Chương 55: Chỉ cái giả sẽ tan biến

Sách của những bí mật - Tập 4

Book of secrets - Volume 4

Osho

 

Chương 55: Chỉ cái giả sẽ tan biến.

30 tháng 5 năm 1973, buổi tối tại Bombay, Ấn Độ

82. Hãy cảm nhận: ý nghĩ của ta, cái ta, các cơ quan nội tại - chính ta.

83. Trước khi ham muốn và trước khi biết, làm sao ta có thể nói ta tồn tại? Hãy xem xét. Hãy tan biến trong vẻ đẹp đó.

Có một lần, một vị khách đã hỏi nhiều người trong một thị trấn nhỏ về ông thị trưởng: “Ông thị trưởng này là người như thế nào?”

Vị tu sĩ nói, “Ông ta không tốt”.

Người phục vụ ở trạm xăng dầu thì nói, “Ông ta là một kẻ ăn bám”.

Và người thợ cắt tóc nói, “Trong cuộc đời mình tôi chưa bao giờ bỏ phiếu cho kẻ láu cá đó”.

Sau đó vị khách đã gặp ngài thị trưởng, một người đàn ông nham hiểm, và vị khách hỏi, “Ông được trả lương như thế nào cho công việc của mình”.

Viên thị trưởng nói, “Lạy chúa tôi, tôi có nhận bất cứ khoản nào cho công việc này đâu. Tôi đã chấp nhận công việc này chỉ vì niềm vinh dự của nó!”

Đây là tình trạng của bản ngã - chỉ có bạn mới nghĩ về bản ngã của mình, mà không có ai khác. Chỉ có bạn mới nghĩ rằng cái tôi của mình được tôn lên; với mọi người khác thì nó không như thế. Không có ai đồng ý với bản ngã của bạn, ngoại trừ bạn; mọi người khác đều chống lại nó. Nhưng bạn vẫn sống trong mơ, trong ảo tưởng. Bạn tự tạo ra hình ảnh của riêng mình. Bạn cảm nhận hình ảnh đó, bạn bảo vệ hình ảnh đó, và bạn nghĩ rằng toàn bộ thế gian tồn tại vì nó. Đây là một dạng mê sảng, điên khùng. Đây không phải là thực tại.

Thế giới đang không tồn tại vì bạn. Không có ai quan tâm tới bản ngã của bạn; không có ai cả. Cho dù bạn có tồn tại hay không thì cũng không có gì khác biệt. Bạn chỉ là một con sóng. Con sóng này đến và đi; đại dương không bận tâm về nó. Nhưng bạn lại nghĩ mình rất quan trọng.

Những người muốn làm tan biến bản ngã trước hết phải nhận ra thực tế này. Và trừ khi bạn có thể đặt cấu trúc vị kỷ của mình sang một bên, bạn sẽ không có khả năng nhìn thấy thực tại, bởi vì dù bạn có nhìn thấy gì, nhận thức được gì, thì bản ngã của bạn cũng làm cho nó méo mó. Nó cố thao túng mọi thứ vì chính nó. Và không có gì ủng hộ nó, bởi vì thực tại không thể giúp ích cho bất cứ thứ gì là giả. Hãy nhớ điều đó.

Thực tại không thể hỗ trợ cho bất cứ thứ gì không tồn tại, và bản ngã của bạn là thứ bất khả nhất, là thứ giả nhất. Nó không có đó; nó là sự sáng tạo của bạn, sự sáng tạo của trí tưởng tượng của bạn. Thực tại không thể giúp gì cho nó. Thực tại luôn luôn đập tan nó, luôn luôn hủy hoại nó. Bất cứ khi nào bản ngã đi vào mối liên hệ với thực tại thì thực tại lại mang đến cho nó những cú sốc. Và chỉ để bảo vệ mình chống lại những cú sốc luôn luôn đến, liên tục xuất hiện để hủy diệt bản ngã bạn, mà bạn cứ dần dần tránh nhìn vào thực tại.

Thay vì làm tan biến bản ngã mình thì bạn lại cố tránh nhìn vào thực tại. Và rồi bạn tạo ra một thế giới giả quanh nó, mà bạn nghĩ là thực. Thế rồi bạn sống trong thế giới của riêng mình. Bạn không liên hệ với thế giới thực, bạn không thể, bởi vì bạn sợ. Bạn đang sống trong ngôi nhà kính của bản ngã. Nỗi sợ có đó: bất cứ khi nào thực tại xuất hiện thì bản ngã bạn có thể bị hủy hoại, cho nên tốt hơn là không tiếp xúc với thực tại. Chúng ta cứ liên tục trốn tránh thực tại chỉ để bảo vệ, để phòng vệ cho cái bản ngã không thể có này.

Tại sao tôi lại nói bản ngã là bất khả? Tại sao tôi nói nó là giả? Hãy cố hiểu điều này. Thực tại là nhất thể: thực tại tồn tại như là một sự toàn bộ, như là một tổng thể. Bạn không thể tồn tại một mình, bạn có thể không? Nếu cây cối đang không tồn tại thì bạn sẽ không thể tồn tại, bởi vì chúng đang cung cấp oxy cho bạn. Nếu không khí biến mất thì bạn sẽ chết, bởi vì không khí đó đang trao cho bạn sự sống, nguồn sinh lực. Nếu mặt trời biến mất thì bạn sẽ không còn ở đây nữa, bởi vì sự ấm ấp của những tia mặt trời chính là sự sống của bạn.

Sự sống tồn tại như là một toàn thể vũ trụ. Bạn không một mình, và bạn không thể tồn tại một mình. Bạn tồn tại trong một thế giới. Bạn tồn tại không như một nguyên tử, riêng biệt, cô lập. Bạn tồn tại trong toàn bộ vũ trụ như là một con sóng. Bạn có mối quan hệ tương hỗ. Và bản ngã mang đến cho bạn cảm giác rằng bạn là cá nhân, một mình, riêng biệt, cách ly. Bản ngã trao cho bạn cảm giác rằng bạn là một ốc đảo - bạn không là thế. Đó là lý do bản ngã là giả. Nó không thực, và thực tại không thể hỗ trợ nó.

Cho nên chỉ có hai cách. Nếu bạn đi vào mối liên hệ với thực tại, nếu bạn trở nên cởi mở với nó thì bản ngã bạn sẽ tan biến. Hoặc, bạn phải tạo ra thế giới mơ của riêng mình, rồi sống trong nó. Và bạn đã tạo ra thế giới đó rồi. Mọi người đều đang sống trong giấc mơ của riêng mình.

Nhiều người đến với tôi và tôi nhìn họ, và tôi thấy rằng họ đang ngủ say, đang mơ. Những vấn đề của họ là do những giấc mơ của họ, và họ muốn giải quyết chóng. Chúng không thể được giải quyết bởi vì chúng không thực. Làm sao bạn có thể giải quyết một vấn đề không có thực.? Nếu nó tồn tại, nó có thể được giải quyết - nhưng nó không ở đâu cả; nó không thể được giải quyết. Một vấn đề không có thực - làm sao nó có thể được giải quyết?; Nó chỉ có thể được giải quyết bởi câu trả lời không thực. Nhưng câu trả lời không thực đó sẽ lại gây ra những vấn đề khác mà chúng lại sẽ là không thực. Thế rồi bạn rơi vào tình trạng chán chường mà không chấm dứt được.

Nếu bạn muốn gặp thực tại... Và gặp, thực tại là gặp Thượng đế. Thượng đế không phải là cái gì đó tàng ẩn đâu đó trên trời; đó là chính thực tại quanh bạn. Thượng đế không tàng ẩn; bạn được ẩn dấu trong phi thực tại. Thượng đế là sự hiện hữu gần nhất, ngay trước mắt, nhưng bạn lại ẩn náu bên trong vỏ nhộng của thế giới không thực của mình và bạn không ngừng bảo vệ nó - và trung tâm của nó là bản ngã.

