Chương 4. Không mặc cả với thực tại

Đạo - Đường vô lộ - Osho

Tao - The pathless path
Tập 1 

Chương 4. Không mặc cả với thực tại

Câu hỏi 1

Cái gì không là ảo tưởng?

Tất cả đều là ảo tưởng ngoại trừ nhân chứng. Tất cả đều là mơ ngoại trừ nhân chứng. Chỉ người biết là đúng, là thực. Bất kì cái gì bạn thấy đều là ảo tưởng; người thấy không phải là ảo tưởng. Trong đêm bạn thấy một kiểm mơ này, trong ngày bạn thấy kiểu mơ khác. Trong đêm mơ của ngày bị quên lãng, trong ngày mơ của đêm bị quên lãng.Thỉnh thoảng bạn mơ với mắt mở và thỉnh thoảng bạn mơ với mắt nhắm, nhưng một điều vẫn còn vĩnh hằng ở đó,không bao giờ thay đổi, và đó là tâm thức của bạn. Trong đêm bạn thấy mơ; trong ngày bạn thấy mọi sự vật, thế giới.Mọi thứ đều thay đổi: đêm trong ngày, ngày trong đêm, mơ trong ý nghĩ, ý nghĩ trong mơ; chỉ một điều còn lại vĩnh hằng ở đó - việc chứng kiến của bạn.

Cái mà vĩnh hằng là thực. Cái mà thay đổi là ảo tưởng.Nhớ lấy, với 'ảo tưởng' tôi không ngụ ý rằng nó không có, với 'ảo tưởng' tôi chỉ ngụ ý rằng nó không đúng vĩnh hằng. Và nghĩa của cái gì đó đúng tạm thời, chỉ cho khoảnh khắc là gì? Trước khoảnh khắc đó nó đã không đúng, sau khoảnh khắc đó nó lại trở thành không đúng. Đó là lí do tại sao ở phương Đông chúng ta đã không săn đuổi cuộc sống. Trước khi sinh nó đã không có đó, sau chết nó sẽ lại không có đó, cho nên hiện tượng tạm thời này không giá trị gì mấy. Không cần bị ám ảnh bởi nó; người ta có thể đi qua nó mà không quan tâm, không bị nó chạm tới.

Nhấn mạnh của phương Tây là vào cái được thấy, và nhấn mạnh của phương Đông là vào cái là người thấy. Hoặc bạn hội tụ vào đối thể hoặc bạn hội tụ vào bản thân bạn. Khi bạn hội tụ vào đối thể cách tiếp cận của bạn là khoa học, khách quan. Khi bạn hội tụ vào chủ thể cách tiếp cận của bạn là tôn giáo. Chủ thể này là đúng vĩnh hằng.

Kinh Thánh nói: Lúc ban đầu đã có Lời. Phương Đông không thể nói được điều đó. Phương Đông nói: Lúc ban đầu đã có nhân chứng, ở giữa có nhân chứng, ở cuối sẽ có nhân chứng; một điều còn lại vĩnh hằng là nền móng của tất cả. Cho dù lời đã có đó lúc ban đầu, ai đó phải đã nghe nó - người thấy, nhân chứng bằng không nó không thể có được. Cho nên người nghe nó đi trước lời; lời không thể có ở lúc bắt đầu được. Cứ tìm ngày một nhiều về nhân chứng và cứ tham gia ngày một nhiều vào nhân chứng và một ngày nào đó động thái thay đổi. Hội tụ của bạn trải qua biến đổi.

Chẳng hạn, ngay bây giờ bạn đang nghe tôi. Bạn có thể nghe theo hai cách, bởi vì từng điều có thể được làm theo hai cách: phương Đông và phương Tây. Bạn đang nghe tôi; nhấn mạnh của bạn có thể vào điều tôi đang nói,vào người nói - thế thì đó là cách tiếp cận phương Tây.Cách tiếp cận phương Đông là ở chỗ nhấn mạnh của bạn là vào người nghe, người theo dõi, người quan sát, nhân chứng. Bạn không quá quan tâm tới điều được nói hay điều được nghe, nhưng quan tâm tới nhân chứng này, người đang nghe điều này. Bạn đang nhìn tôi... ai là người thấy này ai đang nhìn? Biến đổi đó, thay đổi động thái đó, sẽ đem bạn tới thế giới của vô ảo tưởng; bằng không mọi sự là ảo tưởng.

Tôi hiểu câu hỏi của bạn. Bạn ngụ ý bởi nó là phải có cái gì đó không thực trong thế giới bên ngoài. Không, bên ngoài là không thực. Không phải là cái gì đó là thực và cái gì đó là không thực; bên ngoài là không thực và bên trong là thực. Với bên ngoài, tâm trí phát triển; với bên trong, thiền. Làm việc với bên ngoài, tâm trí bạn trở nên ngày một hiệu quả hơn - ở phương Tây tâm trí đã trở thành láu cá vô cùng. Khi bạn bắt đầu nhìn vào bên trong, nhìn vào người nhìn, thế thì thiền phát triển. Thế thì bạn không trở thành nhà tư tưởng lớn hay triết gia lớn, nhưng bạn kinh nghiệm chân lí... bạn trở thành nhà huyền môn lớn, bạn trở thành vị Phật, một Liệt Tử, một Jesus.

Nhưng toàn thể nhấn mạnh - bao giờ cũng nhớ - là vào tấm gương phản xạ. Đừng trở nên quá gắn bó với cái được phản xạ. Bạn nhìn vào gương; hình ảnh của bạn trông thực thế, nhưng nó là không thực. Đừng bị quá ám ảnh với hình ảnh. Hình ảnh là không thực trong gương và người đang đứng trước gương cũng là không thật. Chỉ một điều là thực: tâm thức mà biết 'Mình đang đứng trước gương', tâm thức mà biết rằng gương đang phản xạ người đang đứng.

Tâm thức siêu việt đó là thực tại, và qua điều đó phúc lành giáng xuống, satchitanand; qua đó người ta trở thành chân lí, ý thức và phúc lạc. Tại sao chúng ta gọi thế giới là ảo tưởng? Để tôi nhắc lại cho bạn: với 'ảo tưởng' chúng ta không ngụ ý cái không thực, chúng ta ngụ ý cái thực tạm thời, chỉ trong một khoảng thời gian là thực thôi.Tại sao chúng ta gọi thế giới bên ngoài là không thực? Bởi vì nó đem tới chỉ khổ và nó cho bạn chỉ những phóng chiếu, tham vọng, ham muốn; nó chưa bao giờ cho phép bạn được hạnh phúc thực sự, hạnh phúc đích thực. Nó cho bạn hi vọng nhưng chưa bao giờ hoàn thành điều đó. Nó dẫn bạn trên nhiều cuộc hành trình nhưng mục đích chưa bao giờ tới, do đó nó được gọi là maya, ảo vọng. Nó lừa bạn, nó là ảo cảnh - nó dường như là có đó, nhưng khi bạn đạt tới đó bạn không tìm thấy gì cả; và đến lúc bạn đạt tới đó, ham muốn của bạn lại được phóng chiếu xa hơn lên phía trước. Nó giống như đường chân trời: bạn đi tới nó,nó cứ lùi mãi. Bạn không bao giờ đạt tới - bạn không thể đạt tới được, bởi chính bản chất của nó điều đó là không thể được, nó chỉ dường như thôi - nó không có đó.

Chính cái đối lập mới là hoàn cảnh khi bạn đi vào thế giới bên trong của tâm thức của bạn: bạn càng tới gần, nó càng trở nên thực hơn; bạn càng tới gần, bạn càng trở nên phúc lạc hơn, vui tươi hơn, vui vẻ hơn. Bạn càng tới gần,bạn càng trở nên đích thực và đúng hơn; và khoảnh khắc bạn đứng ở chính trung tâm, bạn là bản thân chân lí. Trong khoảnh khắc đó người thấy của Upanishad tuyên bố: ta là Thượng đế, ta là Brahma, aham brahmasmi. Trong khoảnhkhắc đó của định tâm bên trong, Mansur el-Hallaj đã tuyên bố: ana el-haqq, Ta là Chân lí. Trong khoảnh khắc đó,Jesus nói: ta và Thượng đế của ta không phải là hai, mà là một.

Nếu bạn đi tới đối thể, bạn đi xa khỏi bản thân bạn; và bạn đi càng xa khỏi bản thân bạn, bạn càng đi xa khỏi chân lí bởi vì chân lí được định tâm trong bạn. Bạn hỏi 'Cái gì không là ảo tưởng?' Tôi muốn nói, mọi thứ đều là ảo tưởng, ngoại trừ bạn. Nhưng tôi phải vội vàng nói với bạn rằng khi tôi nói 'bạn', tôi không ngụ ý cái 'bạn' mà bạn biết đâu, tôi ngụ ý cái 'bạn' mà còn chưa được bạn phát hiện ra. Cái 'bạn' mà bạn biết thuộc về thế giới bên ngoài, nó không thực nhiều cũng như thế giới bên ngoài. Cái 'bạn' mà bạn biết không là gì ngoài việc tích luỹ của mọi ảo tưởng, mọi mơ và ham muốn. Cái 'bạn' mà tôi đang nói tới không liên quan gì tới bạn như vậy; nó là cái 'bạn' vĩnh hằng, cái 'ngươi' vĩnh hằng. Nó không phải là của bạn, nó không phải là của tôi, nó không của ai cả. Nó là của mọi người; nó là chính trung tâm của tất cả.

Khi cái 'tôi' của bạn bị vứt bỏ thế thì cái tôi thực nảy sinh. Khi cái ta của bạn biến mất, cái ta thực tới. Mọi người tới tôi và họ nói 'Chúng tôi cảm thấy rất khó buông xuôi bởi vì buông xuôi nghĩa là chúng tôi sẽ đánh mất bản thân mình.' Họ là đúng và họ là không đúng thật. Họ là đúng bởi vì cái ta của họ, cái ta mà họ đã biết mãi cho tới giờ, sắp bị vứt bỏ. Nhưng họ không đúng thực bởi vì một khi cái ta giả này bị vứt bỏ, cái ta thực nảy sinh. Nó có đó, nó đang ẩn đằng sau mây của cái ta giả. Bạn, như bạn thực sự ở trung tâm của bạn, là thực tại. Mọi thứ khác là ảo tưởng.

