻ, chừng nào ông còn chưa được tái sinh, ông sẽ không vào được vương quốc Thượng đế của ta. Ông ấy đang nói ngôn ngữ phương Đông đấy. Jesus đã du hành tới Ấn Độ; bất kì điều gì ông ấy dạy về sau, ông ấy đã được thấm đẫm tinh thần đó ở nước này. Thực ra, đó là một trong những lí do mà ông ấy đã bị đóng đinh. Đó là một trong những lí do cơ bản tại sao người nước ông ấy đã không thể hiểu được ông ấy: ông ấy đã mang một ngôn ngữ mới hoàn toàn, cách tiếp cận mới, cách nhìn mới.

Phương Đông bao giờ cũng là cội nguồn. Pythagoras đã tới phương Đông, Jesus đã tới phương Đông... và bất kì cái gì phương Tây đã từng biết tới về thầy-và-đệ tử đều đã từng được kinh nghiệm qua phương Đông, trực tiếp hay gián tiếp.

Mối quan hệ thầy/đệ tử là chuyện tình, chuyện tình vĩ đại nhất có thể được. Đệ tử buông xuôi bản ngã của mình theo thầy. Đệ tử cúi mình. Đệ tử nói: Buddham sharanam gachchhami - tôi cúi mình trước vị phật, tôi buông xuôi theo vị phật, tôi trú ngụ nơi chân thầy. Khoảnh khắc người đó vứt bỏ bản ngã của mình người đó trở thành một phần của thầy.

Và thầy không có đó như một người, thầy chỉ là sự hiện diện. Và khi hai sự hiện diện gặp gỡ, kinh nghiệm cực lạc vĩ đại nhất xảy ra, cực lạc vĩ đại nhất. Cực lạc đó là mục đích của mối quan hệ thầy-và-đệ tử. Cực lạc đó đã từng xảy ra trong hàng thế kỉ theo cách rất huyền bí: thầy không nói gì về nó, đệ tử không nghe gì về nó, nhưng ngồi cạnh thầy, chờ đợi im lặng, kiên nhẫn, mang tính nguyện cầu, một ngày nào đó có sự đồng bộ... Một ngày nào đó, bỗng nhiên, đệ tử bắt đầu thở cùng thầy. Nhịp tim đệ tử không còn tách rời với nhịp tim của thầy. Họ biến mất như hai và trở thành một.

Kinh nghiệm đó về tính một với thầy là việc mở ra cánh cửa của ngôi đền của Thượng đế.

Câu hỏi thứ ba:

Thưa Thầy kính yêu,

Tình yêu kiểu Platon là gì?

Krishna Deva, tình yêu đơn giản là tình yêu. Nó không thể có kiểu Platon hay Hegel hay Kant được - tình yêu đơn giản là tình yêu! Tình yêu kiểu Platon là cái tên khác cho đồng dục. Plato dường như là người đầu tiên tin vào đồng dục. Nhiều người phải đã thực hành điều đó trước ông ấy, nhưng ông ấy là người ủng hộ đầu tiên cho nó.

Ý niệm Hi Lạp về cái đẹp không phải là ý niệm về cái đẹp nữ tính - mà là cái đẹp nam tính. Bạn phải đã thấy trong các bảo tàng các bức tranh, điêu khắc Hi Lạp và bạn phải đã quan sát: bạn chưa bao giờ bắt gặp bức tranh vào về đàn bà khoả thân hay bức tượng về đàn bà khoả thân. Không, đó bao giờ cũng là đàn ông.

Tình yêu kiểu Platon chỉ là cái tên hay cho đồng dục. Tốt hơn nên gọi nó là điều nó thực thế thay vì cho nó cái tên mĩ miều.

Nhưng tình yêu không mang tính đồng dục hay dị dục. Yêu đơn giản là yêu! Thực ra, yêu chẳng có liên quan gì tới đối tượng cả. Yêu là trạng thái của tâm thức bạn khi bạn vui vẻ, khi có điệu vũ trong bản thể bạn. Cái gì đó bắt đầu rung động, toả sáng từ trung tâm của bạn; cái gì đó bắt đầu đập xung quanh bạn. Nó bắt đầu đạt tới mọi người: nó có thể đạt tới đàn bà, nó có thể đạt tới đàn ông, nó có thể đạt tới tảng đá và cây cối và các vì sao.

Khi tôi nói về yêu, tôi đang nói về yêu này: yêu không phải là mối quan hệ thân thuộc mà là trạng thái của bản thể. Bao giờ cũng nhớ: bất kì khi nào tôi dùng từ 'yêu' tôi đều dùng nó như trạng thái của bản thể, không như mối quan hệ thân thuộc. Mối quan hệ thân thuộc chỉ là khía cạnh rất nhỏ của nó. Nhưng ý niệm của bạn về yêu về căn bản chỉ là về mối quan hệ thân thuộc, cứ dường như nó là tất cả.

Mối quan hệ thân thuộc được cần tới chỉ bởi vì bạn không thể một mình được, bởi vì bạn còn chưa có năng lực của thiền. Do đó, thiền là điều phải có trước khi bạn có thể thực sự yêu. Người ta phải có khả năng ở một mình, hoàn toàn một mình, và vậy mà cực kì phúc lạc. Thế thì bạn có thể yêu. Thế thì tình yêu của bạn không còn là nhu cầu mà là chia sẻ, không còn là sự cần thiết. Bạn sẽ không trở nên phụ thuộc vào người bạn yêu. Bạn sẽ chia sẻ - và việc chia sẻ là đẹp.

Nhưng điều thường xảy ra trên thế giới là: bạn không có tình yêu, người bạn nghĩ bạn yêu không có tình yêu trong con người họ nữa, và cả hai đều cầu xin tình yêu từ nhau. Hai kẻ ăn xin cầu xin lẫn nhau! Do đó mới có tranh đấu, xung đột, cãi cọ liên tục giữa những người yêu - về những chuyện vặt vãnh, về những thứ không quan trọng, về những thứ ngu xuẩn! - nhưng họ cứ cãi nhau.