Bản ngã không có thực, bởi vì bạn không bị cô lập; bạn là một với thực tại. Bạn tồn tại như là một phần hữu cơ của nó. Bạn không thể tách biệt khỏi nó. Nếu bị tách biệt, bạn không thể sống nổi dù chỉ trong khoảnh khắc. Với mỗi hơi thở bạn được kết nối với vũ trụ; mỗi thời điểm bạn đang di chuyển vào và ra, gặp cái thực và quay trở lại.

Bạn là một sự rung động, không phải là một thực thể chết, và sự rung động đó tồn tại trong sự hòa hợp sâu với cái thực. Nhưng bạn đã quên sự rung động đó. Bạn đã tạo ra một bản ngã chết, một khái niệm - ta là- và cái ta là này luôn chống lại cái toàn bộ: tự bảo vệ, vật lộn, xung đột, chiến tranh. Do vậy mà sự nhấn mạnh của mọi tôn giáo là làm tan biến bản ngã.

Điều đầu tiên: bản ngã không có thực; chính vì vậy mà nó có thể bị làm cho tan biến. Không cái thực nào có thể bị tan biến. Làm sao bạn có thể làm tan biến nó? Nếu một cái gì đó thực, nó không thể bị hủy hoại; nó sẽ giữ nguyên. Và nó sẽ giữ nguyên dù bạn có làm bất cứ điều gì. Chỉ có những thứ không thực mới có thể bị tan biến. Chúng có thể biến mất, chúng có thể đơn giản bay hơi vào không nơi nào, vào thinh không. Bản ngã bạn có thể tan biến bởi vì nó là không thực. Nó chỉ là một ý nghĩ, một ý niệm; nó không có nền tảng.

Thứ hai: bạn không thể mang bản ngã này liên tục hai mươi bốn giờ. Nó không thực đến mức bạn phải thường xuyên cung cấp nhiên liệu cho nó, cung cấp thực phẩm cho nó. Khi bạn ngủ, bản ngã không còn. Chính vì vậy mà vào buổi sáng bạn cảm thấy thật tươi mới, bởi vì bạn đã trong một mối liên hệ sâu với thực tại. Thực tại đã tiếp sinh lực cho bạn, làm bạn tươi trẻ lại.

Trong giấc ngủ sâu bản ngã không còn. Tên bạn, hình tướng bạn, tất cả đã tan biến. Bạn không biết mình là ai -có giáo dục hay thiếu giáo dục, nghèo hay giàu, tội đồ hay thánh nhân - bạn không biết. Trong giấc ngủ sâu bạn đã rơi trở lại với toàn thể vũ trụ; bản ngã không còn. Buổi sáng bạn cảm thấy đầy sinh lực, tươi tắn, trẻ trung. Năng lượng đã đến với bạn từ một nguồn ẩn sâu nào đó. Bạn lại sống động. Nhưng nếu trong đêm có nhiều giấc mơ thì vào buổi sáng bạn cảm thấy mệt mỏi bởi vì trong những giấc mơ bản ngã lại hoạt động. Trong những giấc mơ, bản ngã lại xuất hiện, nó có đó nên nó không cho phép bạn rơi vào nguồn nguyên thủy. Vào buổi sáng bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi.

Trong giấc ngủ sâu bản ngã không còn. Khi bạn đang yêu say đắm, bản ngã không còn. Khi bạn thư giãn, tĩnh lặng, bản ngã không còn. Khi bạn hoàn toàn bị thu hút vào một cái gì đó đến mức bạn đã quên, bản ngã không còn. Khi nghe nhạc, bạn đã quên rằng mình đang tồn tại - bản ngã không còn. Và thực ra, sự bình an đến với bạn không phải từ âm nhạc; nó đến vì bạn đã quên bản ngã. Âm nhạc chỉ là phương tiện.

Khi ngắm nhìn một buổi bình minh hay một buổi hoàng hôn tuyệt đẹp, bạn quên cả chính mình. Thế rồi đột nhiên bạn cảm thấy điều gì đó đã xảy ra với mình. Bạn không có đó; cái gì đó lớn hơn bạn có đó. Sự hiện diện của cái tầm cỡ này... Jesus gọi là Thượng đế - từ đó chỉ mang tính biểu tượng. Mohammed gọi là Thượng đế - từ đó chỉ là biểu tượng. “Thượng đế” có nghĩa là tầm cỡ hơn bạn - là thời điểm khi bạn cảm thấy điều gì đó tầm cỡ hơn bạn đang xảy ra với bạn. Và bạn chỉ có thể cảm thấy điều này khi bạn không hiện hữu. Khi bạn hiện hữu, cái tầm cỡ hơn này không thể xảy ra với bạn, bởi vì bạn là rào cản.

Bất cứ lúc nào, nếu bạn vắng mặt, Thượng đế hiện diện. Sự vắng mặt của bạn là sự hiện diện của đấng linh thiêng. Hãy luôn nhớ điều đó: sự vắng mặt của bạn là sự hiện diện của đấng linh thiêng; sự hiện của bạn là sự vắng mặt của đấng linh thiêng. Cho nên thực ra vấn đề không phải là làm sao tới được Thượng đế, làm sao đạt được Thượng đế; vấn đề là làm sao để vắng mặt.

Bạn không cần lo lắng về điều linh thiêng, bạn có thể quên nó hoàn toàn. Thậm chí không cần phải nhớ đến từ Thượng đế. Điều đó không cần thiết, bởi vì vấn đề cơ bản không phải là Thượng đế, vấn đề cơ bản là bản ngã bạn. Nếu nó không có đó, Thượng đế đến với bạn. Và nếu bạn có, nếu bạn nỗ lực để đến với Thượng đế, đạt được Thượng đế, hay được giải thoát, bạn có thể bỏ lỡ, bởi vì có thể toàn bộ nỗ lực này lại hướng về bản ngã.

Đó chính là vấn đề của người tìm kiếm tâm linh. Có thể chỉ là bản ngã đang nghĩ tới việc đạt được Thượng đế. Bạn không thể thỏa mãn với những thành công trần tục của mình. Bạn đã thành tựu; với thế giới bên ngoài bạn đã đạt tới một trạng thái, vị trí, danh tiếng nào đó. Bạn có quyền lực, bạn giàu có, hiểu biết, được kính trọng, nhưng bản ngã bạn không thỏa mãn. Bản ngã không bao giờ thỏa mãn. Và lý do? - cũng tương tự. Cái đói thực có thể được thỏa mãn. Cái đói của bản ngã là giả; nó không thể được thỏa mãn. Dù bạn có làm gì thì cũng sẽ vô ích. Bởi vì cái đói là giả, không thực phẩm nào có thể thỏa mãn được nó. Nếu cái đói là thực thì nó có thể được thỏa mãn.

Mọi cái đói tự nhiên có thể được thỏa mãn - nó không là gì, nó không hề là rắc rối - nhưng những cái đói phi tự nhiên không thể được thỏa mãn. Đầu tiên chúng không phải là những cái đói - làm sao bạn có thể thỏa mãn chúng? Và chúng không có thực; chỉ là sự trống rỗng tồn tại ở đó. Bạn liên tục tống thực phẩm, và bạn đang tống thực phẩm vào vực thẳm, một vực thẳm không đáy. Bạn sẽ không tới đâu cả. Bản ngã không thể được thỏa mãn.

Tôi đã nghe rằng khi Alexander đến Ấn Độ, một người nào đó đã nói với ông, “Ngài đã bao giờ ngẫm nghĩ về thực tế rằng chỉ có một thế giới, và nếu ngài chiến thắng nó thì ngài sẽ làm gì?”

Và người ta thuật lại rằng khi nghe điều này, Alexander đã trở nên rất buồn và nói, “Ta chưa bao giờ nghĩ đến điều này, nhưng nó làm cho ta rất buồn. Thực sự, chỉ có duy nhất một thế giới và ta sẽ chiến thắng nó. Và khi ta đã chiến thắng nó, ta sẽ làm gì tiếp theo?”

Thậm chí toàn bộ thế giới này cũng không thỏa mãn được cơn khát của bạn, bởi vì cái khát là giả, không thực. Sự đói khát này không tự nhiên.