Để biết thực tại này người ta phải đi tới một khoảnh khắc của bất hoạt toàn bộ bởi vì bất kì khi nào bạn hoạt động, bạn ở ngoài bản thân bạn. Đó là lí do tại sao Liệt Tử, Trang Tử, Lão Tử, đã nhấn mạnh bất hoạt nhiều thế; khi bạn hoạt động, bạn có quan hệ với thế giới bên ngoài.

Hoạt động là gì? Hoạt động nghĩa là quan hệ với cái bên ngoài. Khi bạn bất hoạt, bạn không có quan hệ chút nào. Bạn đơn giản ở đó, không có quan hệ; không có cây cầu giữa bạn và cái bên ngoài - mọi cây cầu đều đã biến mất. Trong im lặng toàn bộ này, trong cái không quan hệ toàn bộ này, bạn trở nên nhận biết về bạn là ai. Bằng không hoạt động giữ bạn bận rộn tới mức không có chỗ cho cái ta khẳng định, biểu lộ, bản thân nó. Nó cứ chờ đợi... nó cứ chờ đợi, và bạn cứ vẫn còn bận bịu với cái tầm thường, với những điều trần tục.

----------------------------------------------------------------------

Người ta phải học cách không làm gì.

Tôi đã nghe....

Kẻ vô công rồi nghề xuất hiện ở văn phòng của bác sĩ gập người lại với cơn đau. Sau khi khám xét cẩn thận bác sĩ trị liệu bảo người này anh ta phải từ bỏ rượu, đàn bà và ca hát.

'Nhưng, bác sĩ ơi' người này phản đối, vẫn không biết điều phải làm với cái đau của mình 'Tôi không thể cúi mình xuống được.'

'Ồ vâng' bác sĩ nói. 'Anh phải từ bỏ cả hút thuốc nữa.'

'Tôi phản đối' kẻ vô công rồi nghề nói.

'Tại sao?' bác sĩ hỏi.

'Tôi cảm thấy giống kẻ ngu đứng quanh và không làm gì.'

Không làm gì, người ta cảm thấy dường như người ta là kẻ ngu. Người ta phải làm cái gì đó - nếu bạn không thể làm được gì, ít nhất hút thuốc. Mọi người bắt đầu hút thuốcbất kì khi nào họ không có gì để làm; hút thuốc là thứ phụ thêm. Bất kì khi nào bạn không có gì để làm ít nhất bạn có thể hút thuốc; bạn cảm thấy bận rộn. Mọi người cảm thấy ngu xuẩn nếu họ không có gì để làm. Bạn có quan sát hiện tượng này trong bản thân bạn không? Nếu bạn chỉ ngồi,bạn bắt đầu cảm thấy bất ổn - bạn phải làm cái gì đó. Nếu ai đó tới, bạn sẽ giả vờ làm. Bạn sẽ bắt đầu đọc cùng tờ báo bạn đã đọc chỉ để trưng ra. Ai đó tới, cho nên bạn cầm tờ báo trong tay để cho người đó biết bạn đang làm cái gì đó; bằng không người đó sẽ nghĩ bạn là kẻ ngu. Bạn đang làmgì? Người ta phải làm cái gì đó bao giờ và bao giờ cũng thế, và liên tục. Mọi người giả vờ, họ không thể hiện hữu được - điều đó không được phép.

Ở phương Tây bạn có câu ngạn ngữ rằng 'tâm trí trống rỗng là xưởng thợ của quỉ': nếu ai đó không làm gì điều đó là nguy hiểm. Thực ra, tâm trí hoạt động mới là xưởng thợ của quỉ. Tâm trí trống rỗng chưa bao giờ làm cái gì sai với bất kì ai. Hitler không phải là tâm trí trống rỗng, Phật là tâm trí trống rỗng. Genghis Khan không phải là tâm trí trống rỗng, Trang Tử là tâm trí trống rỗng. Mọi điều vô nghĩa đã từng xảy ra trong nhiều thế kỉ đều đã được làm bởi tâm trí hoạt động. Tâm trí bất hoạt đã không làm cái gì sai bởi vì tâm trí bất hoạt không quan tâm tới làm chút nào - vậy ai bận tâm? Bạn không thể thuyết phục tâm trí bất hoạt trở thành một Adolf Hitler, nó sẽ cười vào cái lố bịch của điều đó. 'Tại sao?' nó sẽ nói. 'Để làm gì?'

Alexander, trong khi tới Ấn Độ, đã gặp Diogenes – ông ấy là tâm trí bất hoạt. Ông ấy đang nằm trên bờ sông nghỉ ngơi, tắm nắng trần trụi. Alexander rất bị ấn tượng: an bình bao quanh người trần trụi này, im lặng; cái đẹp của người này, sự vĩ đại, vẻ duyên dáng, tính đơn giản tự nhiên, tính tự phát. Alexander cảm thấy ghen tị. Tương truyền rằngAlexander chưa bao giờ cảm thấy ghen tị với bất kì ai khác vì ông ta có nhiều hơn bất kì ai khác - tại sao ông ta phải ghen tị? Nhưng với người trần trụi này ông ta cảm thấy ghen tị - người ấy có cái gì đó mà Alexander thậm chí không bao giờ có thể mơ tới được. Và ông ta nói với Diogenes 'Nếu lần sau ta được cho quay lại thế gian, ta sẽ cầu nguyện và ta sẽ nói với Thượng đế 'Bây giờ ngài làm con thành Diogenes đi, đừng làm con thành một Alexander nữa.''

Diogenes cười. Ông ấy nói 'Sao đợi lâu thế? Ông có thể trở thành Diogenes ngay bây giờ. Ai ngăn cản ông? Ông có thể nghỉ ngơi ở đây và tắm nắng, như ta đang tắm đây.'

Điều này là rõ ràng - rõ như nó có thể vậy. Alexander cảm thấy xấu hổ và ông ta nói 'Vâng, một ngày nào đó ta cũng hi vọng... khi ta đã chinh phục được toàn thể thế giới, thế thì ta cũng sẽ thanh thản và tận hưởng như ông.'

'Nhưng' Diogenes nói 'Tôi không hiểu. Tại sao? Nếu tôi có thể tận hưởng mà không chinh phục thế giới, sao ông không thể tận hưởng ngay bây giờ được? Tại sao ông trì hoãn điều có thể xảy ra ngay bây giờ? Và bờ sông này là đủ lớn cho nhiều người. Ông sẽ không lấn vào không gian của tôi đâu - nó đủ lớn mà; không ai đã bao giờ tới đây.'

Tương truyền Alexander trở nên rất buồn sau khi ông ta gặp Diogenes, và ông ta vẫn còn buồn trong nhiều ngày và nói đi nói lại về Diogenes. Tác động này thật lớn. Tâm trí thụ động, bất hoạt, trống rỗng có cái đẹp, và chỉ trong tâm trí bất hoạt mà người ta mới đi tới biết cái gì là thực. Hoạt động tạo ra ảo tưởng. Hoạt động tạo ra những gợn sóng quanh bạn và bạn không thể thấy được cái đang đó. Bất hoạt... mọi gợn sóng mất đi, hồ im lặng... tâm trí không có ý nghĩ nào; mọi thứ biến mất, khói mất đi... và ngọn lửa cháy sáng. Khi tâm thức cháy sáng tới mức không có khói và ngọn lửa là thuần khiết, thế thì bạn biết cái gì là thực.

Cách thức của thực tại là qua bất hoạt, thụ động, cảm nhận. Cách thức của cái thực là qua cảm nhận nữ tính. Cách thức của cái không thực là qua hoạt động năng nổ, nam tính.

Câu hỏi 2

Tại sao tôi không có câu hỏi?

Nó là từ Vani.

Bạn may đấy, Vani. Bây giờ đừng đem câu hỏi này tới từ cửa sau, đừng trở nên lo nghĩ về nó - 'Sao tôi không có câu hỏi?' Bạn may đấy, bạn được ân huệ đấy, bởi vì không có câu hỏi nghĩa là bạn sẵn sàng có câu trả lời. Người quá đầy các câu hỏi sẽ không bao giờ nhận được câu trả lời, nhớ lấy. Người bình thường nghĩ, 'Làm sao mình có được câu trả lời nếu mình không hỏi?' Điều đó là sai. Bạn chỉ có được câu trả lời khi không có câu hỏi.

Tâm trí không hỏi tới; tâm trí hỏi không bao giờ tới. Nếu bạn hỏi - vâng, câu trả lời nào đó sẽ được trao cho bạn, nhưng nó sẽ không bao giờ được nhận. Khi tâm trí quá bịám ảnh với câu hỏi, cho dù tâm trí này đáng phải nhận câu trả lời, nó sẽ tạo ra nhiều câu hỏi hơn từ câu trả lời này và không gì khác. Bạn hỏi một câu hỏi; tôi sẽ trả lời, và từ câu trả lời của tôi bạn sẽ thấy thêm mười câu hỏi nữa nảy sinh trong bạn. Tâm trí hỏi của bạn sẽ cứ tạo ra câu hỏi. Tâm trí không hỏi được cần tới để nhận câu trả lời.

Câu trả lời là ở đây. Câu trả lời bao giờ cũng ở đây, nhưng bởi vì bạn hỏi quá nhiều câu hỏi nên bạn không thể nhận được nó. Điều thường xảy ra là bất kì khi nào một người tới Phật và hỏi câu hỏi nào đó, ông ấy sẽ nói 'Đợi một năm đi, im lặng trong một năm. Vứt mọi suy nghĩ và sau một năm, nếu ông hỏi, ta sẽ trả lời.'