Cãi cọ cơ bản là ở chỗ chồng nghĩ anh ta không có được cái mà quyền anh ta phải được, vợ nghĩ cô ấy không có được cái mà quyền cô ấy phải được. Vợ nghĩ cô ấy đã bị lừa và chồng cũng nghĩ rằng anh ta đã bị lừa. Tình yêu ở đâu? Không ai bận tâm cho, mọi người đều muốn lấy. Và khi mọi người đều theo đuổi lấy, không ai lấy được nó cả. Và mọi người đều cảm thấy lúng túng, trống rỗng, căng thẳng.

Nền móng cơ bản bị thiếu, và bạn đã bắt đầu làm ngôi đền mà không có móng. Nó sẽ suy sụp và đổ nhào vào bất kì khoảnh khắc nào. Và bạn biết đã bao nhiêu lần tình yêu của mình đã sụp đổ, và dầu vậy bạn vẫn cứ làm cùng một điều lặp đi lặp lại mãi.

Bạn sống trong vô nhận biết thế! Bạn không thấy điều mình đã từng làm cho cuộc sống của mình và cho cuộc sống của người khác. Bạn cứ lặp đi lặp lại một cách máy móc, như người máy, hình mẫu cũ, vẫn biết hoàn toàn rõ mình đã làm điều này trước đây. Và bạn biết điều bao giờ cũng là kết quả, và sâu bên dưới bạn cũng tỉnh táo rằng nó sẽ xảy ra theo cùng cách - bởi vì không có khác biệt. Bạn đang chuẩn bị cho cùng kết luận, cùng sự sụp đổ.

Nếu bạn có thể học được cái gì từ thất bại của tình yêu, thế thì điều đó là: trở nên nhận biết hơn, trở nên mang tính thiền hơn. Và với thiền tôi ngụ ý năng lực vui vẻ một mình. Rất hiếm người có năng lực phúc lạc chẳng bởi lí do nào cả - chỉ ngồi im lặng và phúc lạc! Người khác sẽ nghĩ họ điên, bởi vì ý niệm về hạnh phúc là ở chỗ nó phải tới từ ai đó khác. Bạn gặp một người đàn bà đẹp và bạn hạnh phúc hay bạn gặp một người đàn ông đẹp và bạn hạnh phúc. Ngồi im lặng trong phòng bạn và phúc lạc thế, toả phúc lạc ra sao? Bạn phải dở hơi hay cái gì đó rồi! Mọi người sẽ nghi ngờ rằng bạn đang dùng ma tuý, say thuốc.

Vâng, thiền là LSD tối thượng đấy! Nó toát ra quyền năng phiêu diêu riêng của bạn. Nó toát ra sự huy hoàng bị cầm tù riêng của bạn. Và bạn trở nên vui vẻ thế, lễ hội nảy sinh trong bản thể bạn tới mức bạn không cần có quan hệ thân thuộc nào. Dầu vậy bạn có thể đặt quan hệ với mọi người... và đó là khác biệt giữa đặt quan hệ và mối quan hệ thân thiết.

Mối quan hệ thân thiết là một điều: bạn níu bám lấy nó. Đặt quan hệ là một luồng, chuyển động, quá trình. Bạn gặp một người, bạn yêu, bởi vì bạn có nhiều tình yêu thế để cho - và bạn càng cho nhiều, bạn càng có nhiều. Một khi bạn đã hiểu số học kì lạ này của yêu: rằng bạn càng cho nhiều, bạn càng có nhiều... Điều này ngược lại với luật kinh tế vận hành trong thế giới bên ngoài. Một khi bạn đã biết rằng, nếu bạn muốn có nhiều tình yêu hơn và nhiều vui vẻ hơn, bạn cho và chia sẻ, thế thì bạn đơn giản chia sẻ. Và bất kì ai cho phép bạn chia sẻ vui vẻ của bạn với người đó, bạn đều cảm thấy biết ơn người đó. Nhưng đó không phải là mối quan hệ thân thuộc; nó là luồng chảy tựa dòng sông.

Dòng sông đi qua bên cạnh cây, nói lời chào, nuôi dưỡng cây, đem nước cho cây... và nó chảy tiếp, nhảy múa tiếp. Nó không níu bám vào cây. Và cây không nói, 'Anh đi đâu thế? Chúng ta cưới nhau rồi! Và trước khi anh có thể rời khỏi em anh sẽ cần li dị chứ, ít nhất là phải tách rời ra! Anh đang đi đâu? Và nếu anh định rời bỏ em, sao anh nhảy múa đẹp thế quanh em làm gì? Sao ngay chỗ đầu tiên anh đã nuôi dưỡng em?' Không, cây trút hoa của nó lên dòng sông trong lòng biết ơn sâu sắc, và dòng sông chảy tiếp. Gió tới và nhảy múa quanh cây và đi tiếp. Và cây cho hương thơm của nó lan theo gió.

Đây là đặt quan hệ. Nếu nhân loại có thể trở nên trưởng thành, chín chắn, đây sẽ là cách yêu: mọi người gặp gỡ, chia sẻ, di chuyển, phẩm chất không sở hữu, phẩm chất không chi phối. Bằng không tình yêu trở thành trò quyền lực.

Đừng lo nghĩ, Krishna Deva, về tình yêu kiểu Platon là gì. Suy tư tiếp: yêu là gì?

Bà Green và bà hàng xóm, bà Kenyon, một hôm nói chuyện phiếm với nhau. 'Bà Green,' bà Kenyon nói, 'có thể điều đó không phải là việc của tôi, nhưng sau rốt chúng ta là bạn bè từ lâu rồi và tôi quan tâm tới danh tiếng của bà. Bà đã li dị, điều đó đúng, nhưng mọi người đang xì xào về bà. Điều có vẻ không phải là khi cậu con trai mười tám tuổi đêm nào cũng tới thăm bà mãi tận những giờ quá muộn.'