Bản ngã có thể tìm kiếm Thượng đế. Tôi cảm thấy gần như chín mươi chín trong một trăm trường hợp rằng chính bản ngã đang tìm kiếm. Và sự tìm kiếm này buộc phải sụp đổ ngay từ lúc đầu, bởi vì bản ngã không thể gặp điều linh thiêng, và bản ngã đang tạo ra mọi nỗ lực để đạt tới đó. Hãy nhớ rõ, việc tham thiền của bạn, lời cầu nguyện của bạn, sự thờ cúng của bạn không nên là một hành trình bản ngã. Nếu là vậy thì bạn đang lãng phí năng lượng của mình một cách không cần thiết. Cho nên hãy nhận biết thật rõ ràng.

Và đây chỉ là vấn đề về nhận biết. Nếu bạn nhận biết, bạn có thể tìm ra cách bản ngã của mình hoạt động và làm việc như thế nào. Điều đó không khó; không cần đến sự huấn luyện đặc biệt nào. Bạn có thể nhắm mắt lại và bạn có thể thấy sự tìm kiếm này là gì. Bạn có thể hỏi xem là mình đang thực sự tìm kiếm điều linh thiêng hay đó lại chỉ là một hành trình bản ngã - bởi vì nó được kính trọng, bởi vì mọi người nghĩ bạn là tôn giáo, bởi vì trong thâm tâm bạn nghĩ, “Làm sao ta có thể thỏa mãn - ta - trừ khi ta có được Thượng đế?”

Thượng đế có trở thành sự sở hữu của bạn không? Các Upanishad nói rằng người nào nói rằng mình đã đạt được Thượng đế thì đã không đạt được gì, bởi vì chính sự khẳng định rằng “Tôi đã đạt được Thượng đế” là một sự khẳng định của bản ngã. Các Upanishad nói rằng người nào mà tuyên bố rằng mình đã biết thì không biết. Chính tuyên bố cho thấy rằng người đó không biết, bởi vì việc tuyên bố rằng “Tôi đã biết” được xuất phát từ bản ngã. Và bản ngã không thể biết. Bản ngã chỉ là rào cản.

Bây giờ chúng ta sẽ đi vào kỹ thuật. Đầu tiên:

Hãy cảm nhận: ý nghĩ của ta, cái ta, các cơ quan nội tại - chính ta.

Một kỹ thuật rất đơn giản và rất đẹp. Cảm nhận: ý nghĩ của ta, cái ta, các cơ quan nội tại - chính ta. Điều đầu tiên là không nghĩ mà cảm nhận. Đó là hai khía cạnh khác nhau. Và chúng ta đã trở nên quá định hướng tri thức đến mức thậm chí khi chúng ta nói rằng chúng ta đang cảm nhận, thực ra chúng ta đang không cảm nhận, mà chúng ta đang nghĩ. Cảm xúc đã hoàn toàn dừng lại; nó đã trở thành một bộ phận chết trong bạn. Thậm chí khi bạn nói, “Tôi yêu”, thì đó không phải là một cảm nhận, nó lại là một ý nghĩ.

Và đâu là sự khác biệt giữa cảm nhận và ý nghĩ? Nếu bạn cảm nhận, bạn sẽ cảm thấy mình định tâm gần trái tim. Nếu tôi nói, “Tôi yêu bạn”, chính cảm xúc yêu này sẽ tuôn chảy từ trái tim tôi, trung tâm sẽ gần với trái tim. Nếu nó chỉ là một ý nghĩ, nó sẽ đến từ đầu tôi. Khi bạn yêu ai đó, hãy cố cảm nhận xem nó đang đến từ đầu hay nó đang đến từ trái tim.

Bất cứ khi nào bạn cảm nhận thật sâu sắc thì bạn không còn cái đầu. Trong khoảnh khắc đó không có đầu; không thể có. Trái tim sẽ trở thành toàn bộ con người bạn - như thể cái đầu đã biến mất. Đối với cảm nhận, trung tâm của con người là trái tim. Khi bạn đang nghĩ, trung tâm của con người là cái đầu. Nhưng suy nghĩ đã chứng tỏ là rất hữu dụng cho sự sống còn, nên chúng ta đã dừng mọi thứ khác lại. Mọi chiều hướng khác của con người chúng ta đã dừng lại và khép lại. Chúng ta chỉ là những cái đầu, và cơ thể chỉ là một hoàn cảnh để cái đầu tồn tại. Chúng ta không ngừng suy nghĩ; thậm chí chúng ta liên tục nghĩ về những cảm xúc. Thế nên hãy cố gắng cảm nhận. Bạn sẽ phải làm việc về điều đó, bởi vì khả năng đó, phẩm chất đó vẫn giữ nguyên lạc hậu. Bạn phải làm một điều gì đó để mở lại khả năng đó.

Bạn nhìn một bông hoa và ngay lập tức bạn nói nó đẹp. Hãy cân nhắc về thực tế này, hãy nấn ná với thực tế này. Đừng đưa ra phán xét vội vàng. Hãy chờ đợi - và xem có phải việc bạn nói nó đẹp là xuất phát từ cái đầu hay là bạn đã cảm nhận nó. Đó chỉ là một thói quen, bởi vì bạn biết hoa hồng thì đẹp, được cho là đẹp? Mọi người nói nó đẹp, và bạn cũng đã nhiều lần nói nó đẹp.

Thời điểm bạn nhìn thấy bông hồng, tâm trí cung cấp cho bạn; tâm trí nói nó đẹp. Thế là xong. Lúc này không còn mối liên hệ nào với bông hồng. Không có nhu cầu; bạn đã nói rồi. Bây giờ bạn có thể hướng vào cái gì đó khác. Không có mối giao cảm nào với bông hồng... tâm trí đã không cho phép bạn thậm chí chỉ một thoáng qua về bông hồng này. Tâm trí xuất hiện ở giữa, và trái tim không thể kết nối với bông hồng. Chỉ có trái tim mới có thể nói nó đẹp hay không, bởi vì vẻ đẹp là cảm nhận, nó không phải là khái niệm.

Bạn không thể nói từ cái đầu rằng nó là đẹp. Làm sao bạn có thể nói? Vẻ đẹp không phải là toán học, nó là không thể đo lường. Và thực ra vẻ đẹp không chỉ từ bông hồng, bởi vì với ai đó khác thì có thể nó không đẹp chút nào; và ai đó có thể chỉ đi ngang qua mà không nhìn nó; và với ai đó thậm chí nó có thể là xấu. Vẻ đẹp không chỉ tồn tại trong bông hồng; vẻ đẹp tồn tại trong sự gặp mặt giữa trái tim với bông hồng. Khi trái tim gặp bông hồng, vẻ đẹp nở hoa. Khi trái tim có mối liên hệ sâu sắc với bất cứ thứ gì, thì đấy là hiện tượng kỳ diệu.

Nếu bạn có mối liên hệ sâu sắc với bất cứ người nào, người đó trở nên đẹp. Mối liên hệ càng sâu sắc thì vẻ đẹp càng tiết lộ nhiều, vẻ đẹp là một hiện tượng xảy ra với trái tim, không phải với cái đầu. Nó không phải là một sự tính toán, và không có tiêu chuẩn nào để đánh giá nó. Nó là sự cảm nhận.

Thế nên nếu tôi nói, “Bông hồng này không đẹp”, thì bạn không thể tranh luận về điều đó. Không cần phải tranh luận. Bạn sẽ nói, “Đó là cảm nhận của thầy. Và bông hồng này đẹp - đây là cảm nhận của tôi”. Không có vấn đề về lý lẽ. Cái đầu có thể lý lẽ. Trái tim không thể lý lẽ. Nó đã kết thúc, đó là một sự dừng hoàn toàn. Nếu tôi nói, “Đây là cảm nhận của tôi”, thì không có vấn đề về lý lẽ.