Một học giả lớn tới và hỏi nhiều câu hỏi, và Phật lắng nghe và thế rồi ông ấy nói 'Ta sẽ trả lời nhưng ông sẽ phải đợi một năm. Đó là điều kiện của ta và lời hứa của ta nữa. Sau một năm ta sẽ trả lời.' Người này nói 'Được.' Nhưng một đệ tử khác của Phật, đang ngồi bên cạnh cái cây, bắt đầu cười to. Người này, người hỏi, cảm thấy chút ít bối rối và người này hỏi 'Có chuyện gì vậy? Sao ông ấy cười?'

Phật nói 'Ông hỏi ông ấy.'

Và người này hỏi ông ấy 'Sao ông cười?' Ông ấy nói 'Phật lừa đấy, ông ấy đã lừa tôi và bây giờ tôi cười vì ông ấy đang lừa cả ông nữa. Ông ấy đã bảo tôi cùng điều đó: 'Đợi một năm đi, một cách im lặng. Vứt bỏ suy nghĩ của ông đi, để cho mọi ý nghĩa biến mất rồi hỏi.' Nhưng khi ý nghĩ biến mất rồi làm sao ông được giả định hỏi? Bây giờ không câu hỏi nào còn lại! Cho nên tôi cười; ông ấy lại lừa ông. Nếu ông thực sự muốn hỏi, hỏi ngay bây giờ đi; bằng không ông sẽ không bao giờ hỏi cả.'

Nhưng Phật nói 'Đó là điều kiện của ta, và nếu ông hỏi sau một năm, ta sẽ trả lời. Nếu ông không hỏi, thế thì ta không chịu trách nhiệm'

Một năm trôi qua và Phật hỏi người đó 'Bây giờ ông nói gì? Ông có câu hỏi nào còn lại không?'

Và người này bắt đầu cười và người này nói 'Bây giờtôi hiểu tại sao đệ tử kia cười hôm ấy. Câu hỏi đã biến mất!'

Tốt, Vani. Nếu không câu hỏi nào nảy sinh, đó là cách nó phải vậy. Đừng cảm thấy không thoải mái về nó. Tôi hiểu. Người ta cảm thấy không thoải mái, người ta cảm thấy chút ít bất thường khi mọi người đang hỏi câu hỏi và người ta không hỏi, người ta cảm thấy: 'Cái gì sai với mình?' Khi mọi người đi tới bác sĩ, người ta bắt đầu nghĩ tới đi, bằng không mọi người sẽ nghĩ rằng cái gì đó sai. Dù bất kì cái gì được làm bởi mọi người, người ta đều bắt chước. Đừng cố tạo ra câu hỏi mà không có đó. Thanh thản trong thái độ không hỏi này đi.

Và đừng nghĩ rằng việc truy tìm của bạn là không mãnh liệt. Tâm trí sẽ nói 'Không câu hỏi nào nảy sinh bởi vì không có truy tìm.' Không, nếu có truy tìm thực, đích thực, câu hỏi biến mất - chỉ khao khát còn lại. Và đó là trạng thái hoàn toàn khác của tâm trí: không câu hỏi nào được hình thành, chỉ truy tìm, sự mãnh liệt không nói ra được, niềm đam mê; người ta muốn biết, nhưng không có câu hỏi, bởi vì làm sao bạn có thể hỏi câu hỏi thực được? Câu hỏi thực sẽ là sâu sắc tới mức nó không thể đưa vào lời được. Tất cả những điều có thể được đưa vào lời sẽ là tầm thường, sẽ là bình thường, sẽ không mấy chiều sâu.

Lời là trên bề mặt. Có trạng thái của tâm trí khi không có câu hỏi, nhưng cuộc truy tìm có đó như nhịp tim đập: bạn cảm thấy nó, nhưng bạn không thể nói nó là gì. Thế thì bạn đã trở thành câu hỏi. Không câu hỏi nào có đó - toàn thểbản thể bạn đã trở thành câu hỏi, cuộc truy tìm, cơn đói; và trong khoảnh khắc đó, khi toàn thể bản thể bạn là cuộc truy tìm mà không có câu hỏi nào trên miệng, câu trả lời tới. Thực ra, câu trả lời có đó trong sự mãnh liệt đó - bạn trởnên nhận biết về nó.

Nhưng tôi không nói rằng bạn không nên hỏi câu hỏi. Nếu chúng tới, cứ hỏi chúng. Tôi không nói rằng bạn nên bắt đầu đánh nhau với câu hỏi. Nếu chúng không tới - tốt, không cần tạo ra chúng, không cần làm nỗ lực nào để hìnhthành chúng. Nếu chúng tới - tốt; để chúng được làm giảmnhẹ, để chúng được hỏi đừng bắt đầu đánh nhau. Tâm trí bao giờ cũng rất bị cám dỗ làm điều sai. Chẳng hạn, tôi đang nói với Vani rằng nếu câu hỏi không tới - không cần hỏi, tốt. Nhưng tôi không nói điều đó cho người khác người đang hỏi các câu hỏi. Và các câu hỏi đang nảy sinh. Nếu chúng trả lời và bạn không hỏi chúng, chúng sẽ trởnên ngày càng mạnh hơn.

Một câu hỏi không được hỏi, nếu nó có đó, sẽ bắt đầu ám ảnh bạn, sẽ làm bạn phát rồ. Đó không phải là cách để gạt bỏ nó. Cứ hỏi đi. Quan sát, chứng kiến rằng câu hỏi nảy sinh, bạn hỏi nó, tôi trả lời. Thế rồi quan sát tâm trí bạn - điều tâm trí bạn đang làm - liệu nó đang nhận câu trả lời hay đang tạo ra câu hỏi mới. Quan sát nó, và dần dần bạn sẽ trở nên nhận biết rằng điều này dường như là tình huống nực cười: bạn hỏi một câu hỏi, một câu trả lời được cho, mười câu hỏi nảy sinh. Bạn hỏi mười câu hỏi, mười câu trảlời sẽ được cho, một trăm câu hỏi sẽ nảy sinh và cứ thếmãi. Điều này sẽ thành vô tận.

Chỉ quan sát cái khôi hài của nó, cái vô vọng của nó; và từ kinh nghiệm đó về cái vô vọng, từ hiểu biết đó rằng điều này sẽ không phải là cách thức, một ngày nào đó, đột nhiên bạn sẽ cảm thấy rằng câu hỏi không nảy sinh. Tôi không nói rằng bạn đánh nhau với câu hỏi, tôi nói chỉ hiểu hình mẫu hỏi của tâm trí bạn. Thế thì, từ hiểu biết đó, câu hỏi bùng cháy và biến mất. Một hôm, đột nhiên bạn sẽ trong cùng vị trí như Vani. Đột nhiên bạn sẽ thấy không có câu hỏi và một câu hỏi sẽ nảy sinh: 'Sao tôi không có câu hỏi?' Đừng hỏi câu hỏi đó bởi vì đó không phải là câu hỏi chút nào. Thế thì bạn đang biến phúc lành thành tai ương đấy. Đừng đem từ cửa sau vào.

Tôi đã nghe....

Mulla Nasruddin có một trong những vườn táo ngon nhất trong bang, và khi mùa tới, đều đặn như chiếc đồng hồ, trẻ con từ hàng xóm sẽ lén tới ăn trộm táo. Đều đặn cảNasruddin từ nhà mình cũng tới đầy giận dữ, vung vẩy súng săn, và đe doạ lũ trẻ chạy trốn bằng mọi thứ anh ta có thể nghĩ tới.

Sau khi quan sát một trong những cuộc rượt đuổi vô ích này, một người hàng xóm nói với Mulla Nasruddin 'Thật nguy hiểm nếu tôi có thể hiểu được anh, Nasruddin. Anh bình thường là người trầm tĩnh và hào phóng - và anh được mười lần táo chín trong vườn đó tuỳ anh có thể dùng, tại sao anh không để cho lũ trẻ được vài quả?'

'Đồ chết tiệt' Nasruddin cười 'Tôi muốn chúng có táo chứ. Nhưng tôi có thời đã là đứa trẻ, và nếu tôi không giữvà săn đuổi chúng thì chúng không bao giờ quay lại cả.'

Ý nghĩ giống như trẻ con - câu hỏi cũng vậy. Nếu bạn săn đuổi chúng, chúng sẽ quay lại; nếu bạn không săn đuổi chúng, chúng sẽ không quay lại - vấn đề là gì? Vậy thì đừng cầm súng săn và săn đuổi câu hỏi của bạn, bằng không chúng sẽ tới và chúng sẽ tới theo cả đám và đem các ý nghĩ khác tới nữa, và bạn sẽ phát rồ. Đừng bao giờ săn đuổi ý nghĩ; cứ cố nhìn toàn thể quá trình - cách tâm trí vận hành. Một khi bạn biết cách tâm trí vận hành, trong chính việc biết đó, bạn đã siêu việt lên.

Vâng, một ngày nào đó nó xảy ra, bạn ở đó với đam mê sâu sắc để biết và không có câu hỏi. Thế thì toàn thể tâm thức của bạn đã trở thành cuộc truy tìm, và trong chính sự mãnh liệt đó cái gì đó bay hơi, cái gì đó thay đổi. Từ chính sự mãnh liệt đó - cũng như tại một trăm độ nước bay hơi - trong cuộc truy tìm một trăm độ đó, khi bạn toàn bộ ởtrong nó, cái gì đó thay đổi triệt để. Thay đổi đó sẽ đem bạn tới câu trả lời.

Không câu hỏi nào đã từng đem tới câu trả lời, chỉ cuộc truy tìm không hỏi mới đem tới.

*****

Câu hỏi 3

Kể từ bài nói hôm qua của thầy, tôi lo nghĩ rằng điều tôi đã cảm thấy là chấp nhận tình huống có thể đơn thuần là an ủi thôi. Làm sao tôi có thể biết được khi nào tôi đã chấp nhận cái gì đó hay khi nào tôi mới chỉ được an ủi hay làm bản thân mình sao lãng khỏi nỗi đau?