'Thế này,' bà Green mỉm cười, 'đừng lo nghĩ về điều đó. Nó thuần tuý là mối quan hệ kiểu platon thôi.'

'Làm sao điều đó có thể là kiểu platon được?' bà Kenyon hỏi.

'Thế này,' bà Green nó , 'nó là chơi với cậu ta và nó là đùa với tôi!'

Đó là điều tình yêu kiểu platon là gì: chơi với người này, đùa với người kia! Hơn thế thì tôi chẳng biết gì về nó cả!

Câu hỏi thứ tư:

Thưa Thầy kính yêu,

Tôi là doanh nhân. Tôi cũng có thể thiền và trở thành sannyasin được chứ?

Ram Prasad, người ta phải làm cái gì đó trong cuộc sống chứ. Ai đó là thợ mộc và ai đó là vua, và ai đó là nhà kinh doanh và ai đó là chiến binh. Đây là cách kiếm sống, đây là cách kiếm bánh mì và bơ, chỗ trú ngụ. Chúng không thể thay đổi được bản thể bên trong của bạn. Dù bạn là chiến binh hay doanh nhân không tạo ra khác biệt gì: người này phải chọn một cách nào đó để kiếm sống, người khác phải chọn cái gì đó khác.

Thiền là cuộc sống, không phải là kiếm sống. Nó chẳng liên quan gì tới điều bạn làm; nó có mọi thứ liên quan tới điều bạn là. Vâng, kinh doanh không nên đi vào trong bản thể bạn, điều đó đúng. Nếu bản thể bạn cũng đã trở nên giống như kinh doanh, thế thì khó thiền và không thể là sannyasin được... bởi vì nếu bản thể bạn đã trở thành như kinh doanh, thế thì bạn đã trở thành quá tính toán. Và người tính toán là kẻ hèn nhát: người đó nghĩ quá nhiều, người đó không thể lấy bước nhảy nào được.

Và thiền là cú nhảy: từ đầu xuống tim, và nhảy tối thượng từ tim vào bản thể. Bạn sẽ đi ngày càng sâu hơn, nơi tính toán sẽ phải bị bỏ lại đằng sau, nơi tất cả logic đều không liên quan. Bạn không thể mang láu cá của mình vào đó được.

Thực ra, láu cá không phải là thông minh thực đâu; láu cá là cái thay thế nghèo nàn cho thông minh. Những người không thông minh học cách láu cá. Những người thông minh không cần láu cá; họ hồn nhiên, họ không cần tinh ranh. Họ vận hành từ trạng thái không biết.

Nếu bạn là doanh nhân, điều đó là tốt. Nếu Jesus có thể trở thành thiền nhân và sannyasin, và chung cuộc thành một christ, vị phật... và ông ấy đã là con của ông thợ mộc, giúp bố mình lấy gỗ, chẻ gỗ. Nếu con ông thợ mộc có thể trở thành vị phật, sao bạn không?

Kabir là thợ dệt. Ông ấy liên tục làm việc của mình trong cả đời; ngay cả sau chứng ngộ ông ấy vẫn dệt; ông ấy yêu điều đó! Nhiều lần các đệ tử của ông ấy đã hỏi ông ấy, cầu xin ông ấy với nước mắt lưng tròng, rằng 'Thầy không cần làm việc nữa - chúng tôi ở đây để chăm nom cho thầy! Biết bao nhiêu đệ tử, sao thầy cứ dệt, cứ quay tơ trong tuổi già của thầy thế?'

Và Kabir sẽ nói, 'Nhưng các ông biết ta đang dệt cho ai, ta đang quay tơ cho ai không? Cho Thượng đế đấy! - bởi vì mọi người bây giờ đều là thượng đế với ta. Đó là cách thức cầu nguyện của ta.'

Nếu Kabir có thể trở thành vị phật và vẫn còn là thợ dệt, sao bạn không thể thành phật được?

Nhưng kinh doanh không nên đi vào trong bản thể bạn. Kinh doanh nên chỉ là thứ bên ngoài, chỉ là một trong những cách kiếm sống thôi. Khi bạn đóng cửa tiệm lại, quên tất cả về kinh doanh của bạn đi. Khi bạn về nhà, đừng mang cửa tiệm trong đầu bạn. Khi bạn về nhà với vợ bạn, với con bạn, đừng là nhà kinh doanh. Điều đó là xấu: điều đó nghĩa là bản thể bạn đang trở nên bị tô mầu bởi việc làm của bạn. Việc làm là thứ bên ngoài. Bản thể nên vẫn còn siêu việt lên trên việc làm của bạn và bạn bao giờ cũng nên có khả năng gạt việc làm của mình sang bên và đi vào trong thế giới của bản thể bạn. Đó là điều thiền tất cả là gì.

Một ông mối đang cố gắng thu xếp một cuộc hôn nhân tương xứng giữa một doanh nhân và một cô gái trẻ đẹp. Nhưng doanh nhân lại rất láu cá. 'Trước khi tôi mua hàng,' doanh nhân nói, 'tôi xem qua hàng mẫu, và trước khi tôi lấy vợ tôi cũng phải có mẫu chứ.'

'Nhưng lạy trời, này ông, ông không thể yêu cầu một cô gái đáng kính về điều như thế được!' ông mối đáp.

'Rất tiếc,' người kia vẫn cứ khăng khăng, 'tôi là doanh nhân nghiêm chỉnh và tôi muốn điều đó được thực hiện theo cách của tôi chứ không khác chút nào.'

Ông mối thất vọng đi tới nói với cô gái. 'Tôi đã kiếm cho cô một anh chàng hay đấy,' ông ta nói, 'có nhiều tiền lắm. Nhưng anh ta là một doanh nhân nghiêm ngặt, và anh ta chẳng làm gì mù quáng cả. Anh ta phải có mẫu đã.'