Với cái đầu thì lý lẽ có thể vẫn tiếp diễn và chúng ta có thể đi đến một kết luận. Với trái tim thì kết luận đã xảy ra rồi. Với trái tim thì không có quá trình đi tới kết luận; kết luận là ngay tức thời, tự phát. Với cái đầu thì đó là một quy trình - bạn lý lẽ, bạn tranh luận, bạn phân tích, rồi bạn đi tới kết luận rằng điều này có như vậy hay không. Với trái tim, đó là hiện tượng tức thời - kết luận xuất hiện trước tiên. Hãy nhìn vào điều này: với cái đầu, kết luận xuất hiện sau cùng. Với trái tim, kết luận xuất hiện đầu tiên, rồi bạn có thể tiến hành tìm ra quy trình - nhưng đó là công việc của cái đầu.

Cho nên khi những kỹ thuật như thế phải được thực hành, thì khó khăn đầu tiên sẽ là bạn không biết cảm nhận là gì. Hãy cố gắng phát triển nó. Khi bạn chạm vào cái gì đó, nhắm mắt lại; không nghĩ mà cảm nhận. Ví dụ, nếu tôi cầm tay bạn trong tay tôi và tôi nói với bạn, “Nhắm mắt lại và cảm nhận điều gì đang diễn ra”, ngay lập tức bạn sẽ nói, “Bàn tay của thầy trong tay tôi”. Nhưng đây không phải là cảm nhận, đây là ý nghĩ.

Rồi tôi lại nói với bạn, “Hãy cảm nhận. Đừng nghĩ”. Thế thì bạn nói, “Thầy đang biểu lộ tình yêu của mình”. Đấy cũng lại là suy nghĩ. Nếu tôi lại cương quyết, “Chỉ cảm nhận, đừng sử dụng cái đầu của bạn. Ngay bây giờ bạn đang cảm thấy điều gì?” chỉ khi đó bạn sẽ có thể cảm nhận và nói, “Sự ấm áp”. Bởi vì tình yêu không phải là một kết luận. “Bàn tay của thầy đang trong tay tôi” - đây là ý nghĩ đến từ cái đầu.

Cảm nhận thực sự là có một sự ấm áp đang tuôn chảy từ tay tôi tới tay bạn, hay từ tay bạn tới tay tôi. Những năng lượng sống của chúng ta đang gặp nhau và điểm gặp nhau đã trở nên nóng, nó đã trở nên ấm áp. Đây là cảm nhận, đây là cảm xúc, điều thực sự. Nhưng chúng ta vẫn cứ liên tục cùng với cái đầu. Điều đó đã trở thành một thói quen; chúng ta đã được huấn luyện về điều đó. Cho nên bạn sẽ phải mở lại trái tim mình.

Hãy cố gắng sống với những cảm nhận. Thỉnh thoảng trong ngày, khi bạn đang không làm công việc cụ thể nào - bởi trong công việc, lúc bắt đầu sẽ khó sống bởi cảm nhận, ở đó, cái đầu đã chứng tỏ rất hiệu quả, và bạn không thể phụ thuộc vào cảm nhận. Khi bạn đang ở nhà chơi với con trẻ, cái đầu là không cần thiết, đấy không phải là một công việc - nhưng ở đó bạn vẫn cùng với cái đầu. Chơi với con trẻ hay ngồi với vợ, hay không làm gì, khi thư giãn trong chiếc ghế bành, hãy cảm nhận. Cảm nhận sự mịn màng của vải bọc ghế.

Tay bạn đang chạm vào ghế: bạn cảm thấy thế nào? Gió đang thổi, cơn gió nhẹ đang ùa vào. Nó chạm vào bạn. Bạn cảm thấy thế nào? Nhiều mùi vị đang lan đến từ bếp. Bạn cảm thấy thế nào? Chỉ cảm nhận. Đừng nghĩ về chúng. Đừng bắt đầu ngẫm rằng mùi này báo hiệu một cái gì đó đang được chuẩn bị trong bếp - bạn sẽ bắt đầu mơ về nó. Không, chỉ cảm nhận dù thực tế là gì. Giữ nguyên với thực tại; đừng đi vào nghĩ. Bạn đang bị bao vây từ mọi phía. Quá nhiều thứ ở mọi nơi đang hội tụ vào bạn. Từ mọi nơi, toàn bộ tồn tại đang đến để gặp bạn, đang thâm nhập vào bạn từ mọi giác quan của bạn, nhưng bạn đang ở trong đầu, và các giác quan của bạn đã trở nên tê liệt; chúng không cảm nhận được.

Phải cần đến một sự phát triển nhất định trước khi bạn có thể thực hành kỹ thuật này, bởi vì đây là một thử nghiệm bên trong. Nếu bạn không thể cảm nhận cái bên ngoài, thì sẽ khó để bạn cảm nhận cái bên trong, bởi vì cái bên trong là cái tinh tế. Nếu bạn không thể cảm nhận cái thô ráp thì bạn không thể cảm nhận cái tinh tế. Nếu bạn không thể nghe âm thanh thì sẽ khó để bạn nghe vô thanh bên trong - điều đó sẽ rất khó. Nó quá vi tế. Bạn đang ngồi trong vườn, giao thông đang diễn ra và có nhiều tiếng ồn và nhiều âm thanh. Bạn nhắm mắt lại và cố tìm ra âm thanh tinh tế nhất quanh mình. Một con quạ đang kêu; chỉ tập trung vào tiếng ồn đó của con quạ. Toàn bộ tiếng ồn giao thông đang diễn ra. Âm thanh như thế, nó quá tinh tế đến mức bạn không thể nhận ra nó trừ khi bạn tập trung sự nhận biết của mình tới nó. Nhưng nếu bạn tập trung sự nhận biết của mình thì toàn bộ tiếng ồn giao thông sẽ đi xa và tiếng ồn của con quạ sẽ trở thành trung tâm. Và bạn sẽ nghe thấy nó, mọi sắc thái của nó - rất tinh tế, nhưng bạn sẽ có thể nghe thấy nó.

Hãy phát triển khả năng nhạy cảm. Khi bạn chạm vào, khi bạn nghe, khi bạn ăn, khi bạn tắm, hãy cho phép các giác quan của mình được mở ra. Và đừng suy nghĩ - chỉ cảm nhận.

Bạn đang đứng dưới vòi sen: cảm nhận sự mát mẻ của nước đang tuôn xuống bạn. Đừng nghĩ về điều đó. Đừng ngay lập tức nói, “Mát quá. Lạnh quá. Tuyệt quá”. Đừng nói bất cứ điều gì. Đừng ngôn ngữ hóa, bởi vì thời điểm bạn ngôn ngữ hóa, bạn bỏ lỡ cảm giác. Thời điểm ngôn từ xuất hiện, tâm trí đã bắt đầu hoạt động. Đừng ngôn ngữ hóa. Cảm nhận sự mát mẻ và đừng nói nó mát. Không cần nói bất cứ điều gì. Nhưng tâm trí của chúng ta thật kiên khùng; chúng ta liên tục nói cái này cái nọ.

Tôi nhớ lại, tôi đã làm việc trong một trường đại học, và có một bà giáo sư luôn luôn nói cái này cái nọ. Trong bất cứ hoàn cảnh nào bà cũng không thể im lặng. Vào một ngày, khi mặt trời đang xuống, tôi đang đứng bên hiên trường. Cảnh sắc đẹp vô cùng. Và bà đứng ngay bên tôi, nên tôi nói với bà, “Bà nhìn xem!” Bà đang nói điều gì đó, nên tôi nói, “Bà nhìn xem! Hoàng hôn thật tuyệt vời”. Cho nên bà miễn cưỡng công nhận. Bà nói, “Đúng, nhưng thầy nghĩ có nên thêm một chút màu tía bên trái không?” Đó không phải là một bức họa; đó là một hoàng hôn thực tế!

Chúng ta vẫn cứ nói nhiều điều mà thậm chí không nhận ra mình đang nói gì. Hãy dừng việc ngôn ngữ hóa lại; chỉ khi đó bạn mới có thể đi sâu vào những cảm nhận của mình. Nếu những cảm nhận được đào sâu hơn thì kỹ thuật này có thể mang đen cho bạn nhiều phép lạ.