Điều đó là đơn giản. An ủi là từ suy nghĩ, giải thích, lí thuyết; chấp nhận là từ hiểu biết. Khi bạn giải thích cho bản thân mình, bạn an ủi. Khi bạn hiểu, thế thì có chấp nhận. An ủi phải được đem vào; chấp nhận tới. Chấp nhận là việc xảy ra; an ủi là việc làm.

Bạn khổ; thế rồi bạn tìm lí thuyết nào đó để giải thích nó là kiếp quá khứ karmas - nghiệp; bạn cố tìm chỗ trú ẩn ở đâu đó. Hay có thể Thượng đế đang đẩy bạn vào khổ để cho bạn có thể trưởng thành: đó là thách thức cho trưởng thành - an ủi đấy. Hay đó là bản chất của cuộc sống; bạn triết lí hoá, bạn nói 'Mọi người đều trong khổ và mình không thể là ngoại lệ. Phật nói rằng cả cuộc đời là bể khổ -nó là vậy. Người ta phải chấp nhận nó, người ta còn có thể làm được cái gì khác? Người ta phải chấp nhận nó thôi.'Thế thì đó là an ủi. Thế thì bạn cố gắng vất vả để tạo ra bộ đệm quanh bản thân bạn.

Chấp nhận là từ hiểu biết - nó không có giải thích. Khổcó đó. Bạn nhìn vào trong khổ và bạn không đem lí thuyết nào và bạn không đem giải thích nào; bạn đơn giản nhìn vào sự kiện của khổ và khi nhìn vào trong sự kiện của khổ, đột nhiên, bạn thấy có chấp nhận nảy sinh. Và nếu ai đó hỏi 'Tại sao?' bạn sẽ không có khả năng trả lời bởi vì không có 'tại sao'. Bạn sẽ không có khả năng chỉ ra nguyên nhân. Bạn sẽ đơn giản nói 'Nó đã xảy ra.'

Chấp nhận là giống như yêu - mọi điều thực sự đẹp bao giờ cũng giống như yêu. Khi bạn rơi vào tình yêu với người đàn bà hay người đàn ông và ai đó hỏi 'Tại sao?' bạn có thể trả lời nó được không? Đôi khi bạn thử, nhưng mọi câu trả lời của bạn đều ngớ ngẩn. Bạn nói 'Bởi vì người đàn bà đẹp', nhưng có cả triệu người và họ đã không rơi vào tình yêu với người đàn bà đó. Nếu cô ấy mà đẹp cô ấy sẽ không sẵn có cho bạn - ai đó khác chắc đã vồ lấy cô ấy trước bạn rồi. Nhưng không ai khác nghĩ cô ấy đẹp, cho nên thực ra, bạn đang để mọi sự lộn ngược. Bạn nói 'Tôi đã rơi vào tình yêu vì cô ấy đẹp.' Điều thực chính là cái đối lập lại: cô ấy trông đẹp bởi vì bạn đã rơi vào tình yêu. Một ngày nào đó, khi tình yêu biến mất, cùng người đàn bà đó sẽ trông không đẹp với bạn; cô ấy thậm chí có thể bắt đầu trông xấu và kinh khủng. Ngay bây giờ, bạn không thể rời khỏi cô ấy lấy một khoảnh khắc. Một ngày nào đó, khi tình yêu đã biến mất, bạn sẽ không có khả năng dung thứ sựhiện diện của cô ấy lấy một khoảnh khắc.

Và bạn không thể làm gì được về yêu. Khi nó tới, nó tới; khi nó đi, nó đi. Nó giống như làn gió thoảng: nó tới và nó đi. Chấp nhận giống như yêu; nó là việc xảy ra. Khi bạn là thực, đích thực với thực tại của khoảnh khắc đó, bạn không đi vào quá khứ để tìm giải thích, bạn không đi vào tương lai để tìm giải thích; bạn đơn giản nhìn vào trong sựkiện. Bạn không hỏi Phật, bạn không hỏi Krishna, bạn không hỏi Liệt Tử, bạn không hỏi bất kì ai; bạn đơn giản nhìn vào tính sự kiện của khổ. Bạn đơn giản sống trong cái đau, bạn đơn giản đi vào trong nó. Một mình, không cầm tay ai cả: tay Phật, tay Krishna, tay Christ - không cầm tay ai cả, bạn đơn giản đi vào trong nó. Bởi vì tất cả những bàn tay đó sẽ trở thành an ủi, bởi vì tất cả những người đó sẽtrở thành giải thích.

Bạn sẽ nói 'Jesus nói điều này, Phật nói điều này, đó là lí do tại sao tôi phải chấp nhận.' Nhưng chấp nhận của bạn là giả: nó đã không nảy sinh từ kinh nghiệm riêng của bạn. Đi vào trong cái đau của tình huống đó đơn thương độc mã, một mình thôi. Đối diện với tình huống như nó vậy mà không có tâm trí nào để giải thích nó. Chỉ nhìn vào trong nó mà không có ý nghĩ nào can nhiễu vào, và thế thì sẽ có chấp nhận. Nó sẽ không là an ủi; sẽ có mãn nguyện lớn lao.

Đột nhiên bạn sẽ thấy rằng bạn có thể chấp nhận, nhưng không có nguyên nhân cho điều đó. An ủi có nguyên nhân của nó. An ủi là đồng tiền giả - nó lừa bạn, nó giả vờ là thứ thực - nó không phải là thứthực. Và tôi muốn nói với người hỏi rằng rất nhiều khảnăng là bất kì điều gì người đó nghĩ là chấp nhận đều phải đã là an ủi, bởi vì nếu đấy mà là chấp nhận thì không hoài nghi nào sẽ nảy sinh. Tính chắc chắn là hiển nhiên: nếu nó là chấp nhận không lẫn lộn nào sẽ là có thể, không lo nghĩ nào nảy sinh. Nó phải đã là an ủi bởi vì an ủi chỉ trên bềmặt; nó chưa bao giờ đi sâu, và bất kì cái gì cũng có thể lay chuyển nó và làm tan tành nó. Vứt mọi an ủi đi - chúng không đáng giá, chúng chỉlàm phí thời gian. Chịu đựng còn tốt hơn là được an ủi. Bị đau còn tốt hơn là trong an ủi, bởi vì qua đau đớn có khảnăng đạt tới chấp nhận thực. Qua an ủi không có khả năng nào; bạn đã lấy chỗ rẽ sai. Qua an ủi bạn không bao giờ đạt tới thực tại; bạn đã sa ngã thành nạn nhân của giấc mơ.

Bây giờ bạn sẽ phải sống trong an ủi, và bạn sẽ bắt đầu sợ thực tại vì mọi thứ của cái thực sẽ là thứ gây tan nát cho an ủi của bạn. Bạn sẽ né tránh, bạn sẽ không nhìn thẳng, bạn sẽ trốn khỏi sự kiện; và nếu ai đó đem bạn tới sự kiện, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy rất bất ổn, bạn sẽ bắt đầu vã mồ hôi, bạn sẽ cảm thấy bồn chồn bởi vì bạn sẽ biết rằng bây giờmọi thứ sẽ bị làm tan nát. An ủi là niềm tin. Cái được tạo ra không thể có mấy giá trị. Bạn đã tạo ra nó - nó không thể lớn hơn bạn được, nó nhất định là nhỏ hơn bạn. Chấp nhận là lớn hơn bạn – nó xảy ra. Khi nào chấp nhận xảy ra? Nó xảy ra khi bạn không níu bám lấy bất kì an ủi nào. Cho nên gạt tất cả an ủi sang bên đi.

Điều đó là gian nan. Đạo thuần khiết tới mức lúc ban đầu nó rất gian nan. Bạn muốn chơi với đồ chơi, và Đạo không bao giờ cho đồ chơi nào. Nó không có hệ thống niềm tin để nâng đỡ, nó đơn giản buộc bạn phải đương đầu với thực tại, dù đấy là bất kì cái gì. Đau đớn sao? - thế thì để cho nó là đau đớn đi, cái gì có thể được làm? Dù nó là bất kì cái gì, cứ là vậy đi; nó phải được nhìn vào. Nhưng qua chính đương đầu đó mà nảy sinh ra tâm thức mới vô cùng; con người mới được sinh ra.

Cho nên xin gạt mọi thứ an ủi của bạn ra, mọi lí thuyết và niềm tin của bạn; chúng cản trở con đường của bạn. Một khi bạn trần trụi, không hệ thống niềm tin nào bao quanh bạn, một khi bạn không bị nặng gánh, thế thì ngay lập tức tin cậy lớn lao xảy ra: tin cậy vào cuộc sống, tin cậy vào sự tồn tại. Và tin cậy không phải là niềm tin. Tin cậy là chuyển biến toàn bộ. Nó là việc sinh mới. Nó là việc phục sinh.

Cho nên rất tỉnh táo đi. Rất dễ rơi vào cái bẫy của an ủi bởi vì chúng là rẻ, bạn có thể mua chúng ở bất kì đâu. Mọi đền chùa, mọi nhà thờ, mọi tôn giáo có tổ chức đều cung cấp chúng; và mọi người đi nhà thờ chỉ vì điều đó... để tìm ra an ủi. Giấc ngủ của bạn bị quấy rối, bạn cần lời ru - bạn tới nhà thờ và linh mục cung cấp cho bạn lời ru: ông ta ca bài ca, ông ta lặp đi lặp lại bài ca - bạn trở nên được khuây khoả. Nó giống như liều thuốc ngủ, nó cho bạn giấc ngủ say.

Gurdjieff hay nói với đệ tử của ông ấy: Ta đang làm chỉ hai điều trong cuộc sống của ông. Thứ nhất, nếu ông thực sự đã tới ta thế thì ông sẽ không bao giờ có khả năng ngủ lần nữa, ta sẽ quấy rối giấc ngủ của ông vĩnh viễn. Và thứ hai, nếu ông nghe ta cuộc sống của ông sẽ gian nan, gian truân, nhưng một điều ta có thể hứa: ông sẽ không chết cái chết bẩn thỉu, ông sẽ không chết như con chó.