'Nghe đây,' cô gái nói. 'tôi cũng khôn trong kinh doanh chẳng kém gì anh ta đâu. Hàng mẫu thì tôi sẽ không cho anh ta đâu - nhưng chứng nhận thì tôi có đấy!'

Nếu bạn là loại doanh nhân đó, Ram Prasad, thế thì sẽ khó mà thiền và không thể là sannyasin được.

Nhưng bạn đã tới đây rồi, bạn đã nghe tôi; thậm chí ham muốn trở thành sannyasin đã nảy sinh trong bạn. Điều đó là chỉ dẫn tốt rằng kinh doanh còn chưa đầu độc linh hồn bạn một cách toàn bộ. Một phần của bạn vẫn sẵn có cho tình yêu, một phần của bạn vẫn sẵn có cho Thượng đế. Một phần của bạn vẫn không giống như kinh doanh - bằng không thì bạn đã không ở đây.

Người kiểu kinh doanh không thể tới tôi được; họ không thể có bất kì giao cảm nào với tôi. Họ không thể hiểu được một lời nào được thốt ra ở đây - và nói gì về im lặng đang hiện diện ở đây? Họ sống trong một thế giới khác toàn bộ, trong thế giới rất trần tục.

Đó là một quán rượu phô trương tại chỗ tốt nhất trong thị trấn. Người mới tới gọi một chai bia. Trả tiền bằng tờ một đô la, anh ta ngạc nhiên khi người đứng quầy trẻ trả lại cho anh ta chín mươi xu. Khi được hỏi về điều đó người đứng quầy nói rằng một hào là tất cả số tiền anh ta phải trả.

Khách hàng, đói và hài lòng với giá rõ ràng thấp của chỗ này, gọi giăm bông và bánh mì đen kẹp pho mát.

'Cái đó sẽ là mười lăm xu,' người đứng quầy nói.

Khách hàng trợn tròn mắt: 'Tôi không thể hiểu nổi. Sao ông có thể bán thứ đó thấp thế?' ông ta hỏi.

'Nghe đây, anh bạn,' người đứng quầy nói, 'tôi mới làm ở đây. Tôi không phải là ông chủ. Ông ấy ở trên tầng với vợ tôi còn tôi đang làm điều đó cho ông ấy ở dưới đây!'

Có tâm trí nào đó bao giờ cũng vận hành theo cách kinh doanh; trong mọi chiều của cuộc sống người đó bao giờ cũng là doanh nhân. Nếu bạn là loại doanh nhân đó, thế thì đây không phải là chỗ cho bạn.

Đây là chỗ cho những người liều mạng. Đây là chỗ cho những người có thể mạo hiểm - người có thể liều mạng tất cả chẳng vì cái gì. Vâng, đích xác tất cả chẳng vì cái gì, bởi vì thiền sẽ đem bạn tới cái không. Nhưng những người đạt tới cái không của thiền, lập tức trở nên nhận biết rằng họ đã đạt tới tính đầy đủ của Thượng đế nữa. Cái không của bạn là cái đầy của Thượng đế, đó là khía cạnh khác. Bạn trở thành cái không, và bỗng nhiên sự tràn đầy lớn lao giáng xuống bạn - bạn tràn ngập với Thượng đế. Bằng việc trở thành cái không bạn trở thành không gian, bạn trở thành người chủ cho vị khách vĩ đại.

Nhưng nếu bạn liên tục tính toán bạn không thể trở thành cái không được. Làm sao bạn có thể vứt bỏ tất cả để là cái không được? Bạn bao giờ cũng tính toán: bạn sẽ đi một cách thận trọng.

Thế thì đây không phải là chỗ cho bạn. Thế thì bạn đi tới các thầy giáo rởm, cũ rích, truyền thống. Họ sẽ an ủi bạn. Họ sẽ bảo bạn rằng bạn có thể vẫn cứ là doanh nhân đi và dầu vậy vẫn có thể mở tài khoản ngân hàng ở thiên đường. Hãy từ thiện đi, đem cho quà từ thiện nào đó: cúng cho người nghèo; cúng cho đền chùa, hay nhà thờ, hay giáo đường; cho bệnh viện; cho trường học - và bạn sẽ được thưởng trong kiếp sau của bạn. Làm những điều đức hạnh mà bạn có thể đảm đương được. Nếu bạn khai thác mọi người, bạn bao giờ cũng có thể lại quả cho họ một phần.

Tôi đã nghe:

Trong nhà thờ linh mục đang nói với mọi người, 'Toà nhà này cũ quá rồi và chúng ta cần tiền.'

Không ai đáp lại - tất cả các doanh nhân! Mọi người đều nhìn nhau; mọi người đều chờ đợi và trông đợi ai đó sẽ đủ ngu xuẩn.

Và thế rồi một cô đứng dậy - gái mãi dâm của thị trấn! - và cô ta nói, 'Tôi cúng dường mười nghìn đô la cho nhà thờ.'

Linh mục không thể nào tin được vào tai mình, mắt mình! Trong một thoáng chốc ông ta sững sờ, và thế rồi ông ta nói, 'Nhưng ta không thể chấp nhận tiền của cô được - ta không thể chấp nhận được đồng tiền sai nào.'

Một doanh nhân đứng dậy và nói, 'Ông đừng lo, đó là tiền của chúng tôi đấy! Nó chỉ tới qua cô ấy thôi - ông có thể chấp nhận nó!'

Bạn có thể cúng dường chút ít cho nhà thờ, cho thể chế từ thiện nào đó, bạn có thể cho người nghèo số tiền nào đó. Đây là an ủi. Và chỗ của bạn sẽ được dành sẵn trên cõi trời.

Đừng là kẻ ngu xuẩn như vậy - cõi trời không rẻ vậy đâu. Thực ra, không có chỗ nào như cõi trời ở bất kì đâu cả; nó là cái gì đó bên trong bạn. Không việc từ thiện nào có thể dẫn bạn tới đó được, nhưng nếu bạn đạt tới đó thì toàn thể cuộc sống của bạn trở thành việc từ thiện; đó là hiện tượng khác toàn bộ. Nếu bạn đạt tới đó, toàn thể cuộc sống của bạn trở thành từ bi.