Hãy cảm nhận: ý nghĩ của ta.

Nhắm mắt lại và cảm nhận ý nghĩ. Có một dòng chảy liên tục của những ý nghĩ, một sự liên tục, một dòng chảy; một dòng sông ý nghĩ đang chảy. Hãy cảm nhận những ý nghĩ này, cảm nhận sự hiện diện của chúng. Và bạn càng cảm nhận, thì sẽ càng có nhiều điều được tiết lộ với bạn - lớp này tới lớp khác. Không chỉ những ý nghĩ trên bề mặt; phía sau chúng có nhiều ý nghĩ hơn, và phía sau chúng vẫn còn nhiều ý nghĩ - lớp này tới lớp khác.

Và kỹ thuật này nói: Hãy cảm nhận: ý nghĩ của ta. Và chúng ta liên tục nói, “Đây là những ý nghĩ của tôi”. Nhưng hãy cảm nhận - chúng có thực là của bạn? Bạn có thể nói “của tôi”? Bạn càng cảm nhận thì sẽ càng ít khả năng để bạn nói rằng chúng là của bạn. Tất cả chúng là vay mượn, tất cả chúng là bên ngoài. Chúng đã đến với bạn nhưng chúng không phải là của bạn. Không có ý nghĩ nào là của bạn - chỉ là bụi tích tụ. Nhưng nếu bạn không thể nhận ra ngọn nguồn mà từ đó ý nghĩ này đã đến với bạn thì không có ý nghĩ nào là của bạn. Nếu bạn cố gắng hết sức, bạn có thể tìm ra từ đâu mà ý nghĩ này đã đến với bạn.

Chỉ có sự tĩnh lặng bên trong mới là của bạn. Không có ai đã trao nó cho bạn. Bạn ra đời cùng nó, và bạn sẽ chết cùng với nó. Những ý nghĩ đã được trao cho bạn; bạn đã được huấn luyện về chúng. Nếu bạn là một người Hindu, bạn có một dạng khác, một tập hợp những ý nghĩ khác; nếu bạn là một người Hồi giáo, tất nhiên, một tập hợp những ý nghĩ khác; nếu bạn là một người cộng sản, lại một tập hợp những ý nghĩ khác. Chúng đã được trao cho bạn, hoặc bạn đã tiếp nhận chúng một cách tự nguyện, nhưng không có ý nghĩ nào là của bạn.

Nếu bạn cảm nhận sự hiện diện của những ý nghĩ, đám đông đó, bạn cũng có thể cảm nhận điều này - rằng chúng không phải là của bạn. Đám đông đó đã đến với bạn, nó đã tập trung quanh bạn, nhưng nó không thuộc về bạn. Và nếu điều này có thể được cảm nhận - rằng không ý nghĩ nào là của ta - chỉ khi đó bạn có thể vứt tâm trí đi. Nếu chúng là của bạn, bạn sẽ bảo vệ chúng. Và chính cảm nhận rằng “ý nghĩ này là của ta” là sự gắn kết. Thế thì ta sẽ trao cho nó gốc rễ trong ta. Ta trở thành đất màu và ý nghĩ có thể vẫn bám rễ trong ta. Nếu bất cứ thứ gì mà ta thấy không phải là của ta thì bị bật rễ, ta không gắn kết với nó. Cảm nhận về “của ta” tạo ra sự gắn kết.

Bạn có thể chiến đấu vì những ý nghĩ của mình, thậm chí bạn có thể trở thành một kẻ tử vì đạo cho những ý nghĩ của mình. Hay bạn có thể trở thành một kẻ giết người, một kẻ sát nhân vì những ý nghĩ của mình. Và những ý nghĩ không phải là của bạn. Tâm thức là của bạn, nhưng những ý nghĩ không phải là của bạn. Và tại sao điều này sẽ có ích? - bởi vì nếu bạn có thể thấy những ý nghĩ đó không phải là của mình, thì không có gì là của bạn, bởi vì ý nghĩ là gốc rễ của tất cả. Ngôi nhà là của tôi, tài sản là của tôi và gia đình là của tôi - đây là những thứ bên ngoài. Những ý nghĩ sâu bên trong là của tôi. Chỉ nếu những ý nghĩ là của tôi thì tất cả những thứ này, cấu trúc thượng tầng này, mới là của tôi.

Nếu những ý nghĩ không là của tôi thì không có vấn đề gì, bởi vì điều này cũng là một ý nghĩ - rằng cô là vợ tôi, hay anh là chồng tôi. Đây cũng là một ý nghĩ. Và nếu về cơ bản chính ý nghĩ không là của tôi thì làm sao người chồng có thể là của tôi? Hay làm sao người vợ có thể là của tôi? Những ý nghĩ bị bật rễ, toàn bộ thế gian bị bật rễ. Thế rồi bạn có thể sống trên thế gian mà lại không sống trong nó.

Bạn có thể đi đến Himalaya, bạn có thể rời bỏ thế gian, nhưng nếu bạn nghĩ rằng những ý nghĩ của bạn là của bạn, thì bạn đã không nhúc nhích dù chỉ một phân. Ngồi đó, ở Himalaya, bạn sẽ ở trong thế gian nhiều như ở đây, bởi vì những ý nghĩ là thế gian. Bạn mang những ý nghĩ của mình tới Himalaya. Bạn bỏ lại ngôi nhà - nhưng ngôi nhà thực là ở bên trong, và ngôi nhà thực được xây lên bởi những viên gạch ý nghĩ. Nó không phải là ngôi nhà bên ngoài.

Điều này thật kỳ lạ, nhưng điều này xảy ra hàng ngày : tôi nhìn thấy một người đã rời bỏ thế gian nhưng vẫn là một người Hindu. Người đó trở thành một sannyasin và vẫn giữ nguyên là một Hindu hay một người Jain. Điều đó có nghĩa là gì? Anh ta đã từ bỏ thế gian nhưng anh ta không từ bỏ những ý nghĩ. Anh ta vẫn là một người Jain, anh ta vẫn là một người Hindu - thế giới của ý nghĩ vẫn được mang theo. Và thế giới của ý nghĩ đó là thế giới thực.

Nếu bạn có thể thấy rằng không có ý nghĩ nào là của bạn... Và bạn sẽ thấy, bởi vì bạn sẽ là người nhìn và những ý nghĩ sẽ trở thành những đối tượng. Khi bạn im lặng nhìn vào những ý nghĩ, những ý nghĩ sẽ là những đối tượng và bạn sẽ là người nhìn. Bạn sẽ là người nhìn thấy, người chứng kiến, và những ý nghĩ sẽ tuôn chảy trước mắt bạn. Và nếu bạn nhìn sâu vào và cảm nhận sâu sắc, bạn sẽ thấy rằng không có những gốc rễ. Những ý nghĩ đang bồng bềnh như những đám mây trên bầu trời; chúng không có gốc rễ trong bạn. Chúng đến và đi. Bạn chỉ là một nạn nhân, và bạn đã trở nên đồng nhất với chúng một cách không cần thiết. Bạn nói về mọi đám mây trôi qua nhà mình, “Đây là mây của tôi”. Những ý nghĩ giống như những đám mây: trên bầu trời tâm thức của bạn, chúng không ngừng trôi qua và bạn liên tục bám vào mỗi ý nghĩ. Bạn nói, “Đây là của tôi”, và đây chỉ là một đám mây lang thang đang trôi qua. Và nó sẽ trôi qua.

Quay trở lại thời trẻ thơ của bạn. Bạn đã có những ý nghĩ nào đó, bạn thường bám vào chúng và bạn thường nói rằng chúng là những ý nghĩ của bạn. Rồi thời trẻ thơ qua đi, và những đám mây đó cũng đã biến theo thời trẻ thơ đó. Bây giờ bạn thậm chí không nhớ nổi. Thế rồi bạn là người trẻ tuổi: khi đó những đám mây ý nghĩa khác, được chú ý đến khi bạn đang thời trẻ tuổi, chúng đã đến với bạn và bạn bắt đầu bám vào chúng.