Cả hai điều này đều cực kì có ý nghĩa. Nếu giấc ngủ của bạn bị quấy rối, chỉ thế thì bạn sẽ không chết như con chó. 'Chó' nghĩa là trạng thái con vật, ngủ say, vô ý thức. Bạn có thể chết một cách có ý thức, thế thì bạn chết cái chết đẹp bởi vì thế thì, ngay cả khi chết, bạn biết rằng bạn không chết. Đó là cái đẹp của nó. Ngay bây giờ, cho dù đang sống, bạn không biết bạn đang sống. Ngay cả việc sống đó cũng không có cuộc sống - bạn đơn giản lê lết - nó là giả. Và người đã đương đầu với cuộc sống và sự kiện của nó, và đã trải qua hoan lạc và đau đớn của nó, đêm tối và ngày đẹp, và đã quan sát mọi thứ và đã trở thành người quan sát sâu sắc sẽ chết theo cách khác toàn bộ. Người đó sẽ chết mà tỉnh táo, nhận biết.

Mới vài ngày trước đây tôi đã đọc kí sự của một bác sĩ người đã chăm sóc Gurdjieff khi ông ấy sắp chết, và ông bác sĩ nói 'Tôi đã chăm sóc nhiều người thế khi họ sắp chết, nhưng cái chết này cực kì ngoại lệ.' Và ông bác sĩ nói 'Tôi không thể tưởng được rằng bất kì ai đã từng chết như thế. Khoảnh khắc ông ấy sắp chết, ông ấy mở mắt ra, ngồi trên giường, được đỡ bởi nhiều chiếc gối, hỏi về mũ của ông ấy, để mũ của ông ấy lên cái mũ đỏ rất đẹp - cầm điếu xì gà trong tay, cốc cà phê trong tay kia, hút thuốc và nhấm nháp cà phê.'

Ông bác sĩ đã quan sát và các đệ tử đều kêu và khóc, và bác sĩ biết rằng trong vài giây nữa Gurdjieff sẽ biến mất. Chân ông ấy đã trở nên tê liệt - chúng đã tụ quá nhiều nước và nước phải được rút ra - và bác sĩ biết rằng ông ta thậm chí không có khả năng rút hoàn toàn nước được bởi vì trước khi nước được rút ra, Gurdjieff chắc đã đi rồi. Và ông ta hỏi Gurdjieff - bởi vì cho ông ấy đau đớn dường như là không cần thiết bởi vì ông ấy sắp chết; cái chết làchắc chắn - ông ta hỏi Gurdjieff 'Tôi phải làm gì?'

Và Gurdjieff nói 'Nếu ông mệt, thế thì tôi có thể đợi lâu hơn chút ít. Tôi đã chờ đợi bao nhiêu năm về cái chết rồi. Ông có thể nghỉ một chút và rồi ông có thể làm điều đó. Tôi đã chờ đợi lâu thế rồi, tôi có thể đợi lâu thêm chút ít - không có vấn đề gì. Nếu ông quá mệt mỏi, ông có thể đi nghỉ chút ít - hai, ba giờ - vì ông đã không ngủ cả đêm rồi.

Nếu ông không mệt, ông làm việc của ông đi.' Khóc lóc, bởi vì ông ta cũng là một đệ tử, bác sĩ bắt đầu rút nước ra khỏi chân ông ấy. Và Gurdjieff ở đó, nhấm nháp cà phê và hút xì gà và nói chuyện và bông đùa. Mọi sự sống đã biến mất khỏi thân thể, nhưng khuôn mặt ông ấy đã bốc lửa, mắt ông ấy toả sáng thế. Và vào khoảnh khắc cuối cùng ông ấy nói 'Ai có câu hỏi nào không? bởi vì bây giờ ta đi đây.'

Ông ấy thường nói với các đệ tử của ông ấy rằng người ta có thể chết rất ý thức, và ông ấy đã chết rất có ý thức. Ngay hai mươi bốn giờ trước khi ông ấy được chuyển tới bệnh viện ông ấy đã nhấn mạnh rằng ông ấy không đi bệnh viện, và ông ấy hỏi bác sĩ 'Ông nghĩ sao? Bệnh viện có thể cứu được tôi không? Nếu tôi không thể cứu được bản thân tôi thì ai có thể cứu được tôi?' Trong hai mươi bốn giờ trước điều này, bác sĩ đã khóc, cho nên ông ấy nói 'Thôi được, nếu ông khóc, thì ta tới vậy.'

Thế là bác sĩ chạy ra ngoài để gọi xe cứu thương. Và khi xe cứu thương tới, ông ta vào phòng - Gurdjieff đã biến mất! Ông ta không thể tin được làm sao ông ấy đã đi bởi vì ông ấy không thể di chuyển được!

Gurdjieff đang đứng trên đường gần xe cứu thương. Ông ấy bước vào và ông ấy nói 'Xe cứu thương đã tới - bác sĩ đâu rồi?' Ông ấy đã bước đi và bác sĩ không thể tin được vào điều đó - điều đó là không thể được, ông ấy không ở trong trạng thái để bước. Bác sĩ khác tới để tư vấn và họ, chẳng ai có thể tin được rằng ông ấy có thể bước đi, nhưng ông ấy đã bước tới xe cứu thương. Không chỉ có thế, ông ấy đã vào xe để hỏi 'Bác sĩ đâu?'

Hai tuần trước đó, đột nhiên - và ông ấy ốm, ốm lắm - một tối ông ấy bảo các đệ tử 'Đem xe của tôi tới, tôi muốn lái xe.' Hai tuần trước đó! Và họ nói 'Bác sĩ nói thầy không nên di chuyển ra khỏi giường.'

Ông ấy nói 'Quên mọi chuyện về bác sĩ đi. Đem xe của tôi tới.' Và ông ấy lái xe và đi tới nhà thờ Nga nào đó và ngồi đó trong một giờ, với mắt nhắm, dưới cái cây. Chỉ về sau người ta mới biết rằng đó là chỗ nơi ông ấy sẽ được chôn hai tuần sau đó. Ông ấy đã tới đó hai tuần trước để xem chỗ đó, và ông ấy đã ngồi đích xác vào chỗ ông ấy sẽ được chôn hai tuần sau đó. Và thế rồi tất cả họ đều hiểu: cái chết gần ông ấy thế - khi nào nó sẽ xảy ra, nơi nào ông ấy sẽ được chôn - và đó là nhà thờ mà ông ấy chưa bao giờ đi tới trong cả đời mình. Không phải là ông ấy thường tới thăm nó; ông ấy chưa bao giờ đi tới. Đó là lần đầu tiên và lần cuối cùng khi còn sống. Lần sau ông ấy đã chết.

Bennett báo cáo rằng ông ấy đã đến hai mươi bốn giờ sau; Gurdjieff đã chết. Ông ấy đến vào giữa đêm, xô vào nhà thờ nơi xác của Gurdjieff quàn đó và đi vào trong phòng; không có ai cả. Ông ấy ngồi im lặng và ông ấy trở nên sợ; ông ấy bắt đầu run rẩy vì có cảm giác dường như Gurdjieff vẫn còn sống. Ông ấy là nhà khoa học, nhà toán học, và ông ấy không thể bị lừa. Ông ấy không phải là người sùng đạo, ông ấy không xúc động, cảm động; không phải là kiểu tình cảm chút nào. Cho nên ông ấy tới gần bên cạnh để cảm thấy vấn đề là gì và trở nên hoàn toàn im lặng để lắng nghe. Có cảm giác dường như ai đó đang thở. Ông ấy đi quanh phòng. Lại gần hơn... bất kì khi nào ông ấy tới gần cái xác hơn ông ấy đều cảm thấy hơi thở rõ ràng hơn, bất kì khi nào ông ấy đi xa hơn, hơi thở không được nghe thấy rõ ràng thế. Và người này đã chết, nhưng ông ấy có cảm giác rằng người này vẫn lảng vảng quanh đâu đây - dường như thân thể vẫn còn sống, dường như sự hiện diện của ông ấy vẫn có đó.

Điều đó là có thể. Người chết mà tỉnh táo một cách toàn bộ có thể làm được nhiều điều. Người chết trong nhận biết, thực ra, không bao giờ chết. Người đó đã đi tới nhận ra cái bất tử trong mình.

Vứt an ủi, niềm tin đi; trở nên ngày một tỉnh táo hơn. Vứt giấc ngủ của bạn đi và vứt lời ru đi, đó là cách duy nhất. Đạo là đơn giản và vậy mà khó khăn: đơn giản, vì Đạo không thể khó khăn được; khó khăn, vì bạn là rất phức tạp và bạn không thể đơn giản một cách dễ dàng được.

Phức tạp là ở trong bạn chứ không trong Đạo. Đạo là cách tiếp cận rất đơn giản, cách tiếp cận đơn giản hơn là không thể có được. Không kỉ luật, không tính cách, không đạo đức, không cái gì được mong đợi từ bạn - chỉ một điều: rằng bạn sống một cách tự nhiên, đơn giản, trong hoà điệu với sự tồn tại. Và đừng đem niềm tin và đừng đem lí thuyết nào vào, đừng đem bất kì thượng đế học nào vào.

Các nhà huyền môn Đạo chưa bao giờ nói về Thượng đế, đầu thai, cõi trời, địa ngục. Không, họ không nói về những điều này. Đây tất cả đều là bịa đặt của tâm trí con người: giải thích cái gì đó mà không bao giờ có thể được giải thích, những giải thích cho điều huyền bí. Thực ra, mọi giải thích đều chống lại Thượng đế bởi vì giải thích làm giải huyền bí của sự tồn tại. Sự tồn tại là điều huyền bí, và người ta nên chấp nhận nó như điều huyền bí và không giả vờ có giải thích nào. Không, giải thích không được cần tới - chỉ cần cảm thán, cần trái tim đầy ngạc nhiên, thức tỉnh, kinh ngạc, trong việc cảm thấy điều huyền bí của cuộc sống từng khoảnh khắc. Thế thì, và chỉ thế thì bạn mới biết chân lí là gì. Và chân lí giải thoát.