Vẫn cứ là doanh nhân đi, nhưng trong vài giờ quên tất cả về nó. Tôi không ở đây để nói cho bạn cách trốn khỏi cuộc sống bình thường của bạn. Tôi ở đây để nói cho bạn cách thức và phương tiện, giả kim thuật, để biến đổi cái bình thường thành cái phi thường. Cứ là doanh nhân trong cửa hàng của bạn đi và không là doanh nhân ở nhà bạn. Và đôi khi trong vài giờ quên hết ngay cả nhà cửa, gia đình, vợ con. Trong vài giờ ở một mình với bản thân bạn. Chìm ngày một sâu hơn vào trong bản thể riêng của bạn. Tận hưởng bản thân bạn, yêu bản thân bạn.

Và dần dần, dần dần bạn sẽ trở nên nhận biết, một vui vẻ lớn lao trào lên, không có nguyên nhân nào từ thế giới bên ngoài, vô nguyên nhân từ bên ngoài. Nó là hương vị riêng của bạn, nó là việc nở hoa riêng của bạn. Đây là thiền.

Ngồi im lặng, không làm gì, xuân tới và cỏ tự nó mọc lên. Ngồi im lặng, không làm gì, và đợi mùa xuân. Nó tới, nó bao giờ cũng tới, và khi nó tới, cỏ tự nó mọc lên. Bạn sẽ thấy vui vẻ lớn nảy sinh trong bạn chẳng bởi lí do nào cả. Thế rồi chia sẻ nó, thế rồi đem nó cho mọi người! Thế thì việc từ thiện của bạn sẽ là cái bên trong. Thế thì nó sẽ không chỉ là phương tiện để đạt tới mục đích nào đó; thế thì nó sẽ có giá trị bản chất.

Và một khi bạn đã trở thành thiền nhân, tính chất sannyas không còn xa xăm nữa! Tính chất sannyas của tôi đặc biệt không là gì ngoài việc sống trong thế giới bình thường, nhưng sống theo cách bạn không bị nó sở hữu; vẫn còn siêu việt, vẫn còn trong thế giới vậy mà chút ít ở trên nó. Đó là tính chất sannyas.

Đó không phải là tính chất sannyas cổ, Ram Prasad: trong đó bạn phải trốn khỏi vợ bạn, con bạn, công việc của bạn, và đi lên Himalayas. Loại việc đó đã không có tác dụng chút nào. Nhiều người lên Himalayas, nhưng họ mang theo tâm trí ngu xuẩn của họ cùng họ. Himalayas đã chẳng giúp đỡ cho họ chút nào; ngược lại, họ đã phá huỷ cái đẹp của Himalayas, có vậy thôi. Làm sao Himalayas có thể giúp ích cho bạn được? Bạn có thể bỏ thế giới, nhưng bạn không thể bỏ tâm trí của bạn ở đây được. Tâm trí sẽ đi cùng bạn; nó ở bên trong bạn. Và dù bạn ở bất kì chỗ nào bạn, cùng tâm trí của bạn sẽ tạo ra cùng loại thế giới quanh bạn.

Một nhà huyền môn lớn sắp chết. Ông ấy gọi đệ tử của mình tới, đại đệ tử. Đệ tử này hân hoan lắm rằng thầy đang gọi mình. Có đám đông lớn và thầy chỉ gọi anh ta; anh ta phải được cho chìa khoá bí mật nào đó mà thầy chưa từng trao cho bất kì ai cho tới giờ. 'Đây là cách thầy chọn mình làm người kế tục của thầy rồi!' Anh ta lại gần.

Thầy nói, 'Ta chỉ có một điều để nói cho ông. Ta đã không nghe lời thầy ta - thầy cũng đã nói cho ta khi thầy sắp chết, nhưng ta chỉ là đứa ngu và ta đã không nghe, và ta thậm chí còn không hiểu điều thầy ngụ ý. Nhưng ta đang nói cho ông từ kinh nghiệm riêng của ta, thầy là phải, mặc dầu điều đó có vẻ rất ngớ ngẩn khi thầy nói điều đó cho ta.'

Đệ tử này hỏi, 'Nó là gì vậy? Xin thầy nói cho tôi.

Tôi sẽ cố gắng tuân theo nó từng lời một.'

Thầy nói, 'Đó là điều rất đơn giản: đừng bao giờ, đừng bao giờ trong đời ông nuôi mèo trong nhà nhé!' Và trước khi đệ tử này có thể hỏi tại sao, thầy đã chết rồi!

Bây giờ anh ta đâm ra lúng túng - cái loại ngu xuẩn gì thế này! Và bây giờ biết hỏi ai? Anh ta tìm hỏi vài người già trong làng, 'Có manh mối nào cho thông điệp này không? Phải có cái gì đó bí ẩn trong này chứ!'

Một ông già nói, 'Có đấy, tôi biết, bởi vì thầy của ông ấy - thầy của thầy anh ta - cũng đã bảo ông ấy, 'Đừng bao giờ, đừng bao giờ trong đời ông nuôi mèo trong nhà nhé!' nhưng ông ấy đã không nghe. Tôi biết toàn bộ câu chuyện này.'

Đệ tử này nói, 'Xin ông kể lại cho tôi để cho tôi có thể hiểu được. Cái gì là bí ẩn đằng sau nó? Tôi muốn nó được giải mã cho tôi để tôi có thể theo được nó.'

Ông già cười to. Ông ấy nói, 'Đó là điều đơn giản, nó chẳng ngớ ngẩn gì. Thầy của thầy ông đã cho ông ấy một thông điệp vĩ đại, nhưng ông ấy chưa bao giờ hỏi, 'Nghĩa của nó là gì?' Anh ít nhất cũng đủ thông minh để hỏi về nó. Ông ấy đơn giản quên mất nó. Thầy của anh còn trẻ khi thông điệp này được trao; ông ta thường sống trong rừng. Ông ta chỉ có hai bộ quần áo; đó là mọi thứ ông ta sở hữu. Nhưng có những con chuột lớn trong nhà và chúng cắn nát quần áo của ông ta, và ông ta cứ phải lặp đi lặp lại việc hỏi xin dân làng quần áo mới.