Bây giờ bạn đã già: những ý nghĩ đó không còn nữa, bạn thậm chí không còn nhớ chúng. Chúng đã rất ý nghĩa đến mức bạn có thể đã chết vì chúng, và bây giờ bạn thậm chí không còn nhớ nữa. Lúc này bạn có thể cười vào toàn bộ sự vô nghĩa rằng có lần bạn đã nghĩ rằng bạn có thể chết vì chúng, bạn có thể trở thành một kẻ tử vì đạo vì chúng. Bây giờ bạn không sẵn sàng trao cho chúng dù chỉ một xu. Bây giờ chúng không thuộc về bạn. Giờ đây những đám mây đó đã ra đi nhưng những đám mây khác đã đến, và bạn lại đang bám vào chúng.

Những đám mây không ngừng thay đổi nhưng sự bám víu của bạn không bao giờ thay đổi. Đó là vấn đề. Và không phải là chỉ khi bạn không còn là một đứa trẻ thì chúng sẽ thay đổi; chúng đang thay đổi mỗi thời điểm. Một phút trước bạn còn ngập trong những đám mây ý nghĩ nào đó; bây giờ bạn ngập trong những đám mây khác. Khi bạn đến đây, những đám mây nào đó đã lởn vởn quanh bạn; khi bạn rời căn phòng này, những đám mây khác sẽ lởn vởn quanh bạn - và bạn cứ liên tục bám vào mọi đám mây. Nếu cuối cùng bạn không tìm ra thứ gì trong tay mình, thì đó là điều tự nhiên bởi vì không có gì có thể xuất hiện từ những đám mây - và những ý nghĩ chỉ là những đám mây.

Câu kinh này nói: Hãy cảm nhận. Trước tiên, hãy ổn định trong cảm nhận. Thế rồi đến ý nghĩ của ta. Hãy nhìn vào ý nghĩ mà bạn đã luôn luôn gọi là của ta - ý nghĩ của ta. Khi bạn ổn định trong cảm nhận, nhìn vào ý nghĩ, cái của ta biến mất. Và của ta là mánh khóe, bởi vì cái ta phát triển từ nhiều cái của ta, thuộc về ta - đây là thuộc về ta, đây là của ta. Cái ta tiến triển từ quá nhiều cái của ta.

Kỹ thuật này bắt đầu từ chính gốc rễ. Ý nghĩ là gốc rễ của tất cả. Nếu bạn có thể cắt bỏ cảm nhận về của ta từ chính gốc rễ thì nó sẽ không xuất hiện trở lại, nó sẽ không được nhìn thấy ở bất cứ đâu nữa. Nhưng nếu bạn không cắt tận dưới sâu, bạn có thể cứ phải cắt ở mọi nơi và điều đó là vô dụng; nó sẽ xuất hiện trở đi trở lại.

Tôi có thể cắt nó. Tôi có thể nói, “Vợ của tôi ư? Không, chúng ta là những người lạ, và hôn nhân chỉ là một thủ tục xã hội”. Tôi tự cắt mình ra khỏi nó. Tôi nói, “Không có ai là vợ của tôi” - nhưng đây chỉ là bên ngoài. Rồi tôi nói, “Tôn giáo của tôi”, tôi nói, “giáo phái của tôi". Tôi nói, “Đây là cuốn sách tôn giáo của tôi. Đây là cuốn kinh Thánh. Đây là cuốn kinh Koran. Đây là cuốn sách của tôi". Thế rồi cái của tôi vẫn tiếp diễn ở một lĩnh vực nào đó khác và bạn vẫn giữ nguyên như cũ.

Ý nghĩ của ta, và rồi đến cái ta. Đầu tiên nhìn vào sự chuyển động của ý nghĩ, quá trình nghĩ, giống như dòng sông ý nghĩ tuôn chảy, và tìm cho ra xem có ý nghĩ nào thuộc về bạn hay chúng chỉ là những đám mây trôi qua. Và khi bạn tới lúc cảm nhận rằng không có ý nghĩ nào là của mình thì việc gắn của ta vào bất cứ ý nghĩ nào chỉ là ảo tưởng, rồi đến vấn đề thứ hai; khi đó bạn có thể đi vào sâu hơn. Sau đó trở nên nhận biết về cái ta. Cái ta này ở đâu?

Raman từng đưa ra một kỹ thuật cho các đệ tử của mình: họ chỉ tìm hiểu, “Ta là ai?” Ở Tây Tạng người ta cũng sử dụng một kỹ thuật tương tự, nhưng vẫn tốt hơn kỹ thuật của Raman. Họ không hỏi, “Ta là ai?” Họ hỏi, “Ta ở đâu?” - bởi vì ai có thể gây ra vấn đề. Khi bạn tìm hiểu, “Ta là ai?” bạn hiển nhiên coi bạn tồn tại; duy nhất câu hỏi là để biết bạn là ai. Bạn đã được giả định trước rằng bạn tồn tại. Điều đó không phải là không được thừa nhận. Sự tồn tại của bạn được coi là hiển nhiên. Bây giờ câu hỏi duy nhất là bạn là ai. Duy nhất sự nhận dạng là được biết, khuôn mặt là được thừa nhận, nhưng nó có đó - cái không được thừa nhận có đó.

Phương pháp Tây Tạng vẫn sâu sắc hơn. Họ nói trở nên tĩnh lặng và tìm kiếm bên trong xem bạn ở đâu. Hãy tiếp tục ở không gian bên trong, đi tới mọi điểm và hỏi, “Ta ở đâu?” Bạn sẽ không tìm ra nó ở bất cứ đâu. Và bạn càng tìm kiếm thì nó sẽ càng không có đó. Và với việc hỏi “Ta là ai?” hay “Ta ở đâu?” mà xuất hiện một khoảnh khắc, khi đó bạn tới một điểm, nơi bạn tồn tại, chứ không phải ta - một sự tồn tại đơn giản đã xảy ra với bạn. Nhưng nó sẽ xảy ra chỉ khi những ý nghĩ không phải là của bạn. Đó là một địa hạt sâu hơn - cái ta. Chúng ta chưa bao giờ cảm nhận được điều đó. Chúng ta vẫn cứ nói ta. Từ ta được liên tục sử dụng - từ được sử dụng nhiều nhất là ta - nhưng bạn không có cảm nhận. Bạn ngụ ý gì bởi ta? Khi bạn nói ta, bạn ngụ ý gì ? Điều gì được bao hàm thông qua từ này? Điều gì được biểu đạt? Tôi có thể tạo ra một điệu bộ. Rồi tôi có thể nói, “Tôi ngụ ý điều này”. Tôi có thể cho thấy bởi cơ thể mình - “Tôi muốn nói điều này”. Nhưng rồi lại có thể được hỏi, “Ý bạn muốn nói là tay bạn? Ý bạn muốn nói là chân bạn? Ý bạn muốn nói là dạ dày bạn?” Thế thì ta sẽ phải từ chối, ta sẽ phải nói không. Khi đó toàn bộ cơ thể sẽ bị từ chối. Vậy bạn ngụ ý gì khi bạn nói ta? Bạn ngụ ý đầu bạn? Sâu bên trong, bất cứ khi nào bạn nói ta, đó là một cảm nhận rất mơ hồ, và cảm nhận mơ hồ này là của những ý nghĩ của bạn.

Hãy ổn định trong cảm nhận, cắt khỏi những ý nghĩ, trực diện với cái ta, và khi bạn trực diện với nó, bạn thấy rằng nó không tồn tại. Nó chỉ là một từ hữu ích, một biểu tượng ngôn ngữ - cần thiết, nhưng không thực. Ngay cả một vị Phật cũng phải sử dụng nó, thậm chí là sau chứng ngộ của mình. Đó chỉ là một phương tiện ngôn ngữ. Nhưng khi một vị Phật nói, vị đó không bao giờ ngụ ý ta, bởi vì không có ai.