*****

Câu hỏi 4:

Người Ki tô giáo là ai? Khi nào kỉ luật trở thành thiền? Sao tôi vẫn không hạnh phúc?

Khó nói được vì tôi không phải là người Ki tô giáo, mà Christ cũng không là người Ki tô giáo. Một điều là chắc chắn: rằng Christ không phải là người Ki tô giáo, Phật không phải là Phật tử, Krishna không phải là người Hindu. Để là người Ki tô giáo người ta phải tránh là một Christ. Là người Ki tô giáo nghĩa là vẫn còn ngủ. Bạn đang dùng ma tuý khác có tên là Ki tô giáo để vẫn còn ngủ. Ai đó khác đang dùng ma tuý khác có tên là Hindu giáo để vẫn còn ngủ, nhưng đây toàn là ma tuý cả. Con người thực, con người của dũng cảm, có dũng cảm để đối diện với thực tại như nó vậy. Con người thực có dũng cảm để không là hạng hai. Người Ki tô giáo là hạng hai, Christ là hạng nhất đừng trở thành hạng hai.

Đi tới thực tại, trực tiếp, tức khắc - không qua bất kì hệ thống niềm tin nào - bằng không bạn sẽ không bao giờ đạt tới thực tại. Hệ thống niềm tin sẽ cản trở bạn, nó sẽ không cho phép bạn: nó là việc cầm tù. Cho nên có nhiều nhà tù trên thế gian. Họ nói có ba trăm tôn giáo, cho nên có ba trăm nhà tù - nhà tù đẹp, được trang hoàng đẹp, thuận tiện, thoải mái nhưng nhà tù là nhà tù. Thoát khỏi nhà tù đi.

Khi tôi điểm đạo cho bạn vào tính chất sannyas, tôi đang điểm đạo cho bạn vào tự do. Việc điểm đạo của tôi vào tính chất sannyas là điểm đạo vào tự do tuyệt đối. Bằng việc trở thành một sannyasin bạn có thể trở thành một Christ, nhưng không bao giờ là một người Ki tô giáo; bạn có thể trở thành một Krishna, nhưng không bao giờ là người Hindu; bạn có thể trở thành vị Phật, nhưng không bao giờ là Phật tử. Và nhớ lấy, nếu bạn thực sự muốn trở thành vị Phật, thế thì tránh học thuyết đã tụ tập quanh Phật.

Thiền nhân nói 'Nếu ông gặp Phật trên đường, giết ông ấy ngay lập tức!' Họ thậm chí còn đi tới mức này: họ nói 'Nếu ông lặp lại tên của Phật, súc miệng ngay lập tức!' Không phải là họ bất kính với Phật đâu, họ cực kì kính trọng đấy. Kính trọng của họ là hoàn hảo, nhưng dầu vậy, điều họ nói là có ý nghĩa. Rất dễ dàng cho tâm trí thu thập tri thức, thu thập niềm tin; rất dễ cho tâm trí bởi vì chẳng cái gì lâm nguy của. Nếu bạn trở thành người Ki tô giáo, bạn không để cái gì lâm nguy, bạn không phạm phải cái gì - bạn đơn giản đi tới nhà thờ.

Tôi đã nghe một định nghĩa về người Ki tô giáo: người Ki tô giáo là người cảm thấy ăn năn vào chủ nhật về điều người đó đã làm hôm thứ bẩy và sẽ làm hôm thứ hai.

Lừa dối, toàn lừa dối.

Câu hỏi 5

Khi nào kỉ luật trở thành thiền?

Không bao giờ. Kỉ luật không bao giờ trở thành thiền; thiền chắc chắn trở thành kỉ luật. Đừng bắt đầu từ kỉ luật bằng không bạn sẽ không bao giờ đạt tới thiền. Bắt đầu với thiền và bạn sẽ đạt tới kỉ luật, và kỉ luật sẽ không bị áp đặt từ bên ngoài. Nó sẽ là sự tràn ngập bên trong; bạn sẽ trở nên chói sáng từ bên trong.

Thực ra, gọi nó là 'kỉ luật' là không tốt bởi vì nó tự do hoàn toàn thế - nhưng dầu vậy bạn vẫn có thể gọi nó là kỉ luật. Cuộc sống của bạn sẽ có kỉ luật, không phải bởi nỗ lực nào, mà bởi hiểu biết bên trong của bạn. Bạn sẽ hành xử có trách nhiệm, không phải là bạn phải hành xử theo cách đó, bạn sẽ hành xử có trách nhiệm vì người có ý thức chỉ có thể hành xử theo cách đó - không có cách khác. Bạn sẽ không hành xử vì bất kì lợi nhuận nào, vì bất kì động cơ nào; bạn sẽ hành xử từ tính tự phát của bạn; sẽ không có tham lam trong nó. Nếu ai đó là thánh nhân Ki tô giáo, người đó là tham; người đó muốn đạt tới thiên đường Ki tô giáo. Nếu ai đó là sư Jaina, người đó là tham, người đó là doanh nhân. Người đó cố thắng qua đức hạnh, được thắng lợi trong thế giới khác, trở thành kẻ chinh phục tâm linh; nhưng ý tưởng là về tham.

Nếu bạn đi và nhìn quanh thế gian vào các sư và thánh nhân và mahatmas, bạn sẽ thấy chín mười chín phần trăm số họ chỉ là những người tham, người duy vật chất. Họ tạo kỉ luật cho bản thân họ bởi vì họ biết rằng nếu họ hi sinh, giá trả lại sẽ là lớn. Họ sẵn sàng hi sinh, họ thậm chí sẵnsàng tự giết mình - nhưng đó là mặc cả. Con người của thiền, của hiểu biết, không có động cơ, không mặc cả với thực tại. Làm sao bạn có thể mặc cả với thực tại được? Toàn thể ý tưởng này là đần độn. Con người của thiền là tốt bởi vì cái cảm thấy tốt phải là tốt; không có động cơ. Người đó đức hạnh vì việc là đức hạnh người đó cảm thấy hạnh phúc thế và vui mừng thế. Người đó yêu, người đó chia sẻ, cũng như hoa chia sẻ hương của nó, hương thơm của nó - một cách tự nhiên. Đức hạnh của người đó không được trau dồi, ước định, nó trưởng thành trong bản thể người đó.

Vậy nên bạn hỏi 'Khi nào kỉ luật trở thành thiền?' Không bao giờ. Kỉ luật không bao giờ trở thành thiền, nhưng thiền bao giờ cũng đem tới kỉ luật, kỉ luật bên trong. Và kỉ luật đó là bởi vì tự do. Kỉ luật đó không phải là chiếc lồng mới, kỉ luật đó làm cho bạn tự do toàn bộ và được giải thoát. Bạn không có lời răn nào để theo, bạn không theo bất kì ai, bất kì kinh sách nào, bạn đơn giản theo cốt lõi bên trong riêng của bạn. Và không có xung đột bên trong bạn, không có các phương án. Bạn không chọn lựa, bạn không phải chọn làm cái này hay làm cái nọ. Bất kì cái gì nảy sinh trong bản thể bạn, bạn làm nó. Không bao giờ có bất kì hối tiếc nào bởi vì con người của thiền không thể làm sai được - điều đó không xảy ra. Bất kì cái gì người đó làm, người đó làm một cách toàn bộ; khoảnh khắc tiếp người đó đã đi ra ngoài nó. Người đó không bao giờ nhìn lại, người đó không bao giờ hối tiếc: bất kì cái gì xảy ra, thì xảy ra; bất kì cái gì không xảy ra, thì không xảy ra. Người đó không tự ca ngợi mình: 'Mình đã làm điều này đấy', cũng không bao giờ cảm thấy mặc cảm: 'Tại sao mình không thể làm được điều này?' Người đó không có vết tích nào, người đó được cắt gọn khỏi quá khứ. Từng khoảnh khắc người đó đi vào tương lai, từng khoảnh khắc quá khứ biến mất và người đó tươi tắn như giọt sương buổi sáng.

Kỉ luật đó có tính tươi mới, kỉ luật đó có tự do, kỉ luật đó có hương thơm. Bằng không, kỉ luật làm cho người ta thành đờ đẫn, ngu xuẩn. Kỉ luật làm cho mọi người thành tầm thường; kỉ luật giết chết tự do của bạn, giết chết bản thể bạn; kỉ luật trở thành tự tử. Cho nên đừng bao giờ bắt đầu với kỉ luật, bắt đầu với thiền ấy. Đó là lí do tại sao nhấn mạnh của tôi là vào thiền. Nếu kỉ luật tới từ thiền - tốt, bằng không nó không được cần tới. Không có tính cách tốt hơn là có tính cách bị bắt buộc.

Câu hỏi 6

Sao tôi vẫn không hạnh phúc?

Bởi vì bạn vẫn có, và bởi vì bạn vẫn săn đuổi hạnh phúc. Hạnh phúc không thể được tìm kiếm, bạn không thể tìm kiếm nó được. Nó là sản phẩm phụ, nó là hậu quả tự nhiên. Nếu bạn làm ra mục đích từ hạnh phúc bạn sẽ không bao giờ tìm thấy nó, bạn bao giờ cũng sẽ bỏ lỡ nó. Nó tới rất im lặng, nó tới như tiếng thì thào, nó tới như cái bóng của bạn. Khi bạn bị cuốn hút toàn bộ vào trong cái gì đó và không nghĩ về hạnh phúc chút nào, nó có đấy. Bất kì khi nào bạn nghĩ về nó, nó không có đấy, nó rất nhút nhát. Bất kì khi nào bạn nhìn quanh, nó biến mất; bất kì khi nào bạn bắt đầu nghĩ 'Mình hạnh phúc hay không?' bạn đều không hạnh phúc. Người hạnh phúc chưa bao giờ nghĩ về hạnh phúc - người đó hạnh phúc thế, làm sao người đó có thể nghĩ về hạnh phúc được? Chỉ người bất hạnh mới nghĩ về hạnh phúc, và bằng việc nghĩ, người đó trở nên bất hạnh hơn.