'Dân làng nói, 'Sao anh không nuôi mèo đi? Anh chỉ cần nuôi một con mèo và mèo sẽ ăn chuột và sẽ không có vấn đề gì. Bằng không - chúng tôi đều là người nghèo - làm sao chúng tôi có thể cứ cung phụng mãi cho ông quần áo mới hàng tháng được?'

'Điều đó logic tới mức anh ta hỏi xin ai đó một con mèo. Anh ta được một con mèo, nhưng thế rồi vấn đề bắt đầu nảy sinh. Mèo chắc chắn cứu được quần áo anh ta, nhưng mèo lại cần sữa bởi vì một khi chuột hết rồi thì mèo đói. Và người đáng thương này không thể thiền được bởi vì mèo bao giờ cũng ở đó, kêu gào, meo meo, đi đi lại lại xung quanh anh ta.

'Anh ta đi tới dân làng và họ nói, 'Đây là việc khó đây - bây giờ chúng tôi sẽ phải cung cấp sữa cho anh. Chúng tôi có thể cho anh bò cái. Anh xong việc đi, anh giữ lấy con bò này. Anh có thể uống sữa, và mèo của anh cũng có thể sống được. Theo cách đó anh không cần ngày ngày tới xin thức ăn nữa.'

'Ý niệm nào hoàn toàn đúng. Anh ta nhận con bò... bây giờ thế giới đã bắt đầu. Đó là cách thế giới bắt đầu. Bò cần cỏ, và mọi người nói, 'Chúng tôi sẽ đến vào ngày nghỉ sắp tới và chúng tôi sẽ phát quang khu rừng, chuẩn bị mảnh đất. Anh bắt đầu trồng ít lúa mì, các thứ khác, và để một phần cho cỏ.'

'Và dân làng tới theo lời hứa của họ. Họ phát quang khu rừng, họ dọn sạch mảnh đất, họ trồng lúa mì. Nhưng bây giờ lại thành vấn đề: bạn phải tưới nước chứ... Và cả ngày anh chàng đáng thương này dính líu vào việc chăm sóc cánh đồng. Không còn thời gian cho thiền, không còn thời gian để đọc kinh sách!

'Anh ta lại đi tới dân làng. Anh ta nói, 'Tôi ngày một dấn sâu hơn vào khó khăn rồi. Bây giờ câu hỏi là, khi nào thiền - chẳng còn lại thời gian nào.'

'Họ nói, 'Anh đợi đã. Một phụ nữ vừa mới goá chồng, và cô ấy còn trẻ và chúng tôi ngại là cô ấy sẽ cám dỗ thanh niên trong thị trấn. Xin anh đưa cô ấy đi cùng anh. Và cô ấy đủ mạnh khoẻ - cô ấy sẽ chăm nom cánh đồng của anh, bò, mèo, và cô ấy sẽ chuẩn bị thức ăn cho anh, và cô ấy còn rất tôn giáo nữa. Và đừng lo lắng, cô ấy sẽ không quấy rầy anh đâu.'

'Đó là cách mọi sự đi tới kết luận logic của chúng.

Bây giờ từ mèo, người này đã đi xa làm sao!

'Và người đàn bà tới và cô ấy bắt đầu chăm sóc anh ta, và anh ta rất hạnh phúc trong vài ngày. Và cô ấy kì cọ chân anh ta... và dần dần, dần dần điều phải xảy ra đã xảy ra: họ lấy nhau. Và khi bạn lấy nhau ở Ấn Độ, ít nhất một tá trẻ con - một tá là tối thiểu! Cho nên tất cả thiền, tất cả tính chất sannyas, đều biến mất.

'Ông ta chỉ nhớ lại khi ông ta chết. Ông ta nhớ lại rằng khi thầy mình sắp chết thầy đã bảo ông ta, 'Cẩn thận với mèo.' Đó là lí do tại sao ông ấy đã nói với anh. Bây giờ anh nhận biết về mèo đi! Chỉ một bước theo hướng sai và anh phải đi con đường sai; và tâm trí anh đi cùng anh tới bất kì chỗ nào anh đi.'

Tôi đã đi lên Himalayas. Một lần tôi đã ở trong phần sâu thẳm của Himalayas cùng hai người bạn. Chúng tôi đi vào một động rỗng; nó đẹp tới mức chúng tôi đã ở lại đêm ở đó.

Đến sáng một sư tới và ông ta nói, 'Ra ngay khỏi đây! Đây là động của tôi!'

Tôi nói, 'Làm sao động này có thể là của ông được? Tôi không thấy điều đó - đây là động tự nhiên. Ông không đòi được nó, ông không thể đòi được nó - ông có làm ra nó đâu. Và ông đã từ bỏ thế giới này, nhà ông, vợ ông, con ông, tiền bạc của ông, và mọi thứ, và bây giờ ông lại đòi, 'Đây là động của tôi - các ông ra khỏi nó đi!' Đây không phải là động của ai cả!'

Ông ta giận lắm. Ông ta nói, 'Các ông không biết tôi đâu - tôi là con người nguy hiểm! Tôi không thể để nó lại cho các ông được. Tôi đã sống trong động này mười ba năm rồi!'