Khi bạn trực diện với cái cái ta này thì nó sẽ biến mất. Lúc này nỗi sợ có thể bám lấy bạn, bạn có thể sợ hãi. Và điều này xảy ra với nhiều người khi đi sâu vào những kỹ thuật như thế, đến mức họ trở nên quá sợ hãi và phải trốn chạy khỏi nó. Vậy nên nhớ điều này: khi bạn cảm nhận và trực diện với cái ta, bạn sẽ ở trong trạng thái tương tự như bạn sẽ gặp phải lúc chết - cũng tương tự. Bởi vì cái ta đang biến đi, và bạn cảm thấy cái chết đang đến với mình. Bạn có một cảm giác chìm xuống, bạn sẽ cảm thấy mình đang chìm xuống. Và nếu bạn sợ thì bạn sẽ lại ra khỏi và bạn sẽ bám vào những ý nghĩ, bởi vì những ý nghĩ đó sẽ giúp sức. Những đám mây đó sẽ có đó: bạn có thể bám vào chúng, và nỗi sợ sẽ rời khỏi bạn.

Nên nhớ, nỗi sợ này rất tốt, một tín hiệu rất hữu ích. Nó cho thấy rằng bạn đang đi sâu - và cái chết là điểm sâu nhất. Nếu bạn có thể đi vào cái chết bạn sẽ trở nên bất tử, bởi vì người nào đi vào cái chết thì không thể chết. Cái chết chỉ ở quanh; không bao giờ ở trung tâm, chỉ ở ngoại vi. Khi cái ta biến mất thì bạn chỉ giống như cái chết. Cái cũ không còn nữa và cái mới đã xuất hiện.

Tâm thức sẽ xuất hiện này là tuyệt đối mới, không thể bị ô nhiễm, trẻ trung, nguyên vẹn. Cái cũ không còn nữa - và cái cũ thậm chí đã không chạm vào nó. Cái ta đó biến mất, và bạn đến với sự trong trắng nguyên sơ của mình, sự tuyệt đối tươi trẻ của mình. Lớp sâu nhất của con người bạn đã được chạm đến.

Hãy nghĩ về điều đó theo cách này: những ý nghĩ, phía dưới chúng là cái ta, và thứ ba:

Hãy cảm nhận: ý nghĩ của ta, cái ta, các cơ quan nội tại - chính ta.

Khi những ý nghĩ đã biến mất hoặc bạn đang không bám vào chúng - nếu chúng đang trôi qua thì đó không phải là việc của bạn, bạn tách biệt, cách ly và không bị đồng nhất, và cái ta đã biến mất - khi đó bạn có thể nhìn vào những quan cơ nội tại. Những cơ quan nội tại này... Đây là một trong những điều sâu sắc nhất. Chúng ta biết những cơ quan bên ngoài. Tay tôi chạm bạn, mắt tôi nhìn bạn - đây là những cơ quan bên ngoài.

Những cơ quan bên trong là những thứ mà thông qua chúng, mình cảm nhận được con người mình. Cơ quan bên ngoài là dành cho những người khác. Tôi biết về bạn thông qua cái bên ngoài. Làm sao tôi biết về mình? Ngay cả cái tôi đang là - làm sao tôi biết về nó? Ai trao cho tôi cảm giác về con người tôi? Có những cơ quan bên trong. Khi những ý nghĩ đã dừng lại và khi cái ta không còn nữa, chỉ khi đó, trong sự thuần khiết đó, trong sự rõ ràng đó, bạn có thể thấy những cơ quan bên trong.

Tâm thức, trí thông minh - chúng là những cơ quan bên trong. Thông qua chúng tôi nhận ra con người mình, sự tồn tại của mình. Chính vì vậy, nếu bạn nhắm mắt, bạn có thể quên cơ thể mình hoàn toàn, nhưng cảm nhận của bạn rằng mình hiện hữu vẫn giữ nguyên. Và có thể hình dung rằng khi một người chết... đó là một thực tế. Khi một người chết, với chúng ta người đó đã chết, nhưng phải mất một chút thời gian để người đó nhận ra thực tế rằng mình đã chết, bởi vì cảm nhận bên trong về sự sống vẫn giữ nguyên.

Ở Tây Tạng họ có những bài thực hành về hấp hối và họ nói con người phải sẵn sàng cho cái chết. Một trong những bài thực hành là thế này: bất cứ khi nào có ai đó đang hấp hối, một bậc thầy hay một vị tu sĩ hay ai đó biết những thực hành bardo sẽ liên tục nói với người đó, “Nên nhớ, hãy tinh táo, bạn đang rời cơ thể”. Bởi vì thậm chí khi bạn đã rời cơ thể cũng sẽ mất thời gian để nhận ra rằng bạn đã chết bởi vì cảm nhận bên trong vẫn còn nguyên như cũ; không có sự thay đổi nào.

Cơ thể chỉ để chạm vào và cảm nhận người khác. Thông qua nó bạn chưa bao giờ chạm vào mình, thông qua nó bạn chưa bao giờ biết chính mình. Bạn biết mình thông qua những cơ quan nào đó bên trong. Nhưng đây là điều bất hạnh - rằng chúng ta không nhận biết những cơ quan bên trong đó và hình ảnh của chúng ta trong mắt chúng ta được tạo ra bởi người khác. Bất cứ điều gì người khác nói về ta thì cũng là kiến thức của ta về bản thân mình. Nếu họ nói ta đẹp hay nếu họ nói ta xấu, ta tin điều đó. Bất cứ điều gì các giác quan của ta nói với ta đều thông qua người khác, đều phản ánh thông qua người khác, lại là chính niềm tin của ta về bản thân mình.

Nếu bạn có thể nhận ra những cơ quan nội tại thì bạn tự do khỏi xã hội hoàn toàn. Đó là điều được hàm ý trong các kinh cổ khi nói ràng một sannyasin không phải là một phần của xã hội, bởi vì bây giờ người đó biết mình thông qua những cơ quan bên trong của mình. Bây giờ sự hiểu biết của người đó về chính mình không dựa trên những người khác, không phải là thứ được phản ánh. Bây giờ người đó không cần bất cứ chiếc gương nào để biết về mình. Người đó đã tìm thấy chiếc gương bên trong, và người đó biết thông qua chiếc gương bên trong này. Và thực tại bên trong có thể được biết chỉ khi bạn đã chạm đến những cơ quan bên trong này.

Các cơ quan nội tại. Bạn có thể nhìn thông qua các cơ quan nội tại đó. Và thế rồi - chính ta. Khó để biểu đạt bằng lời, vì thế mà tôi được sử dụng. Bất cứ từ nào cũng sẽ sai - tôi cũng sai - nhưng ta đã biến mất. Vậy nên nhớ, tôi này không có gì liên quan đến ta. Khi những ý nghĩ bị bật rễ, khi cái ta đã biến mất, khi những cơ quan nội tại được biết, tôi xuất hiện. Lần đầu tiên con người thực của tôi được tiết lộ - con người thực đó được gọi là tôi.

Thế giới bên ngoài không còn nữa, những ý nghĩ không còn nữa, cảm nhận về bản ngã không còn nữa, và ta đã tới lúc nhận ra những cơ quan nội tại về nhận biết, tâm thức, trí thông minh - hay bất cứ điều gì bạn gọi - nhận biết, tỉnh táo. Khi đó, với ánh sáng của cơ quan nội tại này, tôi được tiết lộ. Tôi này không thuộc về bạn. Tôi này là trung tâm sâu thẳm nhất của bạn, bạn còn chưa biết đến. Tôi này không phải là một bản ngã. Tôi này không chống lại bất cứ mi nào. Tôi này là vũ trụ. Tôi này không có những đường biên. Trong tôi này mọi thứ được bao hàm. Tôi này không phải là một con sóng. Tôi này là đại dương.

Hãy cảm nhận: ý nghĩ của ta, cái ta, các cơ quan nội tại. Thế rồi có một khoảng trống, và bỗng nhiên tôi được tiết lộ. Khi tôi này được tiết lộ thì con người biết, “Aham Brahmasmi. Ta là Thượng đế”. Cái biết này không phải là tuyên bố nào của bản ngã; bản ngã không còn nữa. Bạn có thể biến đổi mình thông qua kỹ thuật này, nhưng đầu tiên hãy ổn định trong cảm nhận.