Tôi đã nghe....

Một con chó lớn thấy con chó nhỏ đang đuổi theo đuôi nó, và hỏi 'Sao mày đuổi đuôi mày thế?' Chó nhỏ nói 'Tôi đã làm chủ được triết học, tôi đã giải quyết được các vấn đề của vũ trụ mà không con chó nào trước tôi đã giải đúng: tôi đã biết rằng điều tốt nhất cho một con chó là hạnh phúc, và hạnh phúc đó là ở trong đuôi tôi. Do đó tôi đuổi theo nó, và khi tôi bắt được nó tôi sẽ có nó.'

Chó già nói 'Con ơi, ta cũng đã chú ý tới các vấn đề vũ trụ theo cách yếu đuối của ta, và đã hình thành nên một số ý kiến đấy. Ta cũng đã phán xét rằng hạnh phúc là điều tốt cho chó, và rằng hạnh phúc là ở trong đuôi ta. Nhưng ta đã để ý rằng khi ta đi làm công chuyện của ta, nó đi theo sau ta. Ta không cần đuổi theo nó.' Lắng nghe ý tưởng của con chó già này.

Bạn phải đã thấy rằng bất kì khi nào chó sướng, nó đều vẫy đuôi, cho nên tự nhiên chó nghĩ hạnh phúc phải ở trong đuôi. Thế thì chúng bắt đầu đuổi theo, nhưng bạn không thể đuổi theo đuôi của bạn được. Bạn nhảy, đuôi nhảy; bạn nhảy cao hơn, đuôi nhảy cao hơn - bạn sẽ đâm phát rồ. Đó là điều đang xảy ra.

Câu hỏi này là từ Arup.

Lắng nghe con chó già đi. Bạn đi công chuyện của bạn và nó tới sau bạn. Một điều phải được học - không cái gì quá giá hơn điều đó - và điều đó là được hấp thu vào trong bất kì cái gì bạn đang làm. Đừng nghĩ về liệu nó là điều rất lớn hay không. Nếu bạn lau sàn, bị hấp thu toàn bộ vào trong nó đi. Nếu bạn nấu ăn, bị hấp thu vào trong nó đi. Giặt quần áo, bị hấp thu vào trong nó đi. Bất kì khi nào bạn được tan biến trong hành động của bạn, bản ngã biến mất. Thế thì không có không gian cho bản ngã tồn tại. Trong chính khoảnh khắc đó khi bản ngã không có, có hạnh phúc.

Cho nên để tôi nói điều đó theo cách này: Bản ngã là khổ, không bản ngã là hạnh phúc. Và bản ngã vẫn còn chỉ khi bạn bị chia chẻ, bản ngã không có bất kì khi nào bạn hài hoà. Nhảy múa, bạn trở thành điệu vũ - bản ngã biến mất; ca hát, bạn trở thành bài ca - bản ngã biến mất; ngồi im lặng không làm gì cả, bạn trở thành việc không làm - và bản ngã biến mất. Hành động hay không hành động, nhớ một điều: bị hấp thu vào trong nó, dù nó là bất kì cái gì.

Bạn đã đi dạo buổi sáng, bị hấp thu toàn bộ vào trong nó. Quên tất cả về bản thân bạn đi, quên tất cả về hạnh phúc đi; quên tất cả về mạnh khoẻ, ô xi trong không khí và mọi tính toán; quên đi tất cả những điều bạn đã đọc về kinh nghiệm đẹp đẽ của việc đi dạo buổi sáng - quên hết mọi điều đi. Chỉ đi bộ, và một ngày nào đó bạn sẽ thấy rằng đột nhiên bạn toàn bộ ở đó, và nó đã từng ở đó rồi; hạnh phúc đã tới thăm bạn rồi.

Bạn sẽ mất đi mất lại liên hệ bởi vì khoảnh khắc bạn sẽ bắt đầu nghĩ về điều đó, rằng nó có đó, nó đi mất rồi.Bạn bước vào, nó đi ra; bạn đi ra, nó bước vào; bạn không thể ở cùng với nó. Cả Arup và hạnh phúc không thể ở trong cùng một phòng - điều đó là không thể được. Bắt đầu đánh mất bản thân bạn đi. Bạn phải quá theo sau nó, bạn phải liên tục suy nghĩ về nó, bạn phải lập kế hoạch về cách đạt tới nó - thế thì nó không bao giờ xảy ra.

Nếu bạn quá theo sau hạnh phúc, mọi điều xảy ra là địangục. Nếu bạn quên nó, nó là hiện tượng rất tự nhiên. Tự ý thức không cho phép nó, nó làm cho bạn thành rất hẹp. Khi cái ta biến mất, khi tự ý thức biến mất, bạn là bao la như bầu trời. Đột nhiên nó rót vào trong bạn. Cho nên nghệ thuật của việc hạnh phúc là nghệ thuật của quên lãng. Và khi tôi nói điều này, nhớ lấy: bây giờ đừng bắt đầu lập kế hoạch về nó cách để quên, cách để không nhớ về hạnh phúc - bằng không bạn lại trong cùng bẫy.

Vấn đề không phải là 'làm sao', bạn đơn giản làm nó. Và vấn đề không phải là ngày mai, bạn làm nó ngay bây giờ, chính khoảnh khắc này. Nghe tôi đi, Arup. Chính khoảnh khắc này bạn lắng nghe một cách toàn bộ. Đừng nghĩ về điều tôi nói, đừng cố hình dung nó ra, đừng lập kế hoạch. Chỉ lắng nghe. Chỉ ở đây cùng tôi, khoảnh khắc này, và hạnh phúc có đó. Im lặng, lắng nghe, chăm chú, không có cái ta - làm sao bạn có thể bỏ lỡ hạnh phúc được?

Không ai đã bao giờ nghe rằng bất kì ai có thể bỏ lỡ hạnh phúc khi người ta im lặng, chăm chú, quên mình, bị thu hút. Nếu bạn không thể bị thu hút vào lời tôi, vào sự hiện diện của tôi, sẽ khó cho bạn bị thu hút vào bất kì đâu khác. Lắng nghe tôi, chỉ lắng nghe, và để cho nó là chính khoảnh khắc này.

Một giáo sĩ già thường nói với người của ông ấy 'Ăn năn vào ngày trước khi ông chết.' 'Nhưng' họ nói với ông ấy 'Giáo sĩ ơi, chúng tôi không biết ngày chết của chúng tôi.' 'Thế thì' ông ấy đáp 'ăn năn hôm nay đi, ăn năn bây giờ đi.'

Đừng trì hoãn bởi vì người ta chẳng bao giờ biết cả. Ngày mai bạn có thể không ở đây, khoảnh khắc tiếp bạn có thể không ở đây, cho nên đây là khoảnh khắc duy nhất bạn có. Bây giờ là thời gian duy nhất bạn có và ở đây là chỗ duy nhất bạn có. Tôi không bảo bạn chuẩn bị, được sẵn sàng. Đó là toàn thể thông điệp của Đạo nữa: Bạn sẵn sàng như bạn vậy. Bạn bắt đầu tận hưởng khoảnh khắc này và hạnh phúc sẽ theo bạn. Nó bao giờ cũng theo bạn, bởi vì nó là cái đuôi. Khi bạn đi làm công chuyện của bạn, cái đuôi tới.

*****

Có quan hệ gì hay sự tương tự gì giữa samadhi và ma tuý không?

Câu hỏi 7

Trong hai, ba ngày qua tôi cảm thấy dường như thầy thường xuyên nhìn vào tôi. Xin nói cho tôi, thưa Osho, thầy muốn nói gì với tôi qua mắt thầy?

Tôi đã thường xuyên nhìn bạn - không chỉ trong hai, ba ngày đâu, nhưng bạn chỉ trở nên nhận biết về nó trong hai, ba ngày qua thôi. Điều tốt là bạn trở nên nhận biết. Khi tôi nhìn vào bạn, có thông điệp, bởi vì có nhiều điều không thể được nói bằng lời. Và tôi phải nói bằng tay, và tôi phải nói bằng mắt, và tôi phải nói bằng im lặng, và tôi phải nói bằng sự hiện diện của tôi. Lời là không thích hợp; chúng chỉ đi xa vậy thôi - bên ngoài điều đó chúng không thể đi được. Nhưng mắt có thể truyền đạt, tiếp xúc mắt có thể trở thành giao cảm lớn. Cho nên khi bạn thấy tôi nhìn vào mắt bạn, đừng bỏ lỡ khoảnh khắc đó. Trong khoảnh khắc đó đừng bắt đầu nghĩ, trong khoảnh khắc đó chỉ nhìn vào tôi, trong khoảnh khắc đó bị mất đi, trong khoảnh khắc đó không nghĩ 'Thông điệp là gì?' bởi vì nếu bạn bắt đầu nghĩ về thông điệp, bạn đã lỡ.

Tiếp xúc mắt bản thân nó là thông điệp. Bạn chỉ ở đó, hiện diện, nhìn vào mắt tôi và cái gì đó sẽ xảy ra, cái gì đó sẽ xảy ra giữa tôi và bạn. Ở đây tôi không có. Nếu bạn có thể nhìn vào mắt tôi trong một giây thôi, một cách toàn bộ, bạn cũng sẽ biến mất. Và khi Thầy và đệ tử cả hai đều không có, có gặp gỡ.

'Tôi mới được điểm đạo và muốn được hướng dẫn vào Thiền.' Rồi Kyosai tiến tới Thầy Gensha. 'Làm sao tôi đi vào Đạo được, thưa Thầy?'