Chúng tôi khích ông ta nhiều nhất có thể được và ông ta bốc hoả hoàn toàn, sẵn sàng đánh nhau, sẵn sàng giết người! Và thế rồi tôi nói với ông ta, 'Đợi đã - chúng tôi sẽ ra đi. Chúng tôi chỉ khích ông để chỉ cho ông rằng mười ba năm đã qua, nhưng ông vẫn có cùng tâm trí cũ. Bây giờ chiếc động này là 'của ông', bởi vì ông đã sống ở đây mười ba năm cho nên nó là của ông. Ông đã không mang nó đi cùng ông trong việc sinh của ông và ông sẽ không đem nó đi khi ông chết. Và chúng tôi không định ở đây mãi mãi đâu, chỉ ở qua đêm thôi. Chúng tôi chỉ là các lữ khách, chúng tôi không phải là sư. Tôi chỉ tới để xem bao nhiêu người ngu đang sống trong những nơi này - và ông dường như là người thượng đỉnh đấy!'

Bạn có thể rời bỏ thế giới... bạn sẽ vẫn còn như cũ. Bạn sẽ lại tạo ra cùng thế giới, bởi vì bạn mang bản kế hoạch tổng thể trong tâm trí mình. Vấn đề không phải là rời bỏ thế giới này, vấn đề là thay đổi tâm trí, từ bỏ tâm trí. Đó là điều thiền là gì và đó là điều tính chất sannyas là gì.

Câu hỏi cuối cùng:

Thưa Thầy kính yêu, Vô nhận biết là gì?

Dinkar, ở trong tâm trí, bị đồng nhất với tâm trí, là vô nhận biết. Nghĩ rằng 'Mình là tâm trí,' là vô nhận biết.

Biết rằng tâm trí chỉ là cái máy cũng như thân thể là cái máy, biết rằng tâm trí là tách rời.... Đêm tới, sáng tới: bạn không bị đồng nhất với đêm. Bạn không nói, 'Tôi là đêm,' bạn không nói, 'Tôi là sáng.' Đêm tới, sáng tới, ngày tới, lại đêm tới; bánh xe cứ quay, nhưng bạn vẫn còn tỉnh táo rằng bạn không là những điều này. Cùng điều đó là trường hợp cho tâm trí.

Giận tới, nhưng bạn quên mất - bạn trở thành giận. Tham tới, bạn quên mất - bạn trở thành tham. Ghét tới, bạn quên mất - bạn trở thành ghét. Đây là vô nhận biết.

Nhận biết là quan sát rằng tâm trí đầy tham, đầy giận, đầy ghét hay đầy thèm khát, nhưng bạn đơn giản là người quan sát. Thế thì bạn có thể thấy tham nảy sinh, trở thành đám mây đen lớn, thế rồi tan tác đi - và bạn vẫn còn không bị động chạm. Nó có thể còn lại bao lâu? Giận của bạn là nhất thời, tham của bạn là nhất thời, thèm khát của bạn là nhất thời. Quan sát một chút thôi và bạn sẽ ngạc nhiên: nó tới và nó đi. Và bạn còn lại đó không bị ảnh hưởng, bình thản, điềm tĩnh.

Một nhà vua lớn yêu cầu nhà huyền môn Sufi cho ông ta cái gì đó dưới dạng viết - một bài kinh, câu châm ngôn nhỏ sẽ giúp cho ông ấy trong mọi tình huống có thể, tốt, xấu, điều sẽ giúp ông ấy trong thành công, trong thất bại, trong sống, trong chết.

Người Sufi cho ông ấy chiếc nhẫn và bảo ông ấy, 'Có một thông điệp. Bất kì khi nào ông thực sự cần thiết, trong tình huống khẩn cấp thực, mở cái nhẫn ra, lấy viên kim cương ra, và bên trong ông sẽ thấy thông điệp - nhưng đừng mở vì tò mò, chỉ khi thực sự nguy hiểm mà ông không thể đối diện theo cách riêng của ông và ông cần ta, ông có thể xem thông điệp.'

Nhiều lần nhà vua trở nên tò mò cái gì có trong đó, nhưng ông ấy cưỡng lại cám dỗ của mình: ông ấy đã hứa, lời của ông ấy. Ông ấy là con người biết giữ lời.

Sau mười năm ông ta bị tấn công và bị thất bại. Ông ta chạy vào trong rừng, vào vùng núi non, và kẻ thù đuổi theo ông ấy. Ông ấy có thể nghe thấy tiếng vó ngựa ngày một tới gần hơn - đó là cái chết đang tới gần hơn. Họ sẽ giết chết ông ta! Nhưng ông ta đã đi nhanh nhất có thể được trên ngựa của mình. Ông ta đã mệt mỏi, ngựa của ông ta cũng mệt mỏi; ông ta bị thương, ngựa của ông ta cũng bị thương.

Và thế rồi ông ta bỗng nhiên đi vào lối cụt. Đường chấm dứt; có vực thẳm. Và không có khả năng nào quay lại bởi vì kẻ thù đang tới gần, mọi khoảnh khắc đều tới gần hơn. Ông ta không thể nào nhảy vào trong vực thẳm được; điều đó là cái chết chắc chắn. Ngoại trừ chờ đợi ở đó không có gì để làm cả.

Bỗng nhiên ông ta nhớ tới cái nhẫn. Ông ta mở nhẫn ra, bỏ kim cương ra. Bên trong có một mẩu giấy; trên mẩu giấy chỉ có một câu đơn giản: 'Điều này nữa sẽ qua thôi.' Và bỗng nhiên bình thản lớn lao giáng xuống ông ta: 'Điều này nữa sẽ qua thôi.'

Và điều đó đã xảy ra đích xác giống điều đó. Ông ta nghe thấy những tiếng động đó tới gần hơn; dần dần ông ta bắt đầu nghe thấy họ đi xa hơn. Họ đã lấy lối rẽ sai. Ông ta đã đi qua ngã tư đường, họ phải đã đi trên con đường khác nào đó. Thế rồi ông ta tập hợp lại quân đội của mình, lại chiến đấu với kẻ thù, giành lại vương quốc của mình. Ông ta đã nhận được vui vẻ lớn lao, được đeo vòng hoa, được tung hoa lên mình, cả thủ đô trang hoàng đón chào ông ta.

Bỗng nhiên ông ta cảm thấy bản ngã lớn lao đang nảy sinh trong mình. Ông ta lại nhớ tới thông điệp, 'Điều này nữa sẽ qua thôi,' và bản ngã biến mất. Và tất cả những vòng hoa và tất cả những đón chào đó đều trở thành trò chơi trẻ con. Trong thất bại nó giúp ích, trong thành công nó giúp ích.

Điều đó trở thành việc thiền của ông ta, điều đó trở thành mật chú của ông ta. Cho nên bất kì điều gì tới ông ấy sẽ lặp lại sâu bên dưới - không bằng lời, nhưng cảm giác sẽ có đó trong tim ông ta - 'Điều này nữa sẽ qua thôi.'

Nếu bạn có thể nhớ được điều đó, thế thì bất kì cái gì tới trong tâm trí bạn, bạn đơn giản vẫn còn là nhân chứng: 'Điều này nữa sẽ qua thôi.' Việc chứng kiến đó là nhận biết - nhưng chúng ta bị đồng nhất. Chúng ta trở nên tham, chúng ta trở nên giận, chúng ta trở nên thèm khát. Bất kì điều gì tới ngay trước ý thức chúng ta, chúng ta trở nên bị đồng nhất với nó. Điều đó ngu xuẩn như khi nó xảy ra cho trẻ con rất nhỏ.

Bạn đã bao giờ thử điều đó chưa? Để tấm gương trước đứa trẻ rất nhỏ. Nó sẽ nhìn vào trong tấm gương rất ngạc nhiên, với con mắt mở to nó sẽ nhìn: 'Thằng bé kia là ai vậy?' Nó cố gắng bắt giữ, nhưng nó không thể bắt giữ được người trong gương. Và thế rồi, nếu đứa trẻ thông minh, nó sẽ thử đi ra sau gương: 'Có thể đứa trẻ đang trốn đằng sau gương.' Nó còn chưa nhận biết rằng đó chỉ là tấm gương; không có thực tại nào.

Tâm trí chỉ là tấm gương: nó phản xạ đám mây của thế giới, nó phản xạ mọi thứ xảy ra xung quanh trong thế giới. Ai đó xúc phạm và có giận - đó là phản xạ. Ai đó đẹp đi ngang qua và nó phản xạ - đó là thèm khát. Và bạn lập tức trở nên bị đồng nhất với nó.

Giữ một chút ít khoảnh cách... và dần dần, dần dần bạn sẽ thấy rằng khoảng cách cứ lớn dần. Một ngày nào đó tâm trí ở xa thế, xa xăm thế, nó không ảnh hưởng tới bạn chút nào.

Đây là về nhà, đây là phật tính. Aes dhammo sanantano: đây là luật không cạn của cuộc sống. Nếu bạn có thể là nhân chứng bạn sẽ có khả năng đi qua biến đổi lớn lao: bạn sẽ biết cái ta thực của bạn.

Cô hầu già ngồi vuốt ve đầu con mèo đực yêu quí của mình và lo lắng về điều cô ấy đã bỏ lỡ cả đời mình, thì bỗng nhiên, một nàng tiên xuất hiện với chiếc đũa thần và bảo cô hầu già là nàng tiên sẵn sàng cho cô ta được thực hiện ba điều ước bất kì. Nàng tiên yêu cầu là cô ta đừng bị kích động nhưng để thời gian và quyết định điều muốn của mình một cách cẩn thận.

Điều ước thứ nhất của cô ấy là cô ấy có thân thể đẹp. Chiếc đũa thần vung lên và điều ước của cô ấy được ban cho. Khi cô ta kiểm tra lại kết quả trong gương, điều ước thứ hai của cô ấy sinh ra ngay lập tức: rằng cô ấy được cho quần áo để trang điểm cho thân hình tuyệt mĩ này. Điều ước của cô ấy lại được đáp ứng bằng giá những bộ quần áo đẹp vừa khít hoàn hảo với cô ấy.

Khi được hỏi tới điều ước thứ ba, cô ấy nói cô ấy muốn một người đàn ông.

Tiên nói, 'Cô có con mèo đẹp đó. Làm ra người đàn ông từ con mèo đó cho cô được chứ?'

Điều đó hoàn toàn được ưng thuận, và con mèo đực trở thành người đàn ông. Cô hầu già rất hạnh phúc. Khi được hỏi liệu cô ấy có hoàn toàn thoả mãn không, cô ấy nói cô ấy có. Thế rồi nàng tiên hỏi người đàn ông liệu anh ta có hoàn toàn thoả mãn không không. 'Có chứ,' anh ta nói, 'nhưng cô ấy sẽ không thoả mãn đâu.'

'Tại sao?'

'Cô ấy quên mất chuyến đi đó tới bác sĩ thú y!'

Bạn cứ làm mọi thứ, vô nhận biết về điều mình đang làm. Bạn cứ hỏi xin mọi thứ, vô nhận biết điều mình đang hỏi xin. Nếu tất cả ham muốn của bạn mà được hoàn thành bạn sẽ là người khổ nhất trên thế giới; cũng tốt là chúng không được hoàn thành.

Người tôn giáo thực không bao giờ hỏi xin cái gì từ Thượng đế. Người đó nói, 'Ý của ngài sẽ được thực hiện, vương quốc của ngài tới. Bởi vì tôi có thể hỏi xin cái gì từ vô nhận biết của tôi được? Bất kì cái gì tôi hỏi xin cũng đều sẽ sai.' Người đó chỉ hỏi xin một điều: 'Ý của ngài sẽ được thực hiện.'

Có tính thiền, có tính cầu nguyện đi. Nhớ hai lời kinh này: 'Điều này nữa sẽ qua thôi ' - điều đó sẽ giúp cho bạn thiền - và lời kinh thứ hai, 'Ý của ngài sẽ được thực hiện'; điều đó sẽ giúp bạn mang tính cầu nguyện. Và khi thiền và lời cầu nguyện gặp gỡ, bạn ở đỉnh cao nhất có thể có của tâm thức.

Đủ cho hôm nay.

Mục lục chính