Chương 8. Niềm tin

SÁNG TẠO - BỪNG CHÁY SỨC MẠNH BÊN TRONG.

Chương 8. Niềm tin

Người sáng tạo sẽ không mang nhiều niềm tin, thực tế là không. Người đó sẽ chỉ mang kinh nghiệm riêng của mình. Và cái đẹp của kinh nghiệm là ở chỗ kinh nghiệm bao giờ cũng mở, bởi vì việc thám hiểm thêm là có thể. Còn niềm tin bao giờ cũng đóng; nó đi tới điểm dừng hẳn. Niềm tin bao giờ cũng kết thúc. Kinh nghiệm không bao giờ kết thúc, nó vẫn còn không kết thúc. Trong khi bạn sống làm sao kinh nghiệm của bạn có thể bị kết thúc được? Kinh nghiệm của bạn cứ phát triển, nó thay đổi, nó di chuyển. Nó liên tục di chuyển từ cái đã biết vào cái không biết và từ cái không biết vào cái không thể biết. Và nhớ, kinh nghiệm có cái đẹp bởi vì nó không kết thúc. Một số bài ca vĩ đại nhất là những bài ca không kết thúc. Một số cuốn sách vĩ đại nhất là những cuốn sách không kết thúc. Một số âm nhạc vĩ đại nhất là âm nhạc không kết thúc. Cái không kết thúc có cái đẹp.

Tôi đã nghe về một chuyện ngụ ngôn Thiền:

Một nhà vua đi tới một Thiền sư để học làm vườn. Thầy dạy cho ông ta trong ba năm, và nhà vua có một khu vườn lớn, đẹp - hàng nghìn người làm vườn làm công ở đó - và bất kì điều gì thầy nói, nhà vua đều làm và thực nghiệm trong khu vườn của mình. Sau ba năm khu vườn đã hoàn toàn sẵn sàng, và nhà vua mời thầy tới thăm vườn. Nhà vua rất nôn nóng nữa, bởi vì thầy nghiêm khắc lắm: 'Thầy có đánh giá cao không?' - đây là một loại sát hạch - 'Thầy có nói, 'Được, ông đã hiểu ta không'?'

Và mọi chăm nom đều đã được tiến hành. Khu vườn hoàn chỉnh đẹp đẽ thế; chẳng thiếu cái gì. Chỉ thế thì nhà vua mới đưa thầy tới thăm. Nhưng thầy buồn ngay từ đầu. Thầy nhìn quanh, thầy đi vào vườn từ bên này sang bên kia, thầy trở nên ngày một nghiêm nghị hơn. Nhà vua trở nên rất hoảng sợ. Ông ta chưa bao giờ thấy thầy nghiêm trang đến như vậy: 'Sao thầy trông buồn thế? Có điều gì sai chăng?'

Thầy cứ lắc đầu hoài và tự nhủ trong lòng 'Không.'

Và nhà vua hỏi, 'Có việc gì thế, thưa thầy? Cái gì sai? Sao thầy không nói cho tôi? Thầy đang trở nên nghiêm trang và buồn bã thế, và thầy lắc đầu phủ định. Sao vậy? Cái gì sai? Tôi không thấy cái gì sai cả? Đây là điều thầy đã nói cho tôi, và tôi đã thực hành nó trong khu vườn này.'

Thầy nói, 'Nó hoàn chỉnh tới mức nó chết. Nó đầy đủ thế - đó là lí do tại sao ta lại lắc đầu và ta nói không. Nó phải vẫn còn chưa kết thúc chứ. Các lá khô đâu hết cả rồi? Lá khô đâu rồi? Ta chẳng thấy một chiếc lá khô nào cả!' Mọi lá khô đều đã bị dọn đi - trên đường không còn lá khô nào; trên cây không có lá khô nào, không một lá già nào trở nên vàng úa. 'Những chiếc lá đó đi đâu rồi?'

Và nhà vua nói, 'Tôi đã bảo những người làm vườn loại bỏ đi mọi thứ. Làm cho nó tuyệt đối nhất có thể.'