'Ông có nghe tiếng sông chảy gần đây không?' Gensha hỏi.

'Có' người tìm kiếm nói 'dạ có nghe thấy, thưa Thầy.'

Thế rồi, trong một khoảnh khắc, đã có im lặng tuyệt đối và rồi Gensha nói 'Đó! đây là đường vào.'

Ông ấy không nói về dòng sông đâu, nhớ lấy. Khi ông ấy nói 'Ông có nghe tiếng sông chảy gần đây không?' đệ tử trở nên nhận biết. Trong nhận biết đó, trong một khoảnh khắc, ý nghĩ dừng lại. Người đó nghe tiếng sông chảy bên cạnh, tiếng ồn, bài ca, điệu vũ của dòng sông - trong một khoảnh khắc người đó không còn tự ý thức, nhận biết của người đó là toàn bộ. Thầy quan sát. Khi Thầy cảm thấy rằng khoảnh khắc đã tới - người tìm kiếm không còn đó nữa, người hỏi không còn đó nữa, tự ý thức đã biến mất và chỉ có nhận biết im lặng và lắng nghe tiếng sông chảy qua - ông ấy kêu lên 'Đó! đây là đường vào.'

Nhớ lấy, ông ấy không nói về sông đâu. Ông ấy đang nói về nhận biết bên trong này, im lặng này, việc không tự ý thức này, thuần khiết này, hồn nhiên này mà đã đi vào trong bản thể của đệ tử này: ông ấy nói 'Đây là đường vào.' Khi tôi nhìn vào mắt bạn, và nếu bạn cũng nhìn vào mắt tôi: 'Đó! đây là đường vào.'

Câu hỏi 8

Tôi thường dùng ma tuý. Có lần khi tôi dự bài nói, tôi nhắm mắt và bỗng nhiên cảm thấy hệt như tôi cảm thấy khi đang say thuốc. Osho ơi, có quan hệ gì hay sự tương tự gì giữa samadhi và ma tuý không?

Có và không có. Có bởi vì ma tuý tạo ra samadhi giả, samadhi rởm gần giống như samadhi. Cho nên có mối quan hệ bởi vì cho dù ma tuý tạo ra samadhi giả, chúng tạo ra cái gì đó tương tự với samadhi; và không có mối quan hệ cũng bởi vì cái giả không phải là cái thực, và cái giả không bao giờ có thể là cái thực được.

Nó giống thế này: nếu bạn đói trong đêm bạn mơ rằng bạn đang ăn - vâng, trong mơ - mọi thứ trông như ăn; bạn cảm thấy được thoả mãn, bạn lật người và đi vào giấc ngủ. Đến sáng, bạn cảm thấy nó chỉ là mơ. Nó đã không nuôi dưỡng bạn, nó đơn giản lừa bạn. Ma tuý lừa bạn và tạo ra samadhi giả - chúng không nuôi dưỡng bạn.

Một ngày nào đó, khi bạn sẽ thức tỉnh, thế thì bạn sẽ thấy rằng bạn đơn giản mơ rằng bạn đã ăn. Nó có ích, bởi vì nếu bạn đói, giấc mơ rằng bạn ăn giúp bạn tiếp tục ngủ, bằng không giấc ngủ của bạn sẽ bị phá vỡ. Nếu đói quá nhiều, làm sao bạn có thể ngủ được? Cho nên tâm trí tạo ra mơ: tâm trí nói 'Được rồi, mình đói - thì ăn!' Trong mơ bạn đi tới tủ lạnh, bạn mở tủ lạnh, bạn ăn nhiều thứ mà bản thân bạn bao giờ cũng phủ nhận. Bạn ăn ngon, bạn cảm thấy hoàn toàn thoải mái, bạn lật mình và bạn tiếp tục ngủ.

Đến sáng bạn biết rằng đó là thức ăn giả. Thức ăn mơ không thể giúp được - nhưng bạn sẽ chỉ biết vào buổi sáng, không trước nó. Và buổi sáng đó mà tôi nói tới, có thể không tới nếu bạn không làm việc vì nó. Cho nên ma tuý có thể lừa bạn, chúng có thể lừa bạn trong cả đời bạn. Chúng tạo ra sự tương tự thông qua thay đổi hoá chất: qua bó buộc hoá học của thân thể và tâm trí các tế bào ở trạng thái nào đó được tạo ra cho cảm giác dường như người ta đã đạt tới. Đến sáng, khi ảnh hưởng của ma tuý qua rồi, bạn lại trong đích xác cùng vị trí như bạn đã ở trước đây - thậm chí có thể còn thấp hơn, bởi vì mọi kinh nghiệm cao tới qua ma tuý nhất định bị đi theo sau bởi kinh nghiệm thất vọng và rất thấp. Thế thì lại cần thêm nhiều ma tuý hơn, và số lượng phải được tăng lên - bạn trở thành con nghiện. Đây không phải là cách hướng tới chân lí bởi vì nó không nuôi dưỡng.

Samadhi là việc nuôi dưỡng. Bạn không bị đánh ma tuý bởi samadhi, bạn được thức tỉnh. Nhưng có tương tự, cho nên thỉnh thoảng điều có thể xảy ra là bạn dùng ma tuý. Có thể đi tới một khoảnh khắc khi lắng nghe tôi bạn trở nên im lặng, bạn trong quan hệ với tôi. Và đột nhiên có một khoảnh khắc, một khoảnh khắc của vui vẻ vô cùng và đẹp đẽ, và bởi vì bạn đã từng dùng ma tuý, bạn sẽ bắt đầu nghĩ dưới dạng của ma tuý. Nhưng nếu nó xảy ra chỉ bằng việc nghe tôi.... Nghĩ về nó đi. Nếu bạn thiền, nếu bạn đi vào cùng thế giới nơi tôi tồn tại, vào trong cùng chiều nơi tôi tồn tại - và nếu nó có thể xảy ra chỉ bằng việc nghe tôi - thế thì phải nói gì về khi nào bản thân bạn sẽ đi vào trong thế giới đó? Thế thì bạn sẽ biết rằng tất cả những kinh nghiệm đó qua ma tuý đều chỉ là ngu xuẩn, đần độn; bạn đang làm phí hoài năng lượng của bạn và phí hoài thời gian của bạn.

Nhưng chúng giữ bạn ngủ say. Nếu bạn quan tâm tới việc ngủ, ma tuý là tốt, rượu cồn là tốt, bất kì kiểu hoá chất nào giúp cho bạn cảm thấy rằng bạn hạnh phúc cũng đều tốt. Hạnh phúc chưa bao giờ tới qua nó, nó chỉ cho bạn ảo tưởng về việc có hạnh phúc; nó giữ cho bạn ngủ. Nhưng nếu bạn quan tâm tới việc trở nên tỉnh táo, thức tỉnh, thế thì nó là nguy hiểm. Thế thì bạn đang hoàn tác lại chính niềm khát khao của bạn để trở nên thức tỉnh, chứng ngộ. Bạn đang hoàn tác lại nó bằng ma tuý của bạn.

Tôi đã nghe....

Một người bán dạo ở sâu miền Nam tìm được một khách sạn mà phòng bị muỗi cỡ lớn, khổng lồ tràn vào quấy phá. Hơn nữa, anh ta được bảo rằng không có màn. 'Mọi điều ông cần làm là tuân theo tấm gương của người chủ khách sạn này, nhân viên đứng quầy của đại tá Rip Clatterborn bảo anh ta. 'Và làm sao' người bán dạo hỏi một cách châm biếm 'ông đại tá trời đánh thánh vật Clatterborn xoay xở mà ngủ không có màn cơ chứ?' 'Ông ấy không có màn đâu' nhân viên thú nhận. 'Nhưng ông đại tá là điều ông có thể gọi là người uống rượu sành sỏi. Ông ấy lên giường khi ngấm rượu tới mức ông ấy không để ý tới muỗi trong nửa đầu của đêm. Và trong nửa sau của đêm, muỗi cũng say tới mức chúng không chú ý tới đại tá.'

Bạn có thể cứ chơi theo cách này, nhưng bạn làm lãng phí cơ hội vô cùng. Tránh ma tuý ra. Nếu bạn thực sự quan tâm, thế thì tại sao không lấy ma tuý thực? Samadhi là ma tuý thực đấy, nhưng bạn không thể mua được nó ở hiệu thuốc đâu, bạn không thể mua được nó qua người buôn thuốc. Samadhi bạn phải đạt tới qua sự mãnh liệt lớn lao, khao khát, đam mê, truy hỏi. Samadhi bạn phải đạt tới. Ma tuý là sẵn có từ bên ngoài, samadhi xảy ra trong cốt lõi bên trong nhất của bạn; nó là ma tuý tối thượng - soma.

Câu hỏi 9

Osho ơi, tôi muốn hỏi ba câu hỏi rất ngắn.

Cám ơn bạn. Nếu bạn hỏi câu hỏi ngắn, tôi sẽ cho bạn câu trả lời ngắn.

Thứ nhất: Thầy nghĩ gì về sống?

Sống là tuyệt diệu. Không có nó, bạn chết.

Thứ hai: Thầy nghĩ gì về yêu người đàn bà tốt?

Bây giờ, điều đó là không công bằng. Hỏi câu hỏi như vậy với người độc thân kinh niên là không đúng, nhưng vì bạn đã hỏi, tôi phải trả lời: Chẳng có gì tốt trên thế gian này hơn yêu người đàn bà tốt, trừ phi, tất nhiên, đó là tình yêu của người đàn bà xấu.

Và thứ ba. Có thời kì nào trong đời thầy khi thầy không nói chút nào không?

Tin điều đó hay không là tuỳ, nhưng có lần điều đã xảy ra trong một năm rưỡi tôi đã không nói chút nào - không bài nói sáng, không trao đổi tâm tình tối. Năm rưỡi đó đã là lúc ngay sau khi tôi sinh ra.

Mục lục chính.