Kỹ thuật thứ hai:

Trước khi ham muốn và trước khi biết, làm sao ta có thể nói ta tồn tại? Hãy xem xét. Hãy tan biến trong vẻ đẹp đó.

Trước khi ham muốn và trước khi biết, làm sao ta có thể nói ta tồn tại?

Một ham muốn nảy sinh: với ham muốn này, sự cảm nhận rằng ta tồn tại nảy sinh. Một ý nghĩ nảy sinh: với ý nghĩ này, sự cảm nhận rằng ta tồn tại nảy sinh. Hãy tìm kiếm nó bởi trải nghiệm của chính bạn. Trước khi ham muốn và trước khi biết, không có bản ngã.

Ngồi tĩnh lặng. Nhìn vào bên trong. Một ý nghĩ nảy sinh: bạn đồng nhất với ý nghĩ này. Một ham muốn nảy sinh: bạn đồng nhất với ham muốn này. Trong sự đồng nhất này bạn trở thành bản ngã. Hãy nghĩ xem: không có ham muốn và không có sự hiểu biết và không có ý nghĩ - bạn không thể đồng nhất với bất cứ thứ gì. Bản ngã không thể nảy sinh.

Đức Phật đã sử dụng kỹ thuật này và người đã nói với các môn đệ của mình không thực hành bất cứ điều gì ngoài một điều: khi một ý nghĩ nảy sinh, lưu ý nó. Phật thường nói rằng khi một ý nghĩ nảy sinh, lưu ý rằng một ý nghĩ đang nảy sinh. Lưu ý nó ở bên trong: bây giờ một ý nghĩ đang nảy sinh, bây giờ một ý nghĩ đã nảy sinh, bây giờ một ý nghĩ đang biến đi. Chỉ nhớ rằng bây giờ ý nghĩ này đang nảy sinh, bây giờ ý nghĩ này đã nảy sinh, bây giờ ý nghĩ này đang biến đi, sao cho bạn không bị đồng nhất với nó.

Điều đó rất tuyệt và rất đơn giản. Một ham muốn nảy sinh. Bạn đang đi bộ trên con đường; một chiếc xe hơi đẹp chạy qua. Bạn nhìn nó - và thậm chí bạn đã không nhìn nhưng ước mong sở hữu nó nảy sinh. Hãy thực hành điều đó. Ban đầu nói thành lời; chỉ nói chậm rãi, “Mình đã nhìn thấy một chiếc xe hơi. Nó đẹp. Bây giờ một ước mong sở hữu nó đã nảy sinh”. Hãy nói bằng lời.

Ở giai đoạn đầu, điều đó là tốt; nếu bạn có thể nói to lên thì rất tốt. Nói to, “Mình vừa chú ý thấy một chiếc xe hơi chạy qua, tâm trí đã nói nó đẹp, và bây giờ ước mong đã nảy sinh và mình phải sở hữu chiếc xe hơi này”. Hãy ngôn ngữ hóa mọi thứ, nói to với chính mình và ngay lập tức bạn sẽ cảm nhận rằng bạn khác với điều đó. Hãy lưu ý điều này.

Khi bạn đã trở nên thành thục trong việc lưu ý, thì không cần nói to nữa. Chỉ lưu ý rằng một ham muốn đã nảy sinh ở bên trong. Một người phụ nữ đẹp đi ngang qua; ham muốn đã nhảy vào. Chỉ lưu ý nó - như thể bạn không liên quan, bạn chỉ đang chú ý thực tế đang diễn ra - và đột nhiên bạn sẽ thoát ra khỏi nó.

Đức Phật nói, “Hãy lưu ý bất cử điều gì xảy ra. Chỉ liên tục lưu ý, và khi nó biến đi, lại lưu ý rằng bây giờ ham muốn đó đã biến đi, và bạn sẽ cảm thấy có một khoảng cách với ham muốn này, với ý nghĩ này”.

Kỹ thuật này nói:

Trước khi ham muốn và trước khi biết, làm sao ta có thể nói ta tồn tại?

Và nếu không có ham muốn và nếu không có ý nghĩ, thì làm sao bạn có thể nói tôi tồn tại? Làm sao ta có thể nói ta tồn tại? Mọi thứ đều im lặng, không một gợn lăn tăn nào. Và không có một gợn nào thì làm sao ta có thể tạo ra cái ảo ảnh về ta này? Nếu có gợn nào đó thì ta có thể gắn kết với nó và thông qua nó ta có thể cảm nhận ta tồn tại. Khi không có gọn nào trong tâm thức thì không có ta.

Cho nên trước khi ham muốn, nên nhớ; khi ham muốn đi vào, nên nhớ; khi ham muốn đi ra, liên tục nhớ. Khi một ý nghĩ này sinh, nên nhớ. Hãy nhìn vào nó. Hãy lưu ý rằng một ý nghĩ đã nảy sinh. Sớm hay muộn thì nó cũng sẽ ra đi bởi vì mọi thứ đều là chốc lát, và sẽ có một khoảng trống. Giữa hai ý nghĩ có một khoảng trống, giữa hai ham muốn có một khoảng trống, và trong khoảng trống này không có ta.

Hãy lưu ý một ý nghĩ trong tâm trí và bạn sẽ cảm thấy rằng có một khoảng trống. Dù nhỏ thế nào thì cũng là một khoảng trống. Thế rồi ý nghĩ khác đến; lại có một khoảng trống. Trong những khoảng trống đó không có ta - và những khoảng trống đó là con người thực của bạn. Những ý nghĩ đang chuyển động trên bầu trời. Trong những khoảng trống đó bạn có thể nhìn giữa hai đám mây, và bầu trời được tiết lộ.

Hãy xem xét. Tan biến trong vẻ đẹp đó.

Và nếu bạn có thể xem xét rằng một ham muốn đã nảy sinh và một ham muốn đã ra đi, và bạn vẫn trong khoảng trống nhưng ham muốn đã không quấy nhiễu bạn... Nó đến, nó đi. Nó có đó, và bây giờ nó không còn, và bạn vẫn giữ nguyên không bị xáo trộn, bạn vẫn giữ nguyên như bạn trước đó. Đã không có sự thay đổi nào trong bạn. Nó đến và đi như cái bóng. Nó đã không chạm vào bạn; bạn vẫn nguyên vẹn không bị ảnh hưởng.

Hãy xem xét sự hoạt động của ham muốn và của ý nghĩ nhưng không để nó tác động lên bạn. Hãy xem xét và tan biến trong vẻ đẹp đó. Và khoảng trống đó thật đẹp. Hãy tan biến trong khoảng trống đó. Hãy rơi vào khoảng trống và là khoảng trống đó. Đó là trải nghiệm sâu sắc nhất về mỹ. Và không chỉ có mỹ, mà còn có thiện và chân nữa. Trong khoảng trống đó bạn hiện hữu.

Toàn bộ sự chú ý phải đi từ những không gian tràn đầy tới những không gian trống rỗng. Bạn đang đọc một cuốn sách. Có những từ, có những câu, nhưng giữa những từ có những khoảng trống, giữa những câu có những khoảng trống. Trong những khoảng trống đó bạn tồn tại. Màu trắng của giấy là bạn, và những chấm đen chỉ là những đám mây ý nghĩ và ham muốn đang di chuyển trong bạn. Hãy thay đổi sự chú ý này, thay đổi thái độ này. Đừng nhìn vào những chấm đen. Hãy nhìn vào giấy trắng.

Hãy nhìn vào những khoảng trống trong con người bên trong của bạn. Hãy tách biệt với những không gian tràn đầy, những không gian chật chội này. Hãy quan tâm đến những khoảng trống, những khoảng lặng. Thông qua những khoảng lặng đó bạn có thể tan biến vào vẻ đẹp tối thượng đó.

Mục lục chính.