Và thầy nói, 'Đó là lí do tại sao nó lại trông ảm đạm thế, nhân tạo thế. Mọi thứ của Thượng đế không bao giờ kết thúc cả.' Và thầy chạy xô ra ngoài, ngoài khu vườn. Mọi lá cây đều đã được vun đống lại: thầy lấy vài chiếc lá khô trong thùng, tung chúng lên theo gió, và gió đem chúng đi và bắt đầu đùa dỡn với lá khô, và chúng bắt đầu rải ra trên đường. Thầy vui vẻ, và thầy nói, 'Trông đấy, nó trông mới sinh động làm sao!' Và âm thanh đã đi vào cùng với lá khô - âm nhạc của lá khô, gió đùa với lá khô. Bây giờ khu vườn đã có tiếng xào xạc; bằng không thì nó ảm đạm và chết như nghĩa địa. Im lặng đó không sống.

Tôi thích câu chuyện này. Thầy nói, 'Nó đầy đủ thế, đó là lí do tại sao nó lại sai.'

Mới đêm hôm nọ một phụ nữ đã ở đây. Cô ấy nói với tôi rằng cô ấy đang viết một cuốn tiểu thuyết, và cô ấy rất phân vân phải làm gì. Truyện đã tới điểm nó có thể được kết thúc, nhưng khả năng là nó cũng có thể được kéo dài thêm; nó vẫn còn chưa đầy đủ. Tôi bảo cô ấy, 'Bạn kết thúc nó đi. Kết thúc nó trong khi nó còn chưa được kết thúc - thế thì nó có điều gì đó huyền bí quanh nó - cái không kết thúc... Và tôi bảo cô ấy, 'Nếu nhân vật chính của bạn vẫn còn muốn làm điều gì đó, để cho người đó trở thành sannyasin, người tìm kiếm. Và thế thì mọi sự đi ra ngoài khả năng của bạn. Thế thì bạn có thể làm được gì? Thế thì nó đi tới kết thúc, ấy vậy mà mọi sự cứ phát triển.'

Chẳng câu chuyện nào có thể hay nếu nó được kết thúc hoàn toàn. Nó sẽ chết hoàn toàn. Kinh nghiệm bao giờ cũng còn để mở - điều đó nghĩa là không kết thúc. Niềm tin bao giờ cũng đầy đủ và kết thúc. Phẩm chất đầu tiên là cởi mở để kinh nghiệm.

Tâm trí là tất cả những niềm tin của bạn đã được thu thập lại với nhau. Tính cởi mở nghĩa là vô trí; tính cởi mở nghĩa là bạn gạt tâm trí mình sang bên và bạn sẵn sàng nhìn đi nhìn lại vào cuộc sống theo cách mới, không với con mắt cũ. Tâm trí cho bạn con mắt cũ, nó cho bạn các ý tưởng: 'Nhìn qua cái này đi.' Nhưng thế thì sự việc trở thành được tô mầu; thế thì bạn không nhìn vào nó, thế thì bạn phóng chiếu ý tưởng lên nó. Thế thì chân lí trở thành màn ảnh trên đó bạn cứ phóng chiếu. Nhìn qua vô trí, nhìn qua cái không - shunyata. Khi bạn nhìn qua vô trí, cảm nhận của bạn là có hiệu lực, bởi vì thế thì bạn thấy cái đang đó. Và chân lí đem lại giải thoát. Mọi thứ khác đều tạo ra tù túng, chỉ chân lí mới giải thoát.

Trong những khoảnh khắc đó của vô trí, chân lí bắt đầu thấm vào trong bạn như ánh sáng. Bạn càng tận hưởng ánh sáng này, chân lí này, bạn càng trở nên có khả năng và dũng cảm vứt bỏ tâm trí mình. Chẳng chóng thì chầy một ngày sẽ tới khi bạn nhìn và bạn không có tâm trí nào. Bạn không tìm cái gì cả, bạn đơn giản nhìn. Cái nhìn của bạn thuần khiết. Trong khoảnh khắc đó bạn trở thành avalokita, người nhìn với con mắt thuần khiết. Đó là một trong các cái tên của Phật - 'Avalokita.' Ông ấy nhìn mà không có ý tưởng nào, ông ấy đơn giản nhìn.

SÁNG TẠO CHẲNG LIÊN QUAN GÌ TỚI BẤT KÌ HOẠT ĐỘNG NÀO NÓI RIÊNG, với bức tranh, thơ ca, nhảy múa, ca hát - nó chẳng liên quan tới bất kì cái gì đặc biệt. Bất kì cái gì cũng đều có thể có tính sáng tạo; chính bạn là người đem phẩm chất đó vào hoạt động. Hoạt động bản thân nó không có tính sáng tạo hay không sáng tạo. Bạn có thể vẽ theo cách không sáng tạo, bạn có thể hát theo cách không sáng tạo. Bạn có thể dọn dẹp theo cách sáng tạo, bạn có thể nấu ăn theo cách sáng tạo. Tính sáng tạo là phẩm chất mà bạn có thể đem vào hoạt động mình đang làm. Nó là thái độ, cách tiếp cận bên trong - cách bạn nhìn vào mọi thứ.

Cho nên điều thứ nhất cần nhớ là, đừng giới hạn sáng tạo vào bất kì cái gì đặc biệt. Chính con người có tính sáng tạo - và nếu một người có tính sáng tạo thì bất kì cái gì người đó làm, cho dù là người đó bước đi bạn vẫn có thể thấy tính sáng tạo. Cho dù người đó ngồi im lặng và không làm gì - ngay cả không làm cũng sẽ là hành động sáng tạo. Phật ngồi dưới cây Bồ đề chẳng làm gì vẫn là người sáng tạo vĩ đại nhất mà thế giới đã từng biết tới.

Một khi bạn hiểu điều đó - rằng chính bạn, con người, mới là người có tính sáng tạo hay không sáng tạo - thế thì vấn đề về cảm giác kiểu như bạn không sáng tạo sẽ biến mất.

Không phải mọi người đều có thể là hoạ sĩ - và cũng không có nhu cầu. Nếu mọi người đều là hoạ sĩ thế giới này sẽ rất xấu; sẽ khó mà sống được! Không phải mọi người đều có thể là vũ công, và không có nhu cầu. Nhưng mọi người đều có thể có tính sáng tạo.

Bất kì điều gì bạn làm, nếu bạn làm nó một cách vui vẻ nếu bạn làm nó một cách đáng yêu, nếu hành động làm của bạn không phải là mục đích thuần kinh tế, nó có tính sáng tạo. Nếu bạn có cái gì đó phát triển ra từ nó ở bên trong mình, nếu nó cho bạn sự trưởng thành, nó là tâm linh, nó là sáng tạo, nó là thiêng liêng.

Bạn trở nên thiêng liêng hơn khi bạn trở nên sáng tạo hơn. Tất cả các tôn giáo của thế giới đã nói Thượng đế là Đấng sáng tạo. Tôi không biết liệu ngài là Đấng sáng tạo hay không, nhưng một điều tôi biết: bạn càng trở nên có tính sáng tạo, bạn càng trở nên mang tính thượng đế hơn. Khi tính sáng tạo của bạn đạt tới cực điểm, khi toàn thể cuộc sống của bạn trở nên có tính sáng tạo, bạn sống trong Thượng đế. Cho nên ngài phải là Đấng sáng tạo bởi vì những người đã có tính sáng tạo đều đã ở gần ngài nhất.

Yêu bất kì cái gì bạn làm. Mang tính thiền trong khi bạn đang làm nó - dù nó là bất kì cái gì! Sự kiện nó là cái gì là không liên quan. Thế thì bạn sẽ biết rằng ngay cả dọn dẹp cũng có thể trở thành sáng tạo. Với tình yêu làm sao! Gần như ca hát và nhảy múa bên trong. Nếu bạn dọn dẹp với tình yêu như vậy, bạn đã làm ra bức tranh vô hình rồi. Bạn đã sống khoảnh khắc đó trong vui vẻ rằng nó đã trao cho bạn trưởng thành bên trong nào đó. Bạn không thể như cũ sau hoạt động sáng tạo.

Sáng tạo nghĩa là yêu mến bất kì cái gì bạn làm - tận hưởng, mở hội nó! Có thể không ai đi tới mà biết về nó cả - ai sẽ ca ngợi bạn về việc dọn dẹp? Lịch sử sẽ chẳng đoái hoài gì tới điều đó cả; báo chí sẽ không đăng tên và ảnh người đó - nhưng điều đó chẳng liên quan. Bạn tận hưởng nó. Giá trị là thực chất.

Cho nên nếu bạn đang tìm kiếm danh tiếng và rồi bạn nghĩ mình có tính sáng tạo - nếu bạn trở nên nổi tiếng như Picasso, bạn mới có tính sáng tạo - thế thì bạn sẽ lỡ. Thế thì thực tế bạn không có tính sáng tạo chút nào; bạn là chính khách, tham vọng. Nếu danh tiếng xảy ra, tốt. Nếu nó không xảy ra, tốt. Điều đó không nên là mối quan tâm. Điều quan tâm nên ở chỗ bạn đang thích thú bất kì cái gì bạn làm. Đó là chuyện tình của bạn.

Nếu hành động của bạn là tình yêu của bạn, thế thì nó trở thành có tính sáng tạo. Những điều nhỏ bé trở thành vĩ đại bởi cái chạm của tình yêu và vui vẻ.

Nhưng nếu bạn tin tưởng thì bạn không sáng tạo, bạn sẽ trở thành không sáng tạo - bởi vì niềm tin không chỉ là niềm tin. Nó mở cửa; nó đóng cửa. Nếu bạn có niềm tin sai, thế thì điều đó sẽ treo quanh bạn như chiếc cửa đóng. Nếu bạn tin tưởng rằng mình không sáng tạo, bạn sẽ trở nên không sáng tạo bởi vì niềm tin đó sẽ cản trở, liên tục phủ định, mọi khả năng của sự tuôn chảy. Nó sẽ không cho phép năng lượng của bạn tuôn chảy bởi vì bạn sẽ liên tục nói, 'Mình không sáng tạo.'

Điều này đã được dạy cho mọi người. Rất ít người được chấp nhận là có tính sáng tạo - vài hoạ sĩ, vài nhà thơ, một trong cả triệu người. Điều này là ngu xuẩn! Mọi con người đều là một đấng sáng tạo được sinh ra. Nhìn trẻ con và bạn sẽ thấy: mọi đứa trẻ đều có tính sáng tạo. Dần dần, chúng ta phá huỷ tính sáng tạo của chúng. Dần dần, chúng ta áp đặt niềm tin sai lên chúng. Dần dần chúng ta làm sao lãng chúng. Dần dần, chúng ta làm cho chúng mang tính kinh tế, chính trị và tham vọng hơn.

Khi tham vọng đi vào, tính sáng tạo biến mất - bởi vì người tham vọng không thể có tính sáng tạo được, người tham vọng không thể yêu bất kì hoạt động nào vì riêng nó. Trong khi người đó vẽ người đó nhìn trước; người đó nghĩ, 'Khi nào mình được Giải thưởng Nobel?' Khi người đó viết tiểu thuyết người đó nhìn trước, người đó bao giờ cũng trong tương lai - và người sáng tạo bao giờ cũng trong hiện tại.

Chúng ta phá huỷ tính sáng tạo. Không ai là không sáng tạo khi sinh ra, nhưng chúng ta làm cho chín mươi chín phần trăm mọi người thành không có tính sáng tạo. Nhưng chỉ đổ trách nhiệm lên xã hội cũng chẳng có ích gì. Bạn phải nắm lấy cuộc sống trong tay mình. Bạn phải vứt bỏ các ước định sai. Bạn phải vứt bỏ cái sai, những tự gợi ý thôi miên đã được trao cho bạn từ thời thơ ấu. Vứt chúng đi! Làm thuần khiết bản thân mình khỏi mọi ước định... và bỗng nhiên bạn sẽ thấy mình có tính sáng tạo.

Hiện hữu và có tính sáng tạo là đồng nghĩa. Không thể nào hiện hữu mà lại không có tính sáng tạo. Nhưng điều không thể được đó lại đã xảy ra, hiện tượng xấu xí đó đã xảy ra, bởi vì tất cả mọi nguồn sáng tạo của bạn đã bị nhổ ra rồi, bị chặn lại rồi, bị phá huỷ đi rồi, và toàn thể năng lượng của bạn đã bị ép buộc dồn vào hoạt động nào đó mà xã hội nghĩ xứng đáng trả công.

Toàn thể thái độ của chúng ta đều hướng tiền. Và tiền là một trong những thứ không sáng tạo nhất mà người ta có thể trở nên quan tâm tới. Toàn thể cách tiếp cận của chúng ta đều hướng quyền lực và quyền lực mang tính phá huỷ, không sáng tạo. Người theo đuổi tiền bạc sẽ trở thành mang tính phá huỷ, bởi vì tiền phải được cướp bóc, bóc lột; nó phải bị lấy đi từ nhiều người, chỉ thế thì bạn mới có thể được nó. Quyền lực đơn giản nghĩa là bạn phải làm cho nhiều người thành bất lực, bạn phải phá huỷ họ - chỉ thế thì bạn mới có quyền lực, bạn mới có thể có quyền lực.

Nhớ lấy: đây là các hành động phá huỷ. Hành động sáng tạo tôn cao cái đẹp của thế giới; nó đem cái gì đó tới cho thế giới, nó chưa bao giờ lấy đi bất kì cái gì từ đó. Người sáng tạo tới thế giới này, làm tôn lên cái đẹp của thế giới này - bài ca ở đây, bức tranh ở kia. Người đó làm cho thế giới nhảy múa hay hơn, vui vẻ hơn, đáng yêu hơn, thiền hơn. Khi người đó rời khỏi thế giới này, người đó để lại thế giới tốt lành hơn sau mình. Có thể chẳng ai biết người đó, có thể ai đó biết người đó, đấy không phải là vấn đề - nhưng người đó để lại thế giới tốt hơn, được hoàn thành vô cùng bởi vì cuộc sống của người đó đã mang giá trị bản chất nào đó.

Tiền bạc, quyền lực, danh vọng, là không sáng tạo - không chỉ không sáng tạo mà còn là hoạt động phá huỷ. Nhận biết về chúng đi! Và nếu bạn nhận biết về chúng bạn có thể trở nên có tính sáng tạo rất dễ dàng. Tôi không nói rằng tính sáng tạo của bạn sẽ cho bạn quyền lực, danh vọng, tiền bạc. Không, tôi không thể hứa với bạn về bất kì vườn hồng nào được. Nó có thể đem cho bạn rắc rối đấy. Nó có thể buộc bạn phải sống cuộc sống của người nghèo. Tất cả mọi điều tôi có thể hứa với bạn là ở chỗ, sâu bên trong bạn sẽ là người giàu có nhất có thể được; sâu bên trong bạn sẽ được hoàn thành; sâu bên trong bạn sẽ đầy vui vẻ và lễ hội. Bạn sẽ liên tục nhận được ngày một nhiều phúc lành hơn. Cuộc sống của bạn sẽ là cuộc sống của phúc lành.

Bên ngoài bạn có thể không nổi tiếng, bạn có thể không có tiền, bạn có thể không thành công trong cái gọi là thế giới. Nhưng thành công trong cái gọi là thế giới này lại là thất bại sâu sắc, lại là thất bại trong thế giới bên trong. Và bạn sẽ làm gì với toàn thể thế giới dưới chân mình nếu bạn đã đánh mất cái ta riêng của mình? Bạn sẽ làm gì nếu bạn sở hữu toàn thế giới và bạn không sở hữu bản thân mình? Người sáng tạo sở hữu bản thể riêng của mình; người đó là người chủ.

Đó là lí do tại sao ở phương Đông chúng ta đã gọi người tìm kiếm là 'swamis'. 'Swami' nghĩa là người củ. Người ăn xin cũng đã được gọi là swamis - người chủ. Hoàng đế chúng ta đã biết, nhưng họ đã chứng tỏ vào lúc thanh toán cuối cùng, trong kết luận chung cuộc của các kiếp sống của họ, rằng họ đều là kẻ ăn xin. Người theo đuổi tiền bạc và quyền lực là kẻ ăn xin, bởi vì người đó liên tục cầu xin. Người đó chẳng có gì để cho thế giới cả.

Là người cho đi. Chia sẻ bất kì cái gì bạn có thể chia sẻ! Và nhớ, tôi không tạo ra phân biệt nào giữa điều nhỏ bé và điều lớn lao. Nếu bạn có thể mỉm cười một cách toàn tâm, cầm tay ai đó và mỉm cười, thì đó là hành động sáng tạo, hành động sáng tạo lớn lao. Chỉ ôm lấy ai đó vào trái tim mình và bạn có tính sáng tạo rồi. Chỉ nhìn bằng con mắt đáng yêu vào ai đó... chỉ cái nhìn đáng yêu cũng có thể làm thay đổi toàn bộ thế giới của một người.

Có tính sáng tạo đi. Đừng lo nghĩ về điều bạn đang làm - người ta phải làm nhiều điều - nhưng làm mọi thứ một cách sáng tạo, với lòng thành. Thế thì công việc của bạn trở thành sự tôn thờ. Thế thì bất kì điều gì bạn làm cũng là lời cầu nguyện. Và bất kì điều gì bạn làm cũng là cúng dường trên bàn thờ.

Vứt bỏ mọi niềm tin rằng bạn không sáng tạo. Tôi biết cách thức những niềm tin này được tạo ra: bạn có thể đã không là người đoạt huy chương vàng ở đại học, bạn có thể đã không đứng đầu lớp. Bức tranh của bạn có thể đã không được ca ngợi; khi bạn thổi sáo, hàng xóm đi báo công an! Nhưng chỉ bởi vì những điều này, đừng vướng vào niềm tin sai lầm rằng bạn không sáng tạo.

Có thể bởi vì bạn bắt chước người khác. Mọi người có một ý tưởng rất giới hạn về tính sáng tạo là gì - chơi ghi ta hay sáo hay làm thơ - cho nên mọi người cứ viết ra rác rưởi nhân danh thơ ca. Bạn phải tìm ra cái gì bạn có thể làm và cái gì bạn không thể làm. Mọi người không thể làm mọi thứ được! Bạn phải tìm kiếm và tìm ra định mệnh của mình. Bạn phải dò dẫm trong bóng tối, tôi biết. Không được rõ ràng lắm định mệnh bạn là gì - nhưng đấy là cách thức cuộc sống vậy đấy. Và cũng tốt là người ta phải tìm nó - trong chính việc tìm kiếm, cái gì đó trưởng thành.

Nếu sơ đồ cuộc sống của bạn mà khi bạn vào thế giới là - 'Đây sẽ là cuộc sống của bạn: bạn sẽ trở thành người chơi ghi ta ' - thế thì cuộc sống của bạn sẽ là máy móc. Chỉ máy mới có thể được dự đoán, con người thì không. Con người là không dự đoán được. Con người bao giờ cũng là sự bắt đầu... tiềm năng cho cả nghìn lẻ một thứ. Nhiều cánh cửa mở ra và nhiều phương án bao giờ cũng hiện diện tại từng bước - và bạn phải chọn, bạn phải cảm. Nhưng nếu bạn yêu cuộc sống của mình bạn sẽ có khả năng tìm thấy.

Nếu bạn không yêu cuộc sống của mình và bạn yêu cái gì đó khác, thế thì có vấn đề. Nếu bạn yêu tiền và bạn muốn có tính sáng tạo, bạn không thể trở thành sáng tạo được. Chính tham vọng vì tiền sẽ phá huỷ tính sáng tạo của bạn. Nếu bạn muốn danh tiếng, thế thì quên tính sáng tạo đi. Danh tiếng tới dễ hơn nếu bạn mang tính phá huỷ. Danh tiếng tới dễ hơn cho một Adolf Hitler, danh tiếng tới dễ hơn cho một Henry Ford. Danh tiếng tới dễ hơn nếu bạn có tính cạnh tranh, cạnh tranh bạo hành. Nếu bạn có thể giết người và phá huỷ mọi người, danh tiếng tới dễ hơn.

Toàn thể lịch sử là lịch sử của những kẻ sát hại. Nếu bạn trở thành kẻ sát hại, danh tiếng sẽ rất dễ dàng. Bạn có thể trở thành thủ tướng; bạn có thể trở thành tổng thống - nhưng đây tất cả đều là mặt nạ. Đằng sau họ bạn sẽ thấy những người rất bạo hành, người bạo hành khủng khiếp ẩn nấp, mỉm cười. Những nụ cười đó là chính trị, ngoại giao. Nếu mặt nạ tụt ra, bạn bao giờ cũng thấy Genghis Khan, Tamurlaine, Nadir Shah, Napoleon, Alexander, Hitler, ẩn đằng sau.

Nếu bạn muốn danh tiếng, đừng nói tới sáng tạo. Tôi không nói rằng danh tiếng không bao giờ tới cho người sáng tạo - nhưng rất hiến khi nó tới, rất hiếm. Điều đó giống như điều ngẫu nhiên nhiều hơn, và phải mất thời gian. Gần như bao giờ cũng xảy ra là vào lúc danh tiếng tới với người sáng tạo, người đó đã chết rồi - điều đó bao giờ cũng tới sau khi chết, nó bị trễ.

Jesus không nổi tiếng vào thời của ông ấy. Nếu như không có Kinh Thánh, sẽ không có ghi chép nào về ông ấy. Ghi chép này thuộc về bốn đệ tử của ông ấy; chẳng ai khác đã từng nhắc tới ông ấy, liệu ông ấy có tồn tại hay không. Ông ấy đã không nổi tiếng. Ông ấy đã không thành công. Bạn có thể nghĩ tới thất bại nào lớn hơn Jesus không? Nhưng, dần dần, ông ấy đã trở nên ngày một có ý nghĩa hơn; dần dần, mọi người đã thừa nhận ông ấy. Điều đó cần thời gian.

Người càng vĩ đại, càng mất nhiều thời gian để mọi người nhận ra người đó - bởi vì khi người vĩ đại được sinh ra, không có tiêu chí nào để đánh giá người đó, không có bản đồ nào để tìm ra người đó. Người đó phải tạo ra giá trị riêng của mình; với thời gian người đó đã tạo ra các giá trị, người đó mất đi. Phải mất hàng trăm năm để người sáng tạo được nhận ra, và thế nữa điều đó cũng không chắc chắn. Đã có nhiều người sáng tạo chưa bao giờ được nhận ra. Ngẫu nhiên người sáng tạo mới thành công. Với người không sáng tạo, phá huỷ điều đó còn chắc chắn hơn.

Cho nên nếu bạn đang tìm kiếm cái gì đó khác nhân danh tính sáng tạo, thế thì vứt bỏ ý tưởng về tính sáng tạo đi. Ít nhất một cách có ý thức, có chủ định, làm bất kì cái gì bạn muốn làm. Đừng bao giờ ẩn đằng sau mặt nạ. Nếu bạn thực sự muốn có tính sáng tạo, thế thì không có vấn đề về tiền bạc, thành công, uy tín, kính trọng - thế thì bạn tận hưởng hoạt động của mình; thế thì từng hành động đều có giá trị thực chất của nó. Bạn nhảy múa bởi vì bạn thích nhảy múa; bạn nhảy múa bởi vì bạn vui vẻ trong nó. Nếu ai đó ca ngợi, tốt, bạn cảm thấy biết ơn. Nếu ai đó ca ngợi, lo nghĩ về điều đó không phải là việc của bạn. Bạn đã nhảy múa, bạn đã tận hưởng - bạn đã được hoàn thành.

Nhưng bất kì niềm tin nào vào không sáng tạo cũng có thể nguy hiểm - vứt nó đi! Không ai là không sáng tạo cả - thậm chí đến cả cây cối, tảng đá cũng sáng tạo. Những người đã biết cây cối, và yêu cây cối, đều biết rằng từng cây đều tạo ra không gian riêng của nó. Từng tảng đá cũng tạo ra không gian riêng của nó, điều đó cũng giống không gian của không ai khác. Nếu bạn trở nên nhạy cảm, nếu bạn trở nên có khả năng hiểu biết, qua thông cảm, bạn sẽ được lợi vô cùng. Bạn sẽ thấy rằng từng cây đều sáng tạo theo cách riêng của nó; không cây nào khác giống điều đó - từng cây đều duy nhất, từng cây đều có tính cá nhân. Từng tảng đá đều có tính cá nhân. Cây không chỉ là cây - chúng là người. Đá không chỉ là đá - chúng là người. Đi và ngồi bên cạnh tảng đá mà xem - ngắm nhìn nó một cách yêu mến, chạm vào nó một cách yêu mến, cảm thấy nó một cách yêu mến.

Tương truyền một Thiền sư có khả năng kéo những tảng đá rất lớn, di chuyển những tảng đá rất lớn - và ông ấy lại là một người rất mảnh mai. Cứ nhìn vào thể chất của ông ấy thì điều đó gần như là không thể được! Những người khoẻ hơn, khoẻ hơn ông ấy rất nhiều cũng không có khả năng kéo những tảng đá đó, mà ông ấy thì đơn giản kéo chúng rất dễ dàng.

Người ta hỏi ông ấy thủ thuật của ông ấy là gì. Ông ấy nói, 'Chẳng có thủ thuật nào cả - tôi yêu đá, nên đá giúp đỡ. Trước hết tôi nói với đá, 'Bây giờ uy tín của tôi là ở trong tay bạn, và những người này đã tới xem. Bây giờ giúp tôi nhé, hợp tác với tôi.' Hừ? - thế rồi tôi đơn giản cầm lấy tảng đá một cách yêu mến... và đợi hướng dẫn. Khi đá cho tôi hướng dẫn - đấy là cái rùng mình, toàn thể xương sống của tôi rung động - khi đá cho tôi hướng dẫn rằng nó sẵn sàng, thế thì tôi di chuyển. Các bạn di chuyển chống lại đá; đó là lí do tại sao phải cần tới nhiều năng lượng thế. Tôi di chuyển cùng đá, tôi tuôn chảy cùng đá. Thực tế, nó rằng tôi di chuyển nó là sai - tôi đơn giản ở đó thôi. Tảng đá tự nó di chuyển.'

Một Thiền sư lớn là thợ mộc, và bất kì khi nào ông ấy làm bàn, ghế, bằng cách nào đó chúng có phẩm chất không thể nói ra được trong chúng, một từ trường vô cùng. Người ta hỏi ông ấy, 'Làm sao ông lại làm ra chúng?'

Ông ấy nói, 'Tôi không làm chúng. Tôi đơn giản đi vào rừng: điều cơ bản là hỏi rừng, hỏi cây, cây nào sẵn sàng trở thành ghế.'

Bây giờ những điều này có vẻ ngớ ngẩn - bởi vì chúng ta không biết, chúng ta không biết ngôn ngữ. Trong ba ngày ông ấy còn lại trong rừng. Ông ấy sẽ ngồi dưới cái cây này, dưới cái cây khác, và ông ấy sẽ nói với cây - và ông ấy là người điên! Nhưng cây được đánh giá bởi quả của nó, còn bậc thầy này cũng được đánh giá bởi sáng tạo của ông ấy. Vài chiếc ghế của ông ấy vẫn tồn tại ở Trung Quốc - chúng vẫn mang từ trường. Bạn sẽ đơn giản bị hút vào; bạn sẽ không biết cái gì đang kéo bạn. Sau một nghìn năm! - cái gì đó hay cực kì...

Ông ấy nói, 'Tôi đi và tôi nói rằng tôi đang tìm cây muốn trở thành ghế. Tôi hỏi cây liệu cây có sẵn lòng không; không chỉ sẵn lòng, có hợp tác với tôi không, có sẵn sàng đi cùng tôi không - chỉ thế thôi. Đôi khi việc xảy ra là không cây nào sẵn sàng trở thành ghế cả và tôi về tay không.'

Chuyện xảy ra: Hoàng đế Trung Quốc đã yêu cầu ông ấy làm cho mình một cái giá sách. Và ông ấy đi và sau ba ngày ông ấy nói, 'Đợi đã - không cây nào sẵn sàng tới cung điện.'

Sau ba tháng Hoàng đế lại hỏi. Người thợ mộc nói, 'Tôi đã đi liên tục. Tôi đang thuyết phục. Đợi đã - một cây dường như có khuynh hướng chút ít.'

Cuối cùng ông ấy cũng thuyết phục được một cây. Ông ấy nói, 'Toàn thể nghệ thuật là ở đó! - khi cây tới theo ý của nó, thế thì nó đơn giản yêu cầu sự giúp đỡ của thợ mộc.'

Nếu bạn đang yêu, bạn sẽ thấy rằng toàn thể sự tồn tại có tính cá nhân. Đừng lôi kéo xô đẩy mọi thứ. Quan sát, trao đổi, nhận sự giúp đỡ của chúng - và nhiều năng lượng sẽ được bảo tồn.

Ngay cả cây cũng có tính sáng tạo, đá cũng có tính sáng tạo. Bạn là người, chính đỉnh cao của sự tồn tại này. Bạn ở đỉnh - bạn có ý thức. Đừng bao giờ nghĩ với niềm tin sai lầm, và đừng bao giờ bị gắn bó với niềm tin sai lầm rằng bạn không sáng tạo. Có thể bố bạn đã nói với bạn rằng bạn không sáng tạo, đồng nghiệp bạn đã nói với bạn rằng bạn không sáng tạo. Có thể bạn đã đi tìm theo hướng sai, theo hướng mà bạn không sáng tạo. Nhưng phải có hướng theo đó bạn sáng tạo. Cứ tìm và kiếm và vẫn còn sẵn có, và cứ dò dẫm cho tới khi bạn tìm thấy nó.

Từng người tới thế giới này với một định mệnh đặc biệt - người đó có cái gì đó để hoàn thành, thông điệp nào đó phải được chuyển giao, công việc nào đó phải được hoàn thành. Bạn không ở đây một cách ngẫu nhiên - bạn ở đây một cách có ý nghĩa. Có chủ định đằng sau bạn. Cái Toàn thể dự định làm điều gì đó qua bạn.

Mục lục